صندوق املاک و مستغلات چیست؟

مطالب آموزشی

همواره این نکته را خاطر نشان کرده ایم که  روش های مختلفی برای سرمایه گذاری و حفظ دارایی‌ها با توجه به دوران رکود و تورم و تغییرات نرخ ارز وجود دارد. این روش ها کمک می‌کنند که افراد بتوانند اولا دارایی خود را حفظ کنند و دوما دارایی خود را افزایش بدهند. انواع صندوق های سرمایه گذاری از جمله این روش ها هستند که سالهاست در ایران رواج پیدا کرده اند و شرکت های معتبری با تاسیس صندوق های مختلف سعی بر انجام این امور دارند. شما با داشتن هر میزان مبلغی می توانید در این صندوق ها سرمایه گذاری کنید. صندوق املاک و مستغلات یکی از انواع روش های سرمایه گذاری برای افرادی است که به دنبال ریسک بالا نیستند و تمایل دارند متناسب با سرمایه و ریسک شان بازدهی مناسبی به دست آورند. از آنجائیکه قیمت ملک در ایران همواره با افزایش روبرو بوده است ممکن است برخی از اقشار جامعه توانایی سرمایه گذاری در ملک را نداشته باشند. بنابراین صندوق املاک و مستغلات می تواند یک راهکار بسیار خوب باشد. با ما در سبدگردان نوویرا همراه باشید تا با چگونگی این صندوق ها بیشتر آشنا شوید.

صندوق املاک و مستغلات چیست؟

صندوق املاک و مستغلات که به اختصار REIT گفته می شود برگرفته از عبارت Real Estate Investment Trust است. یکی از صندوق های پرکاربرد در بین صندوق های فعال بورسی، صندوق املاک و مستغلات است که بیشترین درآمد خود را به خرید و فروش ملک اختصاص می دهد. این صندوق ها با دارایی سرمایه گذاران ملک هایی را خریده و با اجاره آنها کسب سود می کنند. سود به دست آمده پس از کسر هزینه های صندوق مستقیما به حساب سرمایه گذاران واریز می شود. سود بدست آمده از صندوق با توجه به قوانین هر صندوق می تواند به صورت ماهانه سالانه و یا فصلی به حساب سرمایه گذاران واریز شود.

معمولا روال کار صندوق ها بدین صورت است که با توجه به نوع صندوق بیشتر دارایی به صورت سرمایه گذاری اختصاصی ( در اینجا خرید و فروش ملک) خواهد بود و برای کاهش ریسک سرمایه گذاری و حفظ دارایی مابقی سرمایه به موارد دیگری اختصاص می یابد. مثلا در صندوق املاک و مستغلات دریافت تسهیلات و سرمایه گذاری در اوراق رهنی، اوراق بهادار شرکت‌های ساختمانی در بورس ، سپرده های بانکی یا گواهی سپرده بانکی امکان پذیر است.

صدور و ابطال واحدهای صندوق املاک و مستغلات با توجه به صلاحدید مدیر صندوق و مطابق با شرایط و اصولی که در اساسنامه و امیدنامه صندوق ذکر شده است انجام می گیرد.

ویژگی املاک خریداری شده در صندوق املاک و مستغلات

هر نوع ملکی قابل خرید و فروش در صندوق های املاک نیست. این ملک ها باید دارای ویژگی‌های مشخصی باشند که در امیدنامه مرتبط با آنها ذکر شده است. برخی از این ویژگی ها عبارتند از :

• ملک باید در ایران و دارای سند رسمی باشد.
• ملک باید گواهی پایان کار معتبر داشته باشد.
• کاربری ملک باید مشخص باشد.( مثل تجاری، اداری مسکونی و..)
• ملک نباید دارای منع قانونی قراردادی یا قضایی بر مالکیت باشد.
• ملک نباید در رهن و وثیقه باشد.
• ملک نباید دارای زمین‌های بدون بنا یا دارای بناهای نامتناسب با مساحت زمین باشد.
• ملک باید دارای قابلیت انتقال به دیگران باشد.

سود صندوق های املاک از کجا به دست می آید؟

صندوق های املاک و مستغلات ابتدا از سازمان بورس و اوراق بهادار مجوز فعالیت دریافت می کنند. سپس می توانند دارایی اشخاص مختلف را جمع آوری و یک کاسه کرده و این دارایی تجمیع شده را برای خرید و سرمایه گذاری در املاک اختصاص دهند. مدیر صندوق با اجاره واحدهای خریداری شده و همچنین افزایش قیمت مسکن می تواند به سود و بازدهی مناسبی دست پیدا کند. منافع این کار بین دارندگان واحدهای صندوق تقسیم می شود. بدین ترتیب هم از اجاره ملک و هم از افزایش قیمت ملک ، از بازار مسکن سود به دست می آید.

از دیگر کارهای سودآور در صندوق املاک می توان به سرمایه گذاری در اوراق بهادار اشاره کرد. بنابراین با توجه به موارد گفته شده صندوق املاک سودی تقریبا مشابه با بازار مسکن فراهم خواهد آورد. با این تفاوت که افراد با سرمایه های مختلف خود( کم یا زیاد) می توانند در صندوق املاک مشارکت داشته و سرمایه گذاری کنند.

 انواع صندوق های املاک و مستغلات

به طور کلی سه نوع صندوق املاک وجود دارد

1. صندوق املاک و مستغلات رهنی
2. مالکیت مستغلات یا سهامی
3. املاک و مستغلات ترکیبی

املاک و مستغلات رهنی: در این نوع از سرمایه‌گذاری به شرکت‌های عملیاتی وام پرداخت می شود. سودهای بدست آمده از این نوع سرمایه‌گذاری ماحصل بهره وام است.

در املاک مستغلات دارایی ها صرف سرمایه گذاری در املاک درآمدزا مثل ساخت و ساز می شود.

در سبد سرمایه گذاری املاک و مستغلات ترکیبی دارایی های گوناگونی وجود دارد. مثل مستغلات و اوراق رهنی املاک. مهمترین حوزه های فعالیت این نوع از صندوق ها شامل مسکونی ، اداری، بیمارستانی و هتل است.

بازدهی صندوق‌های املاک و مستغلات چقدر است؟

بازدهی صندوق املاک متغیر است چرا که مدیران صندوق با توجه به تبحری که دارند، علاوه بر سرمایه گذاری در ملک، چند درصد از دارایی را در اوراق رهنی نیز می توانند سرمایه گذاری کنند. بنابراین احتمال بازدهی متناسب وجود دارد. به طور کلی بازدهی صندوق املاک متناسب با بازار مسکن تخمین زده می شود چراکه عمده سرمایه صرف خرید و اجاره ملک می شود و روند درآمد زایی بستگی به بازار مسکن دارد که ارزش ملک ، نرخ اجاره و به طور کلی روند بازار مسکن به چه سمتی پیش می رود.

مزایا و معایب صندوق املاک

توجه به شرایط هر صندوق قبل از سرمایه گذاری از نکات مهمی است که همه سرمایه گذاران در بازار مالی بورس باید به آن توجه داشته باشند. در اینجا به برخی از نکات مهم اشاره می کنیم:

مزایا صندوق املاک

• نقد شوندگی بالا ( این صندوق ها دارای بازارگردان اختصاصی هستند)
• معافیت مالیاتی در شرایط رعایت الزامات قانونی
• متنوع سازی پرتفوی ( صندوق املاک با دیگر گروه های دارایی بورس ارتباط و وابستگی ندارد بنابراین پوشش دهی زیان بسیار بالایی دارد)
• نیاز به سرمایه کم ( سرمایه گذاران با هزینه بسیار پایین تر از خرید ملک می توانند در صندوق املاک سرمایه گذاری کنند. هیچ محدودیتی در این زمینه وجود ندارد و حتی از ۵۰۰ هزارتومان به بالا هم می توان از صندوق ملک سود به دست آورد)
• تنوع در دارایی با سرمایه گذاری در مستغلات مختلف مثل هتل ساختمان تجاری و غیره
• مدیریت حرفه ای ( مدیران صندوق ها افراد خبره در این حوزه هستند)
• شفافیت معاملات ( از آنجائیکه صندوق های املاک طبق نظر سازمان بورس فعالیت می کنند و دارای مجوز لازم هستند در چارچوب قانونی اساسنامه و امیدنامه مرتبط فعالیت می کنند و عملکرد صندوق به طور واضح و شفاف باید در اختیار عموم مردم قرار بگیرد.
• کم هزینه بودن( افراد با خرید و فروش واحدهای صندوق املاک هزینه اضافه ای را پرداخت نمی کنند در حالی که در هنگام خرید و فروش ملک هزینه هایی مثل کمیسیون مشاور املاک، مالیات نقل و انتقال مالیات خرید و … را باید پرداخت کنند.

معایب صندوق املاک

از جمله معایب صندوق های املاک و مستغلات می توان به عمر محدود و بازه کم اشاره کرد.

نحوه معاملات صندوق املاک و مستغلات

صندوق های سرمایه گذاری با دو روش صدور و ابطال و روش ETF قابل خرید و فروش هستند. افرادی که تمایل دارند به روش ETF معامله کنند با داشتن کد بورسی و کد معاملاتی می توانند اوراق مورد نظر را به راحتی بخرند و بفروشند. اوراق صندوق املاک و مستغلات به راحتی به روش قابل معامله و به صورت اینترنتی قابل خرید و فروش هستند.

نحوه خرید متری مسکن در بورس

یکی از روش های جالب در سرمایه گذاری روی ملک با خرید اوراق سلف مسکن است. افراد می توانند برای پیش خرید ساختمان از این اوراق استفاده کنند. اگر این اوراق سر رسید یک ساله داشته باشند و متعلق به خانه ۵۰ متری باشد، افراد باید در طول یک سال ۵۰ واحد یک متری از این اوراق را تهیه کنند. در این شرایط با سررسید سال می توانند این اوراق را ارائه داده و خانه مورد نظر خود را تحویل بگیرند. در صورتی هم که تمایل به تحویل گرفتن خانه نداشته باشند می توانند اوراق خود را بفروشند که از سود آن بهره ببرند. این روش در بازار بورس ایران هنوز به مرحله بهره برداری و اجرا نرسیده است.

سوالات متداول

جمع بندی

صندوق املاک و مستغلات فرصتی است برای همه افراد به خصوص کسانی که سرمایه کمی دارند و نمی توانند به طور مستقیم ملکی را تهیه کنند. این افراد با سرمایه محدود هم میتوانند اقدام به سرمایه گذاری کنند. ضمن اینکه هیچ محدودیتی در سقف سرمایه گذاری وجود ندارد. طبق قوانین موجود در صندوق های املاک حداقل ۹۰ درصد از درآمد سرمایه گذاری بعد از کسر هزینه های مربوطه و کارمزد مدیران صندوق باید به حساب سرمایه گذاران واریز گردد و بین سهامداران تقسیم شود.

آموزش کار کردن با سایت tsetmc

مطالب آموزشی

سایت مدیریت فناوری بورس تهران یکی از سایت های بسیار پرکاربرد برای کسانی است که در بازار سرمایه فعالیت می کنند. افراد برای تحلیل کردن و رصد بازار سرمایه نیاز دارند که برخی ابزارهای مهم مثل سایت https://tsetmc.com/ را بررسی کنند.
ما در این مطلب از سبدگردان نوویرا سعی میکنیم جزئیات و بخش های مهم این سایت را بررسی کنیم.

سایت بورس tsetmc چه سایتی است؟

شرکت مدیریت فناوری بورس تهران در بین سرمایه گذاران و فعالان بازار سرمایه به نام tsetmc شناخته شده است. این سایت یک مرجع اصلی برای اطلاع از قیمت لحظه ای معاملات در روز است و افراد اطلاعات ضروری مورد نیازشان را این سایت برداشت می کنند. به همین دلیل تابلوخوانی و پی بردن به ساختار سایت مدیریت فناوری بورس بسیار ضروری و با اهمیت است. با ورود به سایت tsetmc با برخی از اطلاعات جامع وضعیت بازار بورس مواجه می شوید که این اطلاعات شامل وضعیت نوسان بازار و همچنین شاخص‌های مختلف و حجم معاملات بازارهای بورس و فرابورس را مشاهده خواهید کرد.
اگر به تازگی وارد دنیای بورس شده اید، برای کسب اطلاعات بیشتر با ما همراه شوید.

آموزش ابزارهای مهم در نوار بالایی سایت tsetmc

ابزارها و امکانات بسیاری در این سایت وجود دارد که با انتخاب هر قسمت به این اطلاعات دست پیدا می کنید.

دیده بان بازار

برای فعالان بازار سرمایه این بخش از مهمترین و پرکاربردترین بخش های سایت است. این صفحه امکان نمایش معاملات و خرید و فروش در معاملات و و ساخت سبد سهام ارائه می شود. همچنین بر اساس صنعت، نمادهای بازار لیست شده و اطلاعات هر نماد به صورت لحظه ای به روز می شود.امکان تغییر چیدمان و ساخت سبد سهام نیز وجود دارد.
سومین نماد در کنار نماد خانه تنظیماتی است که از طریق آن می توانید صفحه را شخصی سازی کنید. تغییراتی مثل سرعت بروزرسانی، نحوه نمایش نمادها، گروه بندی صنعت، نحوه نمایش اعداد انواع اوراق بهادار و اطلاعات تکمیلی و گروه انتخابی برای نمایش را می توان شخصی سازی کرد.

نقشه بازار

در قسمت نقشه بازار همه معاملاتی که در طول روز در بورس انجام گرفته است قابل نمایش است. ابعاد هر کدام بر اساس ارزش معاملات در روز است و همچنین رنگ هر کدام بر طبق میزان بازدهی هر نماد شخص می شود. مثلا رنگ سبز برای نوسان نمادهای بیشتر از ۵ درصد بازدهی است. همچنین رنگ قرمز نشان دهنده بازده کمتر از منفی ۵ درصد است.

جستجوی نماد

اگر به دنبال نماد خاصی می گردید این قسمت به شما کمک می کند. در قسمت قابل جستجو نماد مورد نظر را پیدا کرده و مستقیما می‌توانید به صفحه معاملات آن نماد بروید و آمار و اطلاعات مهم نماد مذکور را مشاهده کنید.

آموزش تابلو معاملاتی سهم در سایت tsetmc

در صفحه مرتبط با هر سهم اعداد و ارقامی مشاهده می کنید که در نگاه اول ممکن است کمی مبهم به نظر برسد. بنابراین با آگاهی از اینکه هر کدام از این موارد گویای چه مفهومی هستند، بهتر می توانید ابهاماتی که در ذهنتان دارید را برطرف کنید:

• اطلاعات قیمتی سهم
• اطلاعات بازه‌ای قیمت سهم
• اطلاعات بنیادی سهم
• اطلاعات حقیقی و حقوقی دارندگان سهم
• نمودار قیمت و حجم مورد معامله سهم
• نهادهای هم‌گروه صنعت
• اطلاعیه و مشاهده اطلاعات دقیق در کدال
• سابقه معاملات سهم

اطلاعات قیمتی سهم

در این قسمت ۱۰ آیتم وجود دارد که هر کدام معنای خاص خود را دارند:

اولین قیمت: اولین قیمتی که هر سهم در شروع معاملات تجربه می کند.
قیمت پایانی: میانگین وزنی قیمت های معامله شده یک سهم در یک روز اصطلاحا قیمت پایانی گفته می شود. تعیین این قیمت توسط یک فرمول و از سوی سازمان بورس انجام می گیرد.
قیمت آخرین معامله: از نام این کلمه پیداست که به قیمت آخرین معامله در هر روز اشاره دارد.
قیمت دیروز: قیمت پایانی روز قبل، قیمت دیروز است.
دامنه نوسان: در بازار بورس و فرابورس به طور متداول، دامنه نوسان اوراق بدهی و مشتقه حداکثر ۵ درصد است. اما دامنه نوسان روزانه قیمت در همه نماد ها مثبت منفی ۷ درصد است. همچنین دامنه نوسان صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله ETF 10 درصد است. در حالی که شرایط برای بازار پایه فرابورس متفاوت است.
تعداد معاملات: تعداد معاملات در بورس تعداد دفعاتی است که معامله و خرید و فروش سهم در یک نماد انجام پذیرفته است.
حجم معاملات: تعداد سهام خرید و فروش شده در یک بازه زمانی خاص، حجم معاملات گفته می شود. البته که برای سنجش حجم معاملات باید بازه زمانی در نظر گرفت مثل بازه روزانه یا هفتگی و ماهانه. هر تعداد معامله ای که در یک روز انجام می پذیرد، نشان دهنده حجم معاملات در آن روز است.
ارزش معاملات: ارزش معامله هایی که انجام می پذیرد از طریق یک فرمول محاسبه می شود. حجم معاملات ضربدر قیمت پایانی. ( حرف B مخفف میلیارد، حرف M مخفف میلیون).
ارزش بازار: کل سهام شرکت ضربدر قیمت پایانی، ارزش بازار را نشان می دهد.
آخرین اطلاعات قیمت: در تابلو معاملاتی قیمت هر سهم به صورت لحظه ای نمایش داده می شود.
وضعیت نماد: در حالت کلی برای هر نماد چهار وضعیت وجود دارد: مجاز، ممنوع، مجاز محفوظ، ممنوع متوقف. هرکدام از این چهار نماد نشان دهنده وضعیت خاصی است که در ادامه به شرح آن خواهیم پرداخت.

وضعیت نماد

مجاز: یعنی سهم باز است و برای انجام معاملات هیچگونه مشکلی وجود ندارد.
مجاز محفوظ: در این حالت سفارش گیری انجام می شود اما معامله ای صورت نمی گیرد. این حالت قبل از باز شدن نماد ایجاد می شود.
ممنوع: در این حالت سفارش گیری و معامله انجام نمی شود. احتمال دارد نماد مورد نظر در روزهای آینده باز شود.
ممنوع متوقف: در این حالت نماد به طور کلی بسته شده است و تا زمانی که ناظر پیغامی مبنی بر بازگشایی آن ندهد، معاملات این نماد همچنان ممنوع خواهد بود.

اطلاعات بازه‌ای قیمت سهم

مواردی که در این جدول می بینید را در زیر شرح می دهیم:

بازه روز: بازه روز به قیمت سهم اشاره دارد. این قسمت دو عدد را نشان می دهد. عدد سمت راست بالاترین قیمت سهم در طول روز و عدد سمت چپ پایین ترین قیمت مربوط به سهم ذکر می شود.
قیمت مجاز: قیمت مجاز بالاترین و پایین ترین قیمتی است که هر سهم می تواند در یک روز معاملاتی داشته باشد.
بازه هفته : بالاترین و پایین ترین قیمت سهم که در طول هفته تجربه می کند.
بازه سال: بالاترین و پایین ترین قیمت سهم در بازه یک ساله است.
تعداد واحد: به تعداد سهم های شرکت اشاره دارد.
حجم مبنا: برای مورد معامله قرار گرفتن یک سهم باید به اندازه حجم مبنا معامله شود. یعنی حداقل حجمی که باید معامله شود تا سهم بتواند در بازه حداقل و حداکثری قیمت خودش حرکت داشته باشد.
سهام شناور: سهام شناور بخشی از سهام شرکت است که دارندگان آن تمایل به واگذاری سهام خود دارند. یعنی به جز سهام عمده سهامداران هر سهامی که از شرکت باقی می ماند سهام شناور است.
میانگین حجم ماده میانگین حجم معاملات انجام شده در یک ماه است.

اطلاعات بنیادی هر سهم

اطلاعات بنیادی با علامتهای اختصاری نمایش داده می شود. این علامت ها به مفاهیم خاصی اشاره می کنند:
EPS: سود به ازای هر سهم EPS است. یعنی سود سهام یک شرکت هرچقدر که باشد اگر به تعداد سهام آن شرکت تقسیم شود، معادل سود هر سهم به دست می آید که به آن EPS می گویند.
P/E: این عدد دوره بازگشت اصل سرمایه را نشان می دهد. برای بدست آوردن آن باید قیمت سهم بر EPS تقسیم شود.
P/E گروه: میانگین P/E همه سهم های هم گروه با سهم مورد نظر ما را نشان می دهد.
P/S: هرچه فروش بیشتر باشد، شرکت رشد بیشتری خواهد کرد. P/S نسبت قیمت هر سهم به فروش آن است.

اطلاعات حقیقی و حقوقی دارندگان سهم

در این جدول با اعدادی روبه رو هستیم که حجم و تعداد خرید و فروش حقیقی و حقوقی را نشان می دهد. حجم میزان خرید و فروش در یک روز معاملاتی است و تعداد، به نفرات حقیقی و حقوقی اشاره دارد که در حال معامله هستند.
پایین این جدول فیلترهایی دارد که با اعمال آنها می توانید جدول را برای خودتان شخصی سازی کنید. شما می توانید داده های مورد نظرتان را مشاهده کنید و هرچه که لازم ندارید را فیلتر کنید تا نمایش ندهد.

نمودار قیمت و حجم مورد معامله هر سهم

در سمت چپ صفحه یک نمودار کندلی قرار دارد که در لحظه سهم را نشان می‌دهد.

عرضه و تقاضا سهم از نظر تعداد و حجم

در قسمت پایین سمت راست صفحه جدولی را می بینید که تعداد و حجم خرید و فروش سهم را نشان می دهد. این نمودار اولین و بالاترین جایگاه و بیشترین قیمت خرید و فروش را در لحظه نشان می دهد.
به علاوه تعداد نفراتی که در آن لحظه می خواهند خرید و فروش خود را اعمال کنند نیز قابل مشاهده هستند. در قیمت های برابر، هر سفارشی که زودتر ثبت شود در ابتدای صف قیمت قرار می گیرد.

نمادهای همگروه صنعت

شرکت ها و نهادهای مختلف بر اساس حوزه ای که در آن فعالیت می‌کنند به دسته‌ها و گروه‌های مختلفی تقسیم بندی شده اند؛ که در حال حاضر ۴۹ گروه در بورس وجود دارد. نماد شرکت هایی که در یک صنعت فعال هستند در این جدول نمایش داده می شود.

بخش اطلاعیه ها در کدال

در این قسمت آخرین اطلاعیه ها و اخبار در سایت کدال مربوط به شرکت ها نمایش داده می شود. سامانه کدال بورس سامانه جامع اطلاع‌رسانی عرضه‌کنندگان به نشانی www.codal.ir است که اطلاعات و گزارش‌های مالی شرکت‌های بورسی را جمع‌آوری و منتشر می‌کند.

بخش سابقه معاملات سهم

سابقه معاملاتی سهم که در روز های متوالی انجام گرفته و همه اطلاعات معاملاتی را نشان می دهد مثل قیمت پایانی، درصد تغییر نسبت به قیمت پایانی روز و غیره.

آموزش نوار ابزار بالایی تابلو معاملات یک نماد در سایت TSETMC

گزینه های مختلفی در این قسمت وجود دارد که به شرح هر یک خواهیم پرداخت:

پیام ناظر: آخرین پیام های ناظر در این قسمت قابل مشاهده است که برای اطلاع از توقف و بازگشایی نماد می توانید استفاده کنید علت و زمان بازگشایی یا توقف نیز در این قسمت قابل مشاهده است.
آگهی مجمع: جهت اطلاع از آخرین آگهی‌های مربوط به مجامع
تغییر وضعیت: گزارش وضعیت مجاز، متوقف و ممنوع سهام در ساعات مختلف روز
شناسه: اطلاعات دقیق‌ درباره نماد مانند کد ۱۲ رقمی نماد، نام لاتین نماد و نام شرکت و…
معرفی: نمایش اطلاعات کلی شرکت همچون آدرس و نوع فعالیت
سود و زیان: سود و زیان مانند درآمد عملیاتی، سود ناخالص، هزینه‌های مالی و…
آمارها: مقایسه شرکت‌ها از لحاظ آمار و ارقام
پورتفوی: نمایش پرتفوی سرمایه‌گذاری شرکت در گروه‌های مختلف
تصمیمات مجمع: نمایش اطلاعات مرتبط با مجمع
تولید و فروش: محصولات تولید شده توسط شرکت

ریز معاملات در سایت tsetmc

در صفحه معاملات سایت tsetmc می توانید به اطلاعات بسیار بیشتری دست پیدا کنید. در قسمت ریز معاملات اطلاعات مهمی وجود دارد مثل تعدیلهای قیمتی، روند افزایش سرمایه شرکت، ریز معاملات به تفکیک و همه معاملاتی که در هر لحظه از روز انجام می پذیرد، و حجم و قیمت معاملات را مشاهده کنید.

بخش فرابورس ایران در سایت tsetmc

علاوه بر موارد گفته شده از نوار ابزار بالایی سایت می توانید به این بخش وارد شوید. در قسمت شرکت های کوچک و متوسط اطلاعاتی برای نمایش وجود دارد. در بازار SME و همچنین تابلوهای رشد و دانش بنیان، شرکت های کوچک و متوسط این فرصت را پیدا می کنند که رشد داشته باشند و برای تامین مالی و تجاری سازی طرح هایشان فرصت داشته باشند. این شرکت ها به تدریج می توانند آمادگی لازم برای حضور در بازارهای بزرگتر و همچنین عرضه عمومی سهام را داشته باشند.

بخش بازار پایه

بازار پایه فرابورس ایران دارای سه بازار زرد و نارنجی و قرمز است. شرکت های سهامی عام که در سازمان بورس به ثبت رسیده اند، اگر در بورس یا فرابورس پذیرش نشوند باید درخواست درج در بازار پایه فرابورس را ابلاغ کنند.

نمایش فهرست سایت tsetmc

نمایش فهرست یکی دیگر از بخش های پرکاربرد در این سایت است که اطلاعات مهمی را از بازار به کاربران می دهد.
مثل پیغام های ناظر بازار، تغییر سهام سهامداران عمده، سهامداران فعال در هر نماد، گروه های صنعت مقایسه شرکت ها

سوالات متداول

جمع بندی

سایت tsetmc سایت رسمی و مرجع اصلی بورس است که کاربران می توانند اطلاعات لازم را از این سایت برداشت کنند. همه اطلاعاتی که در خصوص معاملات نیاز است مثل قیمت سهام میزان حجم معاملات انجام شده در روز، ریز معاملات ، تابلو معاملات یک نماد، نهادهای هم گروه در صنعت و بسیاری اطلاعات کلی و جزئی دیگر در این سایت قابل دسترسی است. ما در این مطلب سعی کردیم نوار ابزارهای مختلف این سایت را به شما آموزش دهیم تا برای استفاده از سایت بورس مشکلی نداشته باشید. با این حال باید بدانید که آموزش استفاده از امکانات سایت در خود سایت هم موجود است و شما از قسمت راهنما در منوی سایت می توانید به موارد دلخواه خودتان دسترسی داشته باشید.

کد prx چیست؟

مطالب آموزشی

کد prx مخفف عبارت Public Radio Exchange  است که به معنای سبدگردانی اختصاصی برای افراد است. همه افرادی که می خواهند وارد بازار بورس شوند، لاجرم باید کد بورسی دریافت کنند. اما کد prx مخصوص کسانی است که به صورت غیر مستقیم و از طریق سبدگردانی می خواهند دارایی هایشان را مدیریت کنند.  ما در مطلب سبدگردانی چیست؟ توضیحات مفصلی را برای افرادی که آگاهی کامل از این بازار ندارند، بیان کردیم. هرچند که با کمک سبدگردانی می توانید بدون داشتن اطلاعات کافی به کسب درآمد و سود از بازار سرمایه برسید، اما مسلما آنچه عقل حکم می کند این است که در خصوص کاری که میخواهید انجام دهید، تا جای ممکن اطلاعات لازم را کسب کنید. بسیاری از اشخاص حقیقی و حقوقی با کمک شرکت های سبدگردان به طور غیر مستقیم سرمایه گذاری می کنند. با ما در سبدگردان نوویرا همراه باشید تا جزئیات مفهوم کد prx را با هم بررسی کنیم.

کد prx چیست؟

کد پی آر ایکس، نشان دهنده سبدگردانی اختصاصی است. در واقع افرادی که به هر دلیلی نمی توانند یا نمی خواهند که خودشان به طور مستقیم وارد بازار سرمایه شون و بررسی و تحلیل کنند که چه سهمی را بخرند و چه سهمی را بفروشند،  این کار را به طور غیر مستقیم انجام می دهند. شرکت های سبدگردان مختلف مثل سبدگردان نوویرا وجود دارد که کمک می کند افراد به طور غیر مستقیم فعالیت بورسی انجام دهند. در این شرایط شرکت سبدگردان به عنوان واسطه دارایی را از سرمایه گذار گرفته و با مدیریت آن در فعالیت های مختلف مثل انواع صندوق های سرمایه گذاری، تلاش می کند تا این دارایی را افزایش داده و بازدهی مناسبی جذب کند.

بنابراین کد پی آر ایکس prx کد معرفی افرادی است  که به طور خصوصی برای هر فرد توسط سازمان بورس اختصاص داده می شود.

افراد برای اطمینان از روند کار اقدام به بستن قرارداد سبدگردانی می‌کنند. این قرارداد باید مورد تایید سازمان بورس قرار بگیرد. کد prx کد معرفی این افراد است که در قرارداد مذکور به طور اختصاصی برای هر فرد در قرارداد تعیین می‌شود. بنابراین افراد به طور قانونی و مطمئن قراردادی با سبدگردان منعقد می کنند که یک کد اختصاصی دریافت می کنند این کد با حروف prx شروع می شود.

کد prx چه تفاوتی با کد بورسی دارد؟

همه افراد برای اینکه بتوانند در بازار بورسی فعالیت کنند، نیاز به کد بورسی دارند. افرادی که می خواهند به طور مستقیم در بازار بورس به انجام معاملات بپردازند، کد بورسی را از طریق ثبت نام در سامانه سجام و احراز هویت در آن، دریافت می کنند. اما افرادی که می خواهند به طور غیر مستقیم در بازار بورسی فعالیت کنند اقدام به دریافت کد prx می کنند. این افراد با داشتن این کد اعلام می کنند که مدیریت دارایی خود را از طریق شرکت سبد گردانی انجام می دهند.

چگونه کد prx دریافت کنیم؟

برای دریافت کد بورسی prx لازم است با یک شرکت سبدگردان وارد معامله شوید. مراجعه به صورت حضوری یا از طریق سایت سبدگردان به صورت آنلاین امکان پذیر است. بعد از افتتاح حساب کاربردی در سبدگردان مورد نظر، مدارک شناسایی را ارائه کرده و با توجه به حداقل مبلغ مورد نیاز برای سبدگردانی، مبلغ مورد نظر را به حساب شرکت سبدگردان واریز می کنید.

هر شرکت سبد گردان اعلام می کند که برای ایجاد حساب و عقد قرارداد به چه مبلغی نیاز است. شما با پرداخت این مبلغ توافق می‌کنید که شرکت سبدگردان مسئولیت دارایی شما را به عهده دارد.

پس از عقد قرارداد مدارک مورد نیاز به سازمان بورس ارسال می شود. معمولا بعد از ۳ الی ۷ روز کد prx از طرف سازمان برای شما تعیین می شود. کد prx از سوی سازمان بورس با فرآیند الکترونیکی شدن ثبت نام ها، زودتر از قبل آماده شده و با ایمیل یا پیامک برای سرمایه گذار ارسال می شود. شما بعد از دریافت این کد به عنوان سرمایه گذار شناخته شده و می توانید در جریان امور معاملات و مدیریت سهام خود قرار بگیرید.

دریافت کد prx چه مزایایی به همراه دارد؟

شاید برایتان این سوال به وجود بیاید که طی کردن فرآیند ثبت و نام و دریافت کد پی آر ایکس، چه نتیجه ای برای شما به همراه خواهد داشت؟ این سرمایه گذاران از مزایایی خوبی برخوردار خواهد شد که به اختصار به آنها اشاره خواهیم کرد:

اعتماد و اطمینان بیشتر

شاید افراد در ابتدای شروع کار نتوانند به خوبی به یکدیگر اطمینان کنند و این احتمال و ترس وجود دارد که نکند سرمایه از دست برود، بنابراین عقد قرارداد رسمی این اطمینان خاطر را ایجاد میکند که طرف قرارداد به طور رسمی می خواهد مسئولیت دارایی شما را به عهده بگیرد. بنابراین کاملا قابل اطمینان است.

جلوگیری از سوء استفاده سودجویان

بسیاری از افراد روزانه از طریق کانال های مختلف سعی بر آن دارند اطلاعات مختلفی را به اشخاص بدهند و با تبلیغات مختلف سعی دارند تحلیل های مختلفی را ارائه بدهند. افراد تازه وارد به بورس به سختی می توانند تشخیص دهند که کدام اطلاعات درست بوده و به چه کسی و چه چیزی اطمینان کنند. بنابراین با دریافت کد prx این اطمینان خاطر ایجاد شده و دست افراد سودجو از دارایی سرمایه گذار کوتاه می شود.

کاهش ریسک سرمایه گذاری

برخی افراد نمی خواهند در بازار بورسی ریسک زیادی را متحمل شوند. بنابراین برای دوری از ریسک بسیار بالا با توجه به اهدافی که دارند وارد سبدگردانی شده و شرکت سبدگردان با توجه به شخصیت هر فرد، سبد اختصاصی سرمایه گذار را خواهد چید.

به این ترتیب ریسک سرمایه گذاری کاهش پیدا خواهد کرد.

دوری از هیجانات غیر معقول بازار سرمایه

در بازار سرمایه معمولا افراد هیجانی شده و با بالا و پایین رفتن ارزش سهام، رفتارهای نامعقول و هیجانی از خود بروز می دهند. این بحث به عنوان دانش مالی رفتاری در بین سرمایه گذاران مشهور است. اما از آنجائیکه در سبدگردانی، مدیریت سبد با افراد خبره و تجربه است از هیجانات کاذب دوری شده و تصمیم گیری به صورت منطقی و با افراد کارشناس است. به همین دلیل خرید و فروش های غیر منطقی صورت نمی پذیرد.

صرفه جویی در زمان

برای اینکه در بازار سرمایه فعالیت کنید باید زمان کافی گذاشته و تحلیل و بررسی های لازم را انجام دهید. اگر دانش کافی این کار را هم داشته باشید باز هم باید بازار را تحلیل کنید. بنابراین با سپردن دارایی به سبدگردان، زمان خود را آزاد خواهید گذاشت.

سوالات متداول

جمع بندی

کد prx یک کد ضروری برای افرادی است که می خواهند به طور غیر مستقیم و از طریق شرکت‌های سبدگردان دارایی خود را مدیریت کنند. این افراد می توانند با دریافت کد prx خیال خودشان را از مدیریت دارایی راحت کنند و به طور قانونی و با قرارداد رسمی مورد تایید سازمان بورس اقدام به سرمایه گذاری کنند. افرادی هم که می‌خواهند خودشان مستقیما در بورس فعالیت کنند، با داشتن کد بورسی اقدامات خود را انجام می‌دهند.

با عقد قرارداد با شرکت سبدگردان نوویرا می توانید دارایی خود را به بهترین شکل مدیریت کنید. درباره سبدگردان نوویرا بیشتر بدانید.

آربیتراژ arbitrage  در بورس چیست؟

مطالب آموزشی

آربیتراژ نوعی از معامله است که در آن ضرر و زیانی وجود ندارد و حتی اگر سودی برای افراد به همراه نیاورد و سود آن صفر باشد باز هم بازده و ریسک سرمایه گذاری آن منفی نیست. آربیتراژ به معنای به دست آوردن سود از اختلاف قیمت در بازارهای مختلف بدون پذیرش هیچگونه ریسکی است. با ورود آربیتراژ گران به بازار، تعادل میان عرضه و تقاضا بیشتر شده و فرصت آربیتراژ کوتاه تر می شود. ما در این مطلب از نوویرا سعی برآن داریم مفهوم آربیتراژ را به طور شفاف توضیح دهیم. با ما همراه باشید.

آربیتراژ چیست؟

معاملاتی که به طور معمول و روزمره انجام می شود و حتی نیاز به هیچگونه تخصص خاصی هم ندارد. در معامله های هر روزه افراد سعی برآن دارند که محصول یا کالایی را با قیمت کم بخرند و با قیمت بالاتر بفروشند. اگر در بازارهای مختلف اختلاف قیمت وجود داشته باشد، فرصت خرید و فروش آربیتراژ ایجاد می شود.

برای درک بهتر این حالت فرض کنید در بازارهای مختلف یک کالای به خصوصی، با قیمت های مختلف عرضه می شود. از آنجائیکه همه به دنبال خرید ارزان هستند اگر در یک بازار این محصول با قیمت ارزان فروخته شود همه افراد به سمت آن برای خرید ارزان کشش پیدا خواهند کرد. در مقابل زمانی که تقاضا زیاد شود قیمت هم بالاتر می رود. بنابراین باید از این فرصت آربیتراژ استفاده کرد چراکه زود این موقعیت از دست می رود.

فرصت آربیتراژ برای همه افراد به دست نمی آید. ماجرای خرید ارزان و فرش گران و سود بردن از این خرید و فروش در ظاهر کاری بسیار ساده و آسان به نظر می رسد. اما گاهی در بازارهای مختلف می بینیم که هزینه های پنهانی وجود دارند که لاجرم باید آنها را پرداخت کرد. بعد از حساب و کتاب خواهید دید که سود چندانی برایتان باقی نمانده است. بنابراین همه در تلاش هستند تا هزینه ه را کاهش داده تا بتوانند سود بالاتری کسب کنند.

این فرصت ها رقابتی هستند و در بازار تنها افرادی که با تجربه هستند و کارشناسان حرفه ای به حساب می آیند می توانند از این فرصت آربیتراژ بهره ببرند. آربیتراژ انواع مختلفی دارد که در ادامه به ذکر آنها خواهیم پرداخت.

انواع آربیتراژ چیست؟

افرادی که هر روزه در حال معامله کردن هستند با انواع مختلفی از آربیتراژ مواجه اند.

• آربیتراژ فاصله ای یا مکانی
• آربیتراژ زمانی
• آربیتراژ آماری
• آربیتراژ مثلثی

آربیتراژ فاصله ای یا مکانی

این نوع از آربیتراژ به بعد مکانی و موقعیت جغرافیایی اشاره دارد. این موقعیت می تواند اختلاف قیمت یک کالا یا جنس خاص در یک شهر با شهر دیگر باشد و یا بین کشورهای مختلف و در سطوح بین المللی باشد. قیمت ها در بورس کشورهای مختلف را در نظر بگیرید. با توجه به شرایط کنونی همه افراد میتوانند قیمت ها را به طور لحظه ای در بورس کشورهای مختلف ببینند. به عنوان مثال ممکن است سهام یک شرکت خاص در یک کشور n تومان عرضه شود اما در کشوری دیگر n+1 باشد. در این شرایط فردی که بتواند سهامی را به قیمت n تومان بخرد و در کشوری دیگر به قیمت n+ 1 تومان بفروشد. از این فرصت بهره برده و سود به دست آورده است. البته با توجه به مثال زده شده، افراد در شرایطی این معامله سود می برند که آن را در سطح کلان و با قیمت های بسیار بالا خرید و فروش کنند. از جمله عواملی که باعث اختلاف قیمت در بازارهای مختلف می شود، نوسان نرخ ارز است. در شرایطی که خریدار و فروشنده افراد خبره و با مهارتی باشند می توانند از این نوسان به نفع خود بهره ببرند. کالایی را با قیمت ارزان بخرند و با قیمت بسیار بالاتر بفروشند.

آربیتراژ زمانی

این از آربیتراژ با اختلاف قیمت و فرصت کسب سود در یک بازه زمانی اشاره دارد. خرید در یک بازار و فروش آن در بازاری دیگر می تواند این فرصت سود و بهره وری را برای افراد فراهم آورد.

مثلا گواهی سپرده یک کالا را خریداری کرده و در بازار با قرارداد آتی آن را در موقعیت فروش قراردهند. در این شرایط افراد می توانند در این برهه زمانی از اختلاف قیمت یک کالا در بازارهای مختلف استفاده کنند.

آربیتراژ آماری

آربیتراژ آماری مربوط به زمانی می شود که قیمت آماری در اوراق بهادار متفاوت است. سرمایه گذاران به دلایل مختلفی رفتارهای خاصی از خود بروز می دهند. سرمایه گذاران سعی دارند که ریسک ناشی از معاملات خود را کاهش دهند بنابراین همیشه برمبنای آمار و ملاحظات بنیادی عمل نمی کنند. به عنوان مثال در بورس تهران این شرایط به وضوح دیده می شود. افراد برای افزایش نقدینگی خود و کاهش ریسک، اقدام به فروش و نقد کردن سرمایه خود می کنند. در این شرایط حتی حاضر به پرداخت ضرر نیز هستند. این فرصت ها موقعیت کسب سود زیادی را فراهم می آورد.

آربیتراژ مثلثی

آربیتراژ مثلثی معمولا در بازار ارز صورت می پذیرد. در بازار ارز افراد سعی میکنند یک ارز را به ارز دوم،  و دومی را به ارز سوم تبدیل کنند و در نهایت به ارز اولیه برمیگردند. اگر کارمزد خرید و فروش کمتر از اختلاف قیمت ارزها باشد، این معاملات با سود همراه خواهند بود.

 آربیتراژ در ایران

بروز فرصت آربیتراژ باعث تعادل در بازار و تعادل بین عرضه و تقاضا می شود و باعث کارایی بازار شده و در نهایت باعث رونق اقتصاد خواهد شد. اگر ساختار اقتصادی مناسب باشد فرصت های آربیتراژی کوتاه و کوتاه تر شده و بازارها مناسب تر و کاراتر می شوند. هر چه تعداد و پایداری فرصت‌های سود بدون ریسک یا همان آربیتراژ بیشتر باشد، انگیزه کمتری برای سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های مولد اقتصادی وجود خواهد داشت. نمونه چنین وضعیتی را در ایران مشاهده می‌کنیم.

به عنوان مثال، نرخ بهره و سود بانکی را در نظر داشته باشید. نرخ بهره بانکی یک نرخ ثابت است که بدون توجه به مکانیزم‌های بازار، توسط دولت تعیین می‌شود. در شرایطی که این نرخ نسبت به تورم پایین‌تر باشد، افراد تشویق می‌شوند وام بانکی دریافت کنند و با آن، ملک، ارز، اوراق مشارکت یا … بخرند. با توجه به این که نرخ بهره ثابت است، قانون اجازه تعدیل را به بازار نمی‌دهد و این دقیقا متضاد توسعه و رشد اقتصادی است.

جمع بندی

آربیتراژ یک مفهوم در بازارهای مالی است که به خرید و فروش بدون ریسک و در مدت زمان کم اشاره دارد. یعنی فرصت های آربیتراژی کوتاه هستند که موجب به دست آوردن سود برای افراد می شوند. کالایی با قیمت پایین خریده می شود و با قیمت بالاتر فروخته می شود. این فرصت کسب سود از اختلاف قیمت بین بازارهای مختلف بدست می آید. ما در این مطلب به انواع آربیتراژ اشاره کردیم هرچه اقتصاد کشور پویاتر باشد فرصت های آربیتراژی کوتاه تر است و در نهایت تعادل در بازارهای مختلف ایجاد می شود.

معاملات سوآپ swap یا قرارداد معاوضه ای چیست؟

مطالب آموزشی

قرارداد معاوضه ای یا سوآپ یک نوع دیگر از انواع قرارداد مشتقه است که در بازار مالی کاربردهای خاص خود را دارد. قرارداد معاوضه ای به بیان ساده نوعی از قرارداد بین دو طرف است که هر دو متعهد می شوند که  پرداخت های آتی خود را با پرداخت آتی طرف مقابل عوض کنند. ما در این مطلب به جزئیات این نوع قرارداد پرداخته ایم. با ما در سبدگردان نوویرا همراه باشید.

معاملات سوآپ یا معاوضه ای چیست؟

در گذشته های دور نیز این کار رواج داشته است که افراد آنچه که به صورت مازاد داشته اند را در قبال تامین کالاهای خود با دیگری معاوضه می کردند. معاوضه با خرید کالا و پرداخت پول معنی متفاوت تری دارد و بیان می کند که افراد اقدام به مبادله کالا به کالا می کنند. اکنون در بازار سرمایه نیز نوعی از این قراردادها وجود دارد.

قرارداد سوآپ معانی مختلفی را در بردارد مثل معاوضه و عوض کردن، معامله پایاپای، مبادله کردن و یا جانشین کردن. در بازار سرمایه به قرارداد سوآپ قرارداد معاوضه ای یا تاخت نیز گفته می شود.

در قرارداد سوآپ یک طرف قرارداد متعهد می شود که مجموعه ای از پرداخت های آتی خودش را با مجموعه ای از پرداخت های آتی طرف مقابل معاوضه کند.

در قرارداد معاوضه، یک‌طرف قرارداد مبالغی را بر حسب یک متغیر تصادفی همچون نرخ بهره، نرخ ارز، بازدهی سهام و یا قیمت یک کالا پرداخت می‌کند. طرف دیگر قرارداد سوآپ، مبالغ را به‌ صورت شناور یا ثابت، بر پایه یک متغیر تصادفی دیگر پرداخت می‌کند.

در معاملات سوآپ با حالت کلی تری از قراردادهای آتی روبه رو هستیم با این تفاوت که به جای یک پرداخت، با مجموعه ای از پرداخت ها روبه رو هستیم.

در سوآپ، یک‌طرف قرارداد نسبت به معاوضه عواید ناشی از ابزار مالی خود با عواید ناشی از ابزار مالی طرف دیگر اقدام می‌کند. عواید چنین قراردادی به نوع ابزار مالی مورد معامله بستگی دارد. برای مثال این عواید می‌تواند سود اوراق باشد.

به صورت ساده تر پرداخت با نرخ ثابت از یک طرف و پرداخت با نرخ شناور از سمت دیگر معامله انجام می پذیرد.

ویژگی های قرارداد معاوضه ای یا سوآپ

بازار سوآپ یک بازار غیر رسمی است و طرفین قرارداد باید ریسک پذیری و تا حدی عدم امنیت در معامله را بپذیرند.

این نوع از قراردادها معمولا بین نهادهای مالی بزرگ که احتمال ورشکستگی آنها بسیار پایین است منعقد می شود.

در بانک ها قرارداد سوآپ می تواند به معاملات سهولت ببخشد. به این طریق که بانک به عنوان یک واسطه یا معامله گر سوآپ، از روش های مختلفی مثل قرارداد آتی یا بانک های سوآپ دیگر ریسک مالی خود را کاهش می دهد. در این شرایط بانک (معامله گر سوآپ) ریسک نکول طرفین را پذیرفته و در ازای آن کارمزد از طرفین قرارداد دریافت می کند.

نکتـــــه : نکول اصطلاحی است که در بازار مالی به کار برده می شود به این معنا که طرف مقابل قرارداد نتواند به تمام یا بخشی از تعهدات خود در قرارداد عمل کند. در این شرایط اصطلاحا نکول انجام داده است.

اجزای تشکیل دهنده قرارداد سوآپ یا معاوضه

این قرارداد از اجزای مختلفی تشکیل می شود که شامل دارایی پایه، خریدار سوآپ، فروشنده سوآپ، مرجع یا تعهد و صرف سوآپ است.

دارایی پایه

مثل اوراق قرضه با ریسک اعتباری یا وام و شاخص سهام و غیره است که برای انتقال ریسک اعتباری در معرض آن دارایی در قرارداد منعقد می شود.

خریدار سوآپ

خریدار، سرمایه‌گذار یا فروشنده حمایت کسی است که با پرداخت نرخ شناور و دریافت بازده کل موافقت می‌کند.

فروشنده سوآپ

فروشنده یا خریدار حمایت فردی است که نرخ شناوری را دریافت می کند و بازده کل را به خریدار پرداخت می کند.

مرجع یا تعهد مرجع

کسی که ابزار بدهی را صدر می کند. این فرد می تواند شرکت دولت و یا صادرکننده وام باشد.

صرف سوآپ:

پایه صرف پرداخت‌هایی است که توسط فروشنده سوآپ انجام می‌شود. در مقابل پرداخت‌های احتمالی که ممکن است خریدار سوآپ مجبور به پرداخت آن‌ها شود، پایه حمایت است. خریدار و فروشنده هر دو در تاریخ معامله بر روی این صرف توافق کرده و صرف تا پایان مدت قرارداد، ثابت خواهد بود.

تفاوت پیمان های آتی با معاملات سوآپ

به طور کلی می توان سوآپ را مجموعه ای از پیمان های اتی در نظر گرفت. در هنگام بستن قرارداد سوآپ هیچ مبلغی بین دو طرف معامله رد و بدل نمی شود. بنابراین ارزش سوآپ در هنگام شروع صفر است. در حالت کلی قرارداد سوآپ مجموعه ای از جریان های نقدی است. و یک حالت کلی تر از قراردادهای آتی دارد که به جای یک پرداخت با مجموعه ای از پرداخت ها رو به رو هستیم.

عمده ترین تفاوت بین قرارداد آتی و قرارداد اختیار معامله با قرارداد سوآپ در دوره زمانی است. قراردادهای آتی و اختیار معامله کوتاه مدت هستند و سررسید کوتاه تری نسبت به سوآپ دارند.

قراردادهای آتی با هدف پوشش ریسک شرکت ها و موسسات در بازه زمانی بلند مدتی ایجاد شده اند. به علاوه قرارداد آتی و اختیار معامله در بازار بورس و با چارچوب مشخص معامله می شوند. اما قراردادهای سوآپ در بازار خارج از بورس معامله می شوند که نوعی از قراردادهای OTC هستند. بنابراین قراردادهای سوآپ قانونمند نیستند و بر حسب شرایط و توافق طرفین معامله منعقد می شوند.

انواع قراردادهای سوآپ یا معاوضه

قراردادهای سوآپ بر مبنای دارایی های مختلفی قابل ارائه است. از همین رو این قراردادها انواع مختلفی دارند که شامل موارد زیر می شود:

• سوآپ نرخ بهره
• سوآپ ارزی
• سوآپ سهام
• سوآپ نرخ بازده کل
• سوآپ نکول اعتباری
• سوآپ کالا
• سوآپ نرخ بهره

دو طرف قرارداد در سوآپ نرخ بهره، مبلغ بهره را بر اساس یک واحد پولی مشابه با هم معاوضه می کنند. بدین صورت که مبلغ اسمی دو طرف برابر است و سوآپ نرخ بهره می‌تواند به ‌صورت نرخ بهره شناور یا ثابت پرداخت شود.در این شرایط  هر دو طرف قرارداد، مبالغ بهره را به‌صورت بهره متغیر پرداخت می‌کنند و یا یکی از طرفین بهره ثابت و دیگری بهره متغیر را پرداخت می‌کند.

سوآپ ارزی

در قرارداد سوآپ ارزی طرفین قرارداد مبلغ بهره را بر طبق دو واحد پولی و یا ارزی مختلف با هم معاوضه می کنند. این قرارداد کمک می کند که ریسک نرخ ارز کاهش یافته و به نوسانات نرخ ارزی کمک می کند. سوآپ ارز ثابت-ثابت یکی از رایج ترین انواع سوآپ بوده است.  

سوآپ سهام

این قرارداد بر روی بازدهی سهام است که طرفین سبدی از سهام یا شاخص سهام را به یکدیگر معاوضه می کنند. این بازدهی ممکن است بازده حاصل از سود نقدی پرداختی شرکت باشد و یا بازدهی ناشی از منفعت سرمایه دریک مدت زمان مشخص باشد. برای مثال، مدیر سبد قراردادی را منعقد می‌کند تا در ازای دریافت مبلغ ثابت، بازده شاخص مشخصی را بپردازد.( بازده شاخص همان تغییرات شاخص در مدت زمان مشخص است).

سوآپ نرخ بازده کل

در این قرارداد طرفین بازده کل حاصل از دارایی پایه را با پرداخت ثابت و یا شناور با یکدیگر معاوضه می کنند.

سوآپ نکول  اعتباری

این قرارداد نوعی قرارداد بیمه است که در شرایط خاص از دارایی های بانک یا موسسه های مالی حفاظت می کند. در این نوع قرارداد ریسک ناشی از نکول اعتبارات پوشش داده می شود و نوعی بیمه به حساب می آید. هر موسسه یا بانکی که در معرض ریسک نکول اعتبار از سوی مشتریان خود قرار داشته باشد، با موسسه یا یک شرکت بیمه وارد سوآپ نکول اعتباری می شود.

سوآپ کالا

در این نوع قرارداد موضوع اصلی روی یک دارایی به شکل کالا است. پرداخت های دو طرف قرارداد هم بر مبنای همین کالای مشخص شده صورت می گیرد.  

جمع بندی

قراردادهای سوآپ یک نوع از قراردادهای مشتقه هستند که بر مبنای توافق طرفین بسته می شود. این قرارداد برای پوشش دهی ریسک معاملات است و از جمله پرکاربردترین ابزار در قراردادهای تجاری هستند. موضوع قراردادهای سوآپ می تواند شامل ارز، نرخ بهره و یا کالا باشد.

اساسنامه صندوق سرمایه گذاری چیست ؟

مطالب آموزشی

درست است که صندوق های سرمایه گذاری کار افراد را برای سرمایه گذاری راحت کرده است و مدیریت صفر تا صد دارایی و سرمایه اشخاص را به عهده گرفته و تلاش می کنند که بیشترین بهره وری را به همراه بیاورند. اما فراموش نکنید که همه این فعالیت ها بر مبنای قوانین نوشته شده انجام می پذیرد. این قوانین به تصویب سازمان بورس و اوراق بهادار رسیده و به جهت بهبود وضعیت سرمایه گذاری و رشد سرمایه افراد در دسترس عموم مردم قرار دارد. افرادی که آگاهی کامل از روند بازار مالی بورس ندارند اما می خواهند در این بازار سهمی برای خود داشته باشند تا بتوانند از نظر مالی رشد کنند و به درآمد بهتر و بالاتری برسند، می توانند با مطالعه اساسنامه صندوق سرمایه گذاری به نحوه عملکرد صندوق ها آشنا شوند. با ما در ادامه همراه باشید تا در مورد اساسنامه و همچنین مواردی که در اساسنامه آورده می شود بیشتر صحبت کنیم.

اساسنامه صندوق چیست؟

در اساسنامه صندوق های سرمایه گذاری، هر اطلاعاتی که لازم است سرمایه گذاران در خصوص آن بدانند به طور کامل گردآوری شده است. هر صندوق سرمایه گذاری به طور جداگانه دارای اساسنامه و امیدنامه مرتبط است که سرمایه گذاران با مطالعه آن یم توانند به همه اطلاعات لازم در خصوص صندوق و نحوه عملکرد آن بدانند. به طور کلی در اساسنامه کلیات بیان می شود و در امیدنامه به ذکر جزئیات صندوق پرداخته می شود.

مفاد اساسنامه و امیدنامه با نظارت کامل سازمان بورس و اوراق بهادار انجام می گیرد. یعنی همه اطلاعاتی که لازم است افراد در خصوص صندوق ها بدانند به طور کامل جمع آوری شده و در اختیار افراد قرار می گیرد. بدین ترتیب سرمایه گذاران می توانند با آگاهی کامل از روند فعالیت صندوق اقدام به سرمایه گذاری کنند. در واقع وجود اساسنامه و امیدنامه اجباری برای همه انواع صندوق های سرمایه گذاری است تا با اعلام قوانین و ضوابط و خط مشی صندوق ها مردم را به طور کامل در جریان فعالیت هایشان قرار دهند.

چه مواردی در اساسنامه ذکر می شود؟

در اساسنامه حقوق و وظایف اصلی صندوق ذکر می شود. در این سند رسمی به همه حقوق سرمایه گذاران و تعهدات آنها پرداخته می شود. اما مواردی که در اساسنامه عنوان میشود به طور کلی شامل موارد زیر است:

• نام صندوق
• نوع صندوق ( صندوق ها انواع مختلفی دارند مثل صندوق طلا، صندوق با درآمد ثابت، صندوق سهامی و …)
• هدف صندوق و سیاست های سرمایه گذاری
• ساختار سازمانی صندوق و ارکان اصلی شامل مدیر صندوق مدیران ارشد، اعضا هیئت مدیره
• نحوه نظارت بر صندوق سرمایه گذاری
• نحوه استراتژی صندوق ( هر صندوق بنا به شرایط خود از استراتژی های مختلفی استفاده می کند و دارایی را با ریسک مشخصی مدیریت می کند)
• هزینه های مرتبط با صندوق و کارمزدهایی که سرمایه گذاران باید بپردازند.
• توزیع سود به سرمایه گذاران و تقسیم آن به طور کامل و واضح و روش بیان میشود
• تصمیم گیری در مورد تغییرات در اساسنامه ( توضیح نحوه تغییرات و اعمال اصلاحات در اساسنامه به طور کامل بیان می شود.)

در اساسنامه های مرتبط با صندوق های سرمایه گذاری سعی بر آن است که کلیات قوانین و ضوابط حاکم بر صندوق ها به طور کامل بیان شود تا افراد بتوانند به درک درستی از نحوه فعالیت صندوق بدانند.

چرا اساسنامه اهمیت دارد؟

همانطور که در ابتدای مقاله عنوان کردیم افراد به دلایل مختلفی از صندوق ها برای سرمایه گذاری استفاده می کنند. این افراد یا اطلاعات کافی درباره مدیریت و نحوه استراتژی مالی ندارند و به کمک صندوق ها سرمایه گذاری می کنند. یا اطلاعات کافی دارند اما زمان کافی برای بررسی و تحلیل بازار را ندارند. با وجود همه این شرایط سازمان بورس همه صندوق ها را موظف کرده است که اطلاعات خود را به روشنی در قالب اساسنامه و امیدنامه ذکر کنند. وجود این اطلاعات برای همه افراد بسیار ضروری و حائز اهمیت است. برخی از دلایل مهم اطلاع از اساسنامه صندوق را در اینجا ذکر می کنیم:

• شفافیت و وجود اطلاعات کامل از روند کار صندوق، باعث اعتماد و جذب سرمایه گذاران می شود.
• اطلاع از مواردی مثل ریسک سرمایه گذاری به سرمایهگذاران کمک می کند تا در مورد تصمیم خود بیشتر بیندیشند و آگاهانه قدم بردارند.
• مقایسه صندوق ها با یکدیگر به این ترتیب امکان پذیر خواهد بود. افراد می توانند صندوق ها را با یکدیگر مقایسه کرده و با توجه به شرایط بهترین صندوق را برای سرمایه گذاری انتخاب کنند.
• با توجه به بیان کامل حق و حقوق و تعهدات سرمایه گذاران، احتمال تضییع حقوق سرمایه گذاران به صفر می رسد و باعث حمایت از حقوق سرمایه گذاران می شود.

چگونه به اساسنامه صندوق دسترسی پیدا کنیم؟

برای دستیابی به اساسنامه صندوق ها می توانید با مراجعه به سایت مرتبط با هر صندوق، فایل مرتبط را دانلود کرده و مطالعه کنید. در اغلب اساسنامه ها موارد اصلی عنوان می شود و به طور کلی بیشتر مفاد آنها با یکدیگر مشابه است.

سوالات متداول

جمع بندی

مطالعه اساسنامه مرتبط با هر صندوق می‌تواند به سرمایه گذاران این امکان را بدهد که در مورد سرمایه گذاری در صندوق دلخواهشان راحت تر تصمیم بگیرند. اساسنامه اطلاعات دقیقی را از نحوه عملکرد صندوق، اهداف صندوق، نوع صندوق، ارکان اصلی صندوق و غیره را به سرمایه گذاران می دهد. این اطلاعات همگی بر اساس قوانین نوشته شده و به ثبت توسط سازمان بورس رسیده است.

معمولا اهداف صندوق ها جمع آوری وجوه سرمایه گذاران مختلف و اختصاص دادن آنها در دارایی‌های بزرگتر است و این سرمایه به خرید اوراق بهادار و سهام و غیره اختصاص پیدا می‌کند تا هم برای مدیران صندوق و هم برای سرمایه گذاران منافع بیشتری را در پی داشته باشد. نحوه عملکرد صندوق ها با یکدیگر متفاوت است و مطالعه اساسنامه باعث آگاهی از نحوه عملکرد صندوق می‌شود.