NAV یا ارزش خالص دارایی چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

در هنگام محاسبه میزان ارزش دارایی در صندوق های سرمایه گذاری با گزینه NAV زیاد مواجه هستید. این اصطلاح پرکاربرد به ارزش خالص دارایی های یک صندوق مالی اشاره دارد. اگر در دنیای بازار مالی بورس تازه وارد هستید، برای آنکه از عملکرد هر صندوق مطلع شوید، باید با ارزش خالص دارایی‌ها آشنا شوید. این گزینه معیار بسیار خوبی برای تشخیص عملکرد یک صندوق است. برای اینکه روش محاسبه آن را بدانید و از کاربرد آن اطلاع پیدا کنید، با ما در ادامه این مطلب از سبدگردان نوویرا همراه باشید.

Nav چیست؟

NAV به معنای ارزش خالص دارایی مخفف کلمه Net Asset Value است. این شاخص تعیین شده معیار استانداردی است که می تواند عملکرد صندوق های مختلف و شرکت های بورسی را نشان دهد. برای آنکه بدانید ارزش ذاتی هر صندوق سرمایه گذاری چقدر است، ارزیابی شاخص عملکردی NAV به شما در شاخت بیشتر کمک می کند. ما در مطالب قبلی در خصوص انواع صندوق‌های سرمایه گذاری و انواع ریسک سرمایه گذاری صحبت کردیم. افرادی که می خواهند از صندوق های سرمایه گذاری برای سرمایه گذاری در آینده استفاده کنند بهتر است با تعاریف پایه از شاخص بورس و نحوه عملکرد هر یک از صندوق ها تا حدودی اطلاع داشته باشند. هرچه با آگاهی بیشتری وارد بازار شوید برای شما بهتر است. در مواقع حساس باید تصمیم درستی بگیرید؛ در این صورت می توانید بهره مالی خوبی ببرید.
حال که با تعریف NAV آشنا شدید و ارزش شناخت آن را دانستید؛ بهتر است با نحوه محاسبه آن نیز آشنا شوید.

نحوه محاسبه NAV یا ارزش خالص دارایی

ارزش خالص یک صندوق سرمایه گذاری که بدهی های صندوق از مجموعه دارایی های صندوق کم شده است، مقدار ارزش خالص دارایی صندوق یا همان NAV را نشان می دهد. به عبارت ساده تر از کل دارایی های یک صندوق میزان بدهی ها کسر شده و مبلغ ارزش خالص دارایی صندوق مشخص خواهد شد.

حالا افرادی که سهم های مختلفی از یک صندوق سرمایه گذاری را خریداری کرده اند باید بدانند ارزش خالص دارایی به ازای هر سهم چقدر است؟
ارزش خالص دارایی به ازای هر سهم یا همان (NAVPS) Net Asset Value Per Share برابر است با NAV منهای تعداد واحد سهام
بدین ترتیب به سادگی می توانید به ارزش خالص دارایی یک صندوق آگاه شوید و از نحوه عملکرد صندوق اطلاعات بیشتری کسب کنید.

محاسبه NAV به روش های دیگر

روش های دیگری نیز برای محاسبه ارزش خالص دارایی یک صندوق وجود دارد که بیشتر در شرکت های سرمایه گذاری استفاده می شود.

روش اول محاسبه NAV:

ارزش افزوده سرمایه‌گذاری‌ها برابر با ارزش روز سرمایه‌گذاری منهای بهای تمام‌شده سرمایه‌گذاری‌ها است.
سرمایه در گردش خالص عبارت است از دارایی‌های جاری منهای بدهی‌های جاری
ارزش افزوده دارایی‌های غیر جاری، ارزش روز دارایی‌های غیر جاری منهای بهای تمام‌شده دارایی غیر جاری است. بنابراین برای محاسبه NAV خواهیم داشت:

ارزش افزوده دارایی‌های غیر جاری + سرمایه در گردش خالص + ارزش افزوده سرمایه‌گذاری‌ها = NAV

روش دوم محاسبه NAV:

ارزش روز بدهی‌ها – (مجموع ارزش روز دارایی‌های جاری + ارزش روز سرمایه‌گذاری‌ها + ارزش روز دارایی‌های جاری) =NAV

روش سوم محاسبه NAV:

این روش در شرکت‌های سرمایه‌گذاری ایرانی مرسوم است.

ارزش افزوده سرمایه‌گذاری‌ها + بهای تمام‌شده حقوق صاحبان سهام = NAV

ارزش سهام هر صندوق سرمایه گذاری چقدر است؟

برای آنکه بدانید ارزش هر واحد از واحدهای صندوق چقدر است باید با مفهوم NAV آشنا باشید. شناخت این شاخص از اهمیت بالایی برخوردار است. افرادی که به طور کلی نمیخواهند به طور مستقیم وارد سرمایه گذاری بورسی شوند، بهترین و مناسب ترین راه برای سرمایه گذاری در بورس را از طریق مشارکت در خرید واحدهای صندوق ها می دانند. با این روش افراد به طور مستقیم درگیر مسائل خرید و فروش واحدهای صدوق نیستند و به راحتی می توانند با رشد سرمایه و افزایش دارایی صندوق، آنها هم سود ببرند.
همانطور که می دانید انواع صندوق های سرمایه گذاری وجود دارد. برای آنکه تشخیص دهید چه صندوقی را انتخاب کنید، به شاخص ارزش خالص دارایی صندوق توجه کنید. هر صندوق از واحدهای مختلف تشکیل شده است که مجموع دارایی های صندوق را تشکیل می دهد. افراد می توانند بر حسب میزان پولی که دارند یک یا چندین واحد از واحدهای یک صندوق سرمایه گذاری را بخرند. بخشی از دارایی هر صندوق به سهام شرکت‌ها اختصاص یافته اند. بنابراین با نوسان سهام شرکت ها به طور روزانه ارزش هر واحد صندوق نیز بالا یا پایین می رود.
هر صندوق بابت خرید سهام به کارگزاری ها باید پول پرداخت کند به علاوه کارمزد ارکان مدیریت صندوق نیز باید درنظر گرفته شود. اگر این بدهی ها از ارزش دارایی‌های صندوق کاسته شود، میزان ارزش حقیقی و خالص صندوق مشخص است. حال برای آنکه ارزش خالص هر سهام را مشخص کنید این مقدار را بر تعداد کل واحدهای صندوق تقسیم می‌کنیم تا ارزش هر سهم به دست آید.
بدین طریق هر فرد می تواند به راحتی تشخیص دهد که ارزش پولش چقدر است و افزایش یافته یا کاهش داشته است. به این ترتیب افراد می توانند برای ادامه دادن یا ندادن سرمایه گذاری در یک صندوق تصمیم گیری کنند. اگر عملکرد صندوق مورد انتظار سرمایه گذار نباشد، می تواند صندوق دیگری را برای سرمایه گذاری انتخاب کند.

محاسبه NAV صدور

این مقدار مبلغی است که برای خرید واحدهای جدید صندوق پرداخت می شود. مدیر صندوق برای خرید واحدهای جدید مثل اوراق بهادار باید کارمزد نیز پرداخت کند. بنابراین NAV صدور اندکی بیشتر از مبلغ ارزش خالص واحدهای صندوق است. این مبلغ از سرمایه گذاران جدید دریافت می شود. سرمایه گذاران قدیمی نیازی به پرداخت این مبلغ ندارند.

محاسبه NAV ابطال

فرض کنید یک سرمایه گذار به پول خود احتیاج دارد و میخواهد واحدهای خود را فروخته و به پول نقد خود دسترسی پیدا کند. در این صورت قیمت NAV ابطال باید محاسبه شود. برای تعیین قیمت هر واحد هنگام ابطال هزینه‌های مربوط به معاملات از بهای فروش دارایی سبد کسر شده و مبنای خالص پرداخت به شخص قرار میگیرد. بنابراین معمولا NAV ابطال هر واحد از NAV واحد کمتر یا مساوی است.
با توجه به این توضیحات قیمت صدور و ابطال هر واحد نیز بر مبنای NAV صورت می گیرد. این مبلغ با توجه به نوسان بازار مالی تغییر می کند و در نهایت مبنای کلی برای تشخیص سود و زیان سرمایه گذار است.

سوالات متداول

جمع بندی

ارزش خالص دارایی یا همان NAV یکی از فاکتورهای مهم برای سنجش عملکرد صندوق و محاسبه میزان دارایی صندوق است. صندوق ها معمولا برای صدور و ابطال واحدها باید کارمزد بپردازند. همچنین کارمزد مدیر و سایر ارکان صندوق نیز جزو بدهی های صندوق به حساب می آید که از کل دارایی صندوق کسر می شود. بنابراین با کسر بدهی ها از ارزش دارایی صندوق، مقدار خالص دارایی NAV صندوق به دست می آید. این فاکتور برای بررسی عملکرد صندوق ها بسیار مهم است اما تنها فاکتور سنجش نیست. افراد برای صدور و ابطال واحدهای صندوق باید NAV جداگانه بپردازند که نحوه محاسبه آن در طول مقاله تشریح شد.