از آنجایی که بالغ بر ۹۰ درصد پورتفوی صندوق سرمایه‌گذاری طلای سرخ نوویرا با نماد نهال را گواهی‌های سپرده زعفران تشکیل می‌دهند، افت و خیز قیمت این نماد همبستگی بالایی با قیمت زعفران خواهد داشت. از طرفی این امر صندوق نهال را به بزرگترین سرمایه‌گذار حوزه زعفران در بورس کالا بدل کرده و می‌توان گفت در این روزها اگر کسی قصد سرمایه‌گذاری در کالای زعفران (از طریق بازار سرمایه) را داشته باشد، قطعا نهال یکی از گزینه‌های مناسب ایشان جهت سرمایه‌گذاری خواهد بود.
قیمت زعفران در ماه‌های آتی وابسته به چه مواردی خواهد بود؟
زعفران، کالایی صادراتی است. بیش از ۹۰% زعفران جهان در ایران (و به صورت انحصاری) تولید می‌شود؛ پس عملاً بهای تمام شده تولید و قیمت جهانی زعفران متأثر از هزینه‌های تولید این محصول در ایران است. لذا جهت پیش‌بینی قیمت زعفران در ماه‌های آینده خالی از لطف نیست که ۱-عوامل مؤثر بر بهای تمام شده زعفران در ایران ۲-میزان تولید زعفران در ایران و ۳-تغییرات تقاضای جهانی این محصول را مورد بررسی قرار دهیم:
- قیمت دلاری زعفران در حال حاضر حدودا ۰.۸ دلار در هر گرم است که این عدد با توجه به میانگین قیمت این محصول در ۱۰ سال گذشته (حدود ۱.۵ دلار در هر گرم) بسیار پایین‌تر است.
- هزینه تولید این محصول شامل دو بخش ثابت (خرید و نگهداری زمین، تجهیزات سرمایه‌ای) و متغیر (خرید پیاز زعفران، آبیاری، کود، برداشت و جداسازی زعفران و سایر هزینه‌ها) می‌باشد. همان‌گونه که از ساختار هزینه‌ها پیداست این صنعت به طور کامل از تورم و افزایش نرخ دلار متأثر می‌شود و قیمت نهاده‌های تولید آن افزایش می‌یابد. طبق آخرین برآورد انجام شده در پاییز ۱۴۰۱، بهای تمام شده هر کیلو زعفران بالغ بر ۴۰۰ میلیون ریال بوده است.
- مقدار تولید زعفران در سال زراعی جاری طبق اعلام منابع رسمی در حدود ۲۵۰ تن می‌باشد. که نسبت به سال‌های قبل با کاهش چند ده درصدی روبه‌رو بوده است.
- تقاضای زعفران در جهان نسبت به سال‌های قبل افزایش داشته است. به عنوان مثال چندی پیش رئیس سازمان توسعه تجارت کشور از تایید نهایی قرارداد صادرات زعفران به قطر با ارزش اولیه ۳۰۰ میلیون دلار خبر داد. وی افزود: “بخش اول این محموله تجاری به ارزش تقریبی ۱۵ میلیون دلار آماده ارسال شده است”.
قطعا مواردی مانند میزان صادرات زعفران، نرخ ارز و نرخ دلاری زعفران، بهای تمام شده زعفران برای کشاورزان، میزان تولید زعفران و میزان تقاضای زعفران بر قیمت‌گذاری این محصول تاثیرگذار خواهند بود و هر کدام از این موارد به صورت جداگانه نیاز به ساعت‌ها بحث و بررسی دارد؛ اما در کشورمان ایران (به عنوان قطب تولید زعفران جهان) عامل مهم دیگری نیز وجود دارد و آن عامل سیاست‌های دولت در زمینه خرید حمایتی زعفران است.
تعیین قیمت خرید حمایتی زعفران
همانطور که مستحضرید در چند سال اخیر، دولت ایران از طریق تعاونی‌های روستایی محصولات کشاورزی را در جهت حمایت از کشاورزان خریداری می‌کند. زعفران نیز از آن دسته کالاهایی است که در این مراکز، توسط دولت به صورت حمایتی خریداری می‌شود. کشاورزان در مواجه با این نوع خرید زعفران، با چالش‌هایی روبرو هستند که از جمله آن‌ها می‌توان به تاخیر در پرداخت هزینه زعفران دریافت شده توسط این مراکز اشاره کرد.
از آنجایی که این تاخیر در پرداخت هزینه زعفران به کشاورز، توامان با رشد نرخ ارز و تورم ناشی از نقدینگی و مواردی از این دست می‌باشد، قیمت زعفران در این مراکز به طوری اعلام می‌گردد که تمام موارد ذکر شده را پوشش دهد و به نحوی آن‌ها را جبران نماید. البته که این موضوع از طرفی باعث تعیین قیمت مرجع زعفران در کشور نیز می‌گردد و در ماه‌های آینده، فروشندگان زعفران با استناد به قیمت اعلامی از سمت این مراکز، فروش خود را طوری انجام می‌دهند که هم تراز یا بیشتر از این نرخ باشد!
و اما؛ در آبان‌ماه سال جاری بود که معاون فنی و بازرگانی سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران، طی خبری قیمت خرید حمایتی زعفران در سال ۱۴۰۱ را بسته به نوع و کیفیت آن از کیلویی ۲۵ میلیون تومان تا ۴۱میلیون و ۳۵۰ هزارتومان اعلام کرد و ازعان داشت که این تصمیم توسط شورای قیمت‌گذاری تعیین شده است.
چندی بعد در آذرماه سال جاری، با پیگیری‌های شورای ملی زعفران میزان کروسین زعفران (واحد اندازه‌گیری کیفیت زعفران) مورد معامله با کشاورزان، افزایش یافت و در نتیجه‌ی ابلاغ بخشنامه جدید وزارت جهاد کشاورزی (با شرایط جدید) بالغ بر ۹۰ درصد زعفران‌های تحویل شده به مراکز خرید حمایتی باید زیر قیمت‌های اعلام شده در آبان‌ماه سال جاری معامله می‌شدند. پس از اعلام این بخشنامه، طی حمایت و پیگیری‌های نمایندگان مجلس شورای اسلامی و ائمه جمعه بعضی شهرستان‌های زعفران‌خیز (بعد از یک ماه کشمکش) قیمت خرید حمایتی زعفران مطابق با همان چیزی شد که در آبان‌ماه اعلام شده بود.
اعلام قیمت نهایی زعفران و اتمام حجت با کشاورزان
طبق صحبتی که اخیرا نایب رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس (جناب آقای دکتر زنگنه، نماینده شهرستان‌های تربت‌حیدریه، مه‌ولات و زاوه در مجلس شورای اسلامی) راجع به مطالبات زعفران‌کاران داشته‌اند، این چنین اعلام کرد: «در اول فصل برداشت، حدود ۳۰ تن زعفران توسط تعاونی روستایی از زعفران‌کاران خریداری شده که بخشی از بهای آن به صورت علی‌الحساب برای کشاورزان واریز و بخشی دیگر نیز تا ۲ هفته آینده تسویه خواهد شد.»
در نظر داشته باشیم، نرخ دلار از آبان‌ماه تا کنون بیش از ۲۵ درصد افزایش یافته است! بر این اساس قیمت خرید تعاونی روستایی در محدوده ۴۰ میلیون تومان به ازای هر کیلو، تفاوت معناداری با قیمت فعلی زعفران در بازار فیزیکی و بورس کالا (۳۳ میلیون تومان به ازای هر کیلو) دارد. باید منتظر بمانیم و ببینیم که این فاصله حدودا ۲۰ درصدی چگونه جبران خواهد شد؟!
انتهای پیام/