در دنیای تجارت و بازارهای مالی به خصوص بورس ایران، ابزارهای متنوعی برای تسهیل معاملات و افزایش اعتماد در میان معاملهگران وجود دارد. یکی از این ابزارها، گواهی سپرده است که در بسیاری از صنایع برای تضمین امنیت و شفافیت معاملات مورد استفاده قرار میگیرد. در صنعت کشاورزی، بهویژه در بازار محصولات کشاورزی، گواهی سپرده نقش حیاتی در بهبود فرآیند خرید و فروش و ایجاد اعتماد در میان تولیدکنندگان، بازرگانان و مصرفکنندگان ایفا میکند. گواهی سپرده نخود یکی از این ابزارها است که در بازار ایران و برخی کشورهای دیگر برای تسهیل معاملات محصولات کشاورزی، بهویژه نخود، مورد استفاده قرار میگیرد. این گواهیها با امکان تأسیس حسابهای سپرده برای محصولات کشاورزی در انبارهای مجاز، به کشاورزان و تجار این امکان را میدهند که بدون نیاز به جابجایی فیزیکی محصول، معاملهای امن و شفاف انجام دهند. از سوی دیگر، این گواهیها میتوانند بهعنوان ابزاری برای تأمین مالی و کاهش ریسک در تجارت محصولات کشاورزی عمل کنند. در این مقاله، به بررسی ویژگیها، مزایا، و چالشهای گواهی سپرده نخود پرداخته و نحوه تأثیر آن بر بازار محصولات کشاورزی و اقتصاد کشور را تحلیل خواهیم کرد. با نوویرا سبدگردان همراه باشید.
گواهی سپرده کالایی نخود چیست؟
گواهی سپرده کالایی یک روش نوینی است که برای تسهیل خرید و فروش محصولات کالایی، بهویژه در بازارهای کشاورزی و کالاهای اساسی، طراحی شده است. این گواهیها بهعنوان مستنداتی رسمی برای تایید مالکیت کالاهایی مانند نخود عمل میکنند که در انبارهای مجاز و تحت نظارت دقیق نگهداری میشوند. در واقع، گواهی سپرده کالایی نخود بهعنوان یک سند رسمی از ذخیرهسازی محصول در انبارهای معتبر صادر میشود و نشاندهندهی این است که مقدار مشخصی از نخود بهطور فیزیکی در انبار موجود است.
برای معامله گواهی سپرده کالایی نخود باید مراحلی پشت سر گذاشته شود.
ثبت و تایید در انبارهای مجاز: فرآیند خرید و فروش گواهی سپرده نخود از انبارهای مجاز شروع میشود. کشاورزان یا تجار نخود، محصول خود را در انبارهای مشخص شده توسط سازمانهای نظارتی تحویل میدهند و سپس گواهی سپرده برای آنها صادر میشود. این گواهیها میتوانند بهعنوان نمایندهای از محصول ذخیرهشده در انبار به افراد دیگر منتقل شوند.
انتقال گواهی سپرده: پس از دریافت گواهی سپرده، فرد میتواند آن را در بازار خرید و فروش کند. در حقیقت، این گواهی بهعنوان یک ابزار قابل معامله به کار میرود که میتواند در بازارهای مالی مختلف عرضه شود. افراد یا شرکتها میتوانند این گواهیها را خریداری کرده و از آنها برای تأمین نیازهای تجاری خود استفاده کنند.
بازار گواهی سپرده: گواهیهای سپرده کالایی معمولاً در بازارهای کالایی مانند بورس کالا قابل خرید و فروش هستند. این بازارها، محیطی شفاف برای معاملهگران فراهم میکنند تا از طریق آن، گواهیهای مربوط به نخود را خریداری یا بفروشند. خرید و فروش این گواهیها بهعنوان یک قرارداد تجاری عمل کرده و بهطور موثر به طرفین این امکان را میدهد که بدون نیاز به جابه جایی کالا، از آن بهرهبرداری کنند.
مزایای خرید و فروش گواهی سپرده کالایی نخود
کاهش ریسک: یکی از مزایای مهم گواهیهای سپرده کالایی، کاهش ریسکهای ناشی از حمل و نقل و ذخیرهسازی کالا است. خریدار با اطمینان از موجودی واقعی کالا در انبار، بدون نگرانی از فساد یا کاهش کیفیت محصول، میتواند اقدام به خرید کند.
سهولت در معاملات: خرید و فروش گواهی سپرده، فرآیندهای تجاری را سادهتر کرده و نیاز به تحویل فیزیکی کالا را کاهش میدهد. این موضوع بهویژه در بازاری مانند نخود، که ممکن است دچار مشکلاتی مانند فساد یا کمبود فضای ذخیرهسازی شود، اهمیت دارد.
نقدشوندگی بالا: گواهیهای سپرده قابل معامله بوده و افراد میتوانند آنها را بهراحتی در بازار خرید و فروش کنند، که این امکان را برای سرمایهگذاران فراهم میآورد که بدون نیاز به دسترسی مستقیم به کالا، از سود حاصل از معاملات استفاده کنند.
چالشهای خرید و فروش گواهی سپرده کالایی نخود مسائل نظارتی و قانونی: برای تضمین صحت و اعتبار گواهیهای سپرده، نظارتهای دقیقی از سوی مراجع قانونی و سازمانهای مربوطه ضروری است. هرگونه سوءاستفاده از این ابزارها میتواند به اختلالات در بازار منجر شود. که خوشبختانه در ایران سازمان بورس نظارت کاملی بر بازار دارد.
نوسانات قیمت: قیمت نخود و سایر محصولات کشاورزی ممکن است تحت تاثیرعوامل مختلفی مانند شرایط آبوهوایی، عرضه و تقاضا و سیاستهای دولتی قرار گیرد، که این نوسانات میتواند بر قیمت گواهیهای سپرده تاثیر بگذارد.
عدم آشنایی برخی فعالان بازار: برخی از تجار و کشاورزان ممکن است با فرآیند خرید و فروش گواهی سپرده آشنا نباشند و این موضوع میتواند باعث محدودیت در استفاده از این ابزار مالی برای آنها شود.
دریافت فیزیکی نخود پس از خرید گواهی سپرده آن
گواهی سپرده نخود جزء گواهیهای سپرده کالایی پیوسته است. خریداران این نوع گواهی سپرده میتوانند آن را در بازار بفروشند یا در صورت تمایل، کالا را بهصورت فیزیکی از انبار دریافت کنند. این ویژگی در گواهیهای سپرده کالایی پیوسته متمایز است، زیرا در گواهیهای سپرده ناپیوسته (مانند گواهی سپرده سیمان یا گواهی سپرده میلگرد)، فروش گواهی امکانپذیر نبوده و خریدار باید حتماً کالا را دریافت کند. همچنین، گواهی سپرده نخود مانند سایر گواهیهای سپرده کالایی، دارای تاریخ سررسید مشخصی است. تاریخ سررسید به معنای آخرین روزی است که گواهی سپرده میتواند مورد معامله قرار گیرد یا کالا از انبار تحویل داده شود. در صورتی که گواهی سپرده نخود را خریداری کردهاید و قصد دریافت فیزیکی کالا را دارید، باید قبل از تاریخ سررسید، مراحل اداری مربوطه را تکمیل کرده و به انبار مشخص شده مراجعه کنید. لازم به ذکر است که پیش از مراجعه به انبار، هماهنگیهای لازم با کارگزاری خود را انجام دهید.
مشخصات کیفی نخود برای پذیرش در انبارهای بورس کالا
ویژگیها
معیار قابل قبول
رنگ، طعم و بو
دارای رنگ، طعم و بوی طبیعی باشد
آفتزدگی (حداکثر درصد وزنی)
۲٪
آسیبدیدگی (حداکثر درصد وزنی)
۲٪
نارسی (حداکثر درصد وزنی)
۱٪
غیر یکنواختی (حداکثر درصد وزنی)
۵٪
مواد خارجی با منشاء گیاهی (حداکثر درصد وزنی)
۱٪
قطر نخود متوسط (میلیمتر)
کمینه ۶ و بیشینه ۸ میلیمتر
نمونهبرداری
بر اساس استاندارد ملی ایران به شماره ۲۸۳۶
روش آزمون
بر اساس استاندارد ملی ۹۶
نمادهای معاملاتی گواهی سپرده نخود را از کجا ببینیم؟
یکی از راههای دسترسی به نمادهای معاملاتی گواهی سپرده کالایی نخود، جستوجو عبارت «نخود» در سایت مدیریت فناوری بورس تهران (tsetmc.com) است. با مراجعه به تابلوی معاملات سایت بورس کالا نیز میتوان از تمامی نمادهای معاملاتی گواهی سپرده کالایی با خبر شد.
هزینه ارزیابی و انبارداری نخود چقدر است؟
هزینه ارزیابی نخود، ۹۰ ریال به ازای هر کیلوگرم و هزینه نگهداری روزانه آن نیز ۴۰ ریال به ازای هر کیلوگرم است.
جمع بندی
یکی از مشکلات بزرگ بخش کشاورزی این است که واسطهها نقش زیادی در تعیین قیمت محصولات کشاورزی دارند و سود اصلی از فروش این محصولات به جیب آنها میرود. علاوه بر این، چون کشاورزان بازار فروش مشخص و سازمانیافتهای ندارند، بسیاری از خریدها بهصورت اعتباری از آنها انجام میشود.در بورس کالای ایران، برای حل این مشکل، قبل از شروع معاملات در هر بخش، جلسات مشترکی با فعالان آن بخش برگزار میشود تا مشخصات بازار و شرایط محصول بهطور کامل بررسی شود. پس از این جلسات و بررسی دقیق موضوع، مراحل اجرایی آغاز میشود. با راهاندازی معاملات گواهی سپرده کالایی، بسیاری از مشکلات بخش کشاورزی حل میشود. مزایایی مثل تعیین قیمت منصفانه، ایجاد مرجع معتبر برای کشف قیمت، داشتن یک بازار فروش سازمانیافته، دریافت سریع پول، رعایت استانداردهای تولید و حمایت از کشاورزان، به دست کشاورزان خواهد رسید.
میلگرد، یکی از مهمترین و حیاتیترین مصالح ساختمانی است که در ساخت و سازهای مدرن نقش کلیدی ایفا میکند. این آلیاژ فولادی با ویژگیهای مکانیکی برجسته، به تقویت سازهها و افزایش مقاومت آنها در برابر بارهای مختلف کمک میکند. از ساختمانهای بلند تا پلهای عظیم و سازههای صنعتی، میلگرد به عنوان ستون فقرات پروژههای عمرانی شناخته میشود. با گسترش بازارهای مالی و افزایش تقاضا برای مصالح ساختمانی، گواهی سپرده میلگرد در بورس کالا به عنوان یک ابزار موثر برای تسهیل معاملات و سرمایهگذاری در این حوزه معرفی شده است. گواهی سپرده کالایی، اوراق بهاداری است که نشاندهنده مالکیت دارنده آن بر مقدار معینی کالا میباشد. این گواهیها توسط شرکت سپردهگذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه، به پشتوانه قبض انبار صادره از انبارهای مورد تأیید بورس کالا، صادر میشوند.
معاملات گواهی سپرده میلگرد و نمادهای مربوطه
معاملات گواهی سپرده میلگرد در بورس کالا تحت نمادهای خاصی انجام میشود. یکی از اولین محصولاتی که به صورت گواهی سپرده کالایی میلگرد معرفی شد، میلگرد A3-18 شرکت فولاد سپید فراب کویر است. این محصول با نماد میلگردA3-18فولادکویر۰۱۰۹(ن) (که به اختصار به شکل میل۰۱۰۹ن۰۱ نمایش داده میشود) در بورس عرضه گردید. این نماد به خریداران این امکان را میدهد که به راحتی به اطلاعات مربوط به این محصول دسترسی پیدا کنند و معاملات خود را با اطمینان بیشتری انجام دهند. برای مشاهده جزئیات و اطلاعات بیشتر درباره این نماد معاملاتی، کافی است کلمه «میلگرد» را در وبسایت tsetmc.com جستوجو کنید. این سایت به روزترین اطلاعات درباره قیمتها، حجم معاملات و سایر جزئیات مرتبط با گواهی سپرده میلگرد را ارائه میدهد.
نکته مهم : گواهی سپرده میلگرد، مشابه گواهی سپرده سیمان، شیشه و مس کاتد، جزو گواهیهای سپرده ناپیوسته دستهبندی میشود. یکی از ویژگیهای اصلی این نوع گواهیها این است که معاملات ثانویه ندارند. به عبارت دیگر، خریداران نمیتوانند این گواهیها را پس از خرید به فروش برسانند یا مبادله کنند. با توجه به این ویژگی، خریداران گواهی سپرده میلگرد موظفاند در مهلت تعیینشده، کالای خریداری شده را از انبار دریافت کنند. این شرایط باعث میشود که خریداران باید به دقت زمانبندی و برنامهریزی کنند تا از مهلتها استفاده بهینه ببرند و از تأخیر در دریافت کالا جلوگیری کنند.
مدارک مورد نیاز برای خرید میلگرد از بورس کالا
اشخاص حقیقی:
کپی کارت ملی
کپی شناسنامه
دریافت کد بورسی از طریق سامانه سجام
شماره حساب بانکی
اشخاص حقوقی:
کپی مدارک ثبتی شرکت (از جمله اساسنامه، روزنامه رسمی و آگهی تأسیس)
کپی کارت ملی و شناسنامه اعضای هیئت مدیره و صاحبان حق امضا
بر اساس اطلاعیه رسمی مدیریت توسعه فیزیکی بورس کالای ایران، معاملات گواهی سپرده میلگرد تنها در روزهای دوشنبه هر هفته و بهصورت حراج تک قیمتی انجام میشود. این فرآیند شامل یک مرحله پیشگشایش است که از ساعت ۱۲:۴۵ آغاز میشود و تا ساعت ۱۴:۰۰ ادامه دارد. حراج تک قیمتی نیز دقیقاً در ساعت ۱۴:۰۰ برگزار میشود. این ساختار زمانی به سرمایهگذاران این امکان را میدهد که قبل از آغاز حراج، اطلاعات و استراتژیهای خود را تنظیم کنند و با اطمینان بیشتری در جلسه معاملاتی شرکت کنند. برای دریافت آخرین جزئیات و اطلاعات مربوط به نمادهای گواهی سپرده کالایی، از جمله گواهی سپرده میلگرد، میتوانید به وبسایت بورس کالا به آدرس ime.co.ir مراجعه کنید. این وبسایت بهروزترین اطلاعات درباره قیمتها، حجم معاملات و سایر جزئیات مرتبط را ارائه میدهد.
روزهای معامله گواهی سپرده کالایی میلگرد
گواهی سپرده کالایی میلگرد فقط در روزهای دوشنبه هر هفته معامله میشود. این معاملات بهصورت حراج تک قیمتی انجام میگیرند. در این روزها، از ساعت ۱۲:۴۵ تا ۱۴:۰۰، مرحله پیشگشایش برگزار میشود. سپس، حراج تک قیمتی در ساعت ۱۴:۰۰ آغاز میشود. به عبارت دیگر، اگر میخواهید در این روزها میلگرد خریداری کنید، باید به این زمانها توجه داشته باشید.
تاریخ انقضای اعتبار گواهی سپرده کالایی
تاریخ انقضای اعتبار گواهی سپرده کالایی که خریداری شده، روز شنبه هفته بعد از تاریخ معامله است. خریداران باید تا آن روز، یعنی شنبه بعد، برای دریافت کالا از انبار اقدام کنند. برای مثال، اگر کسی در روز دوشنبه یک نماد را خریداری کند، او تا روز یکشنبه هفته آینده فرصت دارد. بنابراین، تا روز شنبه هفته بعد باید برای تحویل کالایش اقدام کند.
نحوه ثبت سفارش و خرید میلگرد از بورس کالا
برای خرید گواهی سپرده کالایی، مراحل زیر را دنبال کنید:
مرحله ۱: آمادهسازی و ثبت نام انتخاب کارگزار مناسب: ابتدا یک کارگزاری معتبر را انتخاب کنید. افتتاح حساب: در کارگزاری مورد نظر حساب باز کنید و مدارک لازم را ارائه دهید تا هویت شما احراز شود. دریافت کد بورسی: پس از ثبتنام، کد بورسی خود را دریافت کنید. وارد کردن اطلاعات میلگرد: مشخصات میلگردهای مورد نیاز خود (نوع، تعداد و غیره) را وارد کنید. تحویل مدارک: مدارک شناسایی و پروانه ساختمان را به کارگزاری تحویل دهید. پرداخت بیعانه: مبلغ بیعانه (۱۰ تا ۵۰ درصد از کل خرید) را پرداخت کنید.
مرحله ۳: تأیید و پرداخت ارسال فاکتور: کارگزاری فاکتور را به خریدار و فروشنده ارسال میکند. پرداخت مبلغ: مبلغ کامل میلگردها را طی ۳ روز کاری پرداخت کنید (بدون احتساب نوسانات روزانه). صدور فاکتور اولیه: فاکتور اولیه صادر میشود. بارگیری میلگردها: میلگردها توسط کارخانه منتخب بارگیری میشوند و به خریدار تحویل داده میشوند.
مرحله ۴: تحویل میلگرد میلگردها به خریدار تحویل داده میشوند.
نکته : در هنگام انجام مراحل خرید میبایست اطلاعات مورد نیاز همچون: نوع میلگرد، تعداد درخواستی، وزن میلگرد و غیره را وارد نمایید سپس مدارک شناسایی و پروانۀ ساختمان را به کارگزاری تحویل دهید تا اطمینان حاصل شود که میلگردهای خریداری شده برای بهرهبرداری در ساختمان میباشد نه برای فروش در بازار آزاد.
کارمزدهای خرید میلگرد در بورس
در خرید میلگرد از بورس، کارمزدهای مختلفی وجود دارد که به نسبت ارزش معاملاتی کل خرید محاسبه میشوند. در زیر، درصد سهم هر کارمزد را مشاهده میکنید:
نوع کارمزد
درصد سهم از ارزش معاملاتی کل خرید
کارمزد کارگزاری
۰.۱۱۷
کارمزد شرکت بورس کالا
۰.۰۴۷۵
کارمزد سازمان بورس و اوراق بهادار
۰.۰۲
کارخانهها و نمادهای بورسی میلگرد
کارخانههای تولیدکننده میلگرد عبارتند از:
ذوب آهن اصفهان
مجتمع فولاد ظفر بناب
فولاد روهینا جنوب
جهان فولاد سیرجان
فولاد آذربایجان
آذر فولاد امین
صنایع آهن و فولاد سرمد ابرکوه
صبا فولاد زاگرس
مجتمع فولاد خراسان
مجتمع فولاد بناب
نمادهای بورسی میلگرد عرضه شده شامل:
سبد میلگرد مخلوط
سبد میلگرد ۱۴ تا ۳۲۸۳ سبد میلگرد ۱۴ تا ۳۲۸۳
سبد میلگرد ۱۴ تا ۳۲۸۳ سبد میلگرد ۱۴ تا ۳۲۸۳
سبد میلگرد ۱۴ تا ۲۸۸۳ سبد میلگرد ۱۴ تا ۲۵۸۳
دورۀ زمانی قرمز برای ثبت و خرید میلگرد از بورس کالا
دورۀ زمانی قرمز زمانی آغاز میشود که در بازۀ زرد، تقاضا برای میلگرد بیشتر از عرضه آن باشد. در این شرایط، رقابت بین خریداران بسیار زیاد میشود و این دوره تنها ۶۰ ثانیه طول میکشد. در دورۀ قرمز، خریداران قیمتهای خود را بالاتر از قیمت فروشندگان ثبت میکنند. نکته مهم این است که معمولاً کارگزاران معتبر در دقیقههای آخر این دوره شروع به ثبت سفارشات میکنند تا حراج بهصورت یکطرفه انجام شود. در این مرحله، هیچ رقابتی از طرف فروشندگان وجود ندارد و فقط خریداران با هم رقابت میکنند. این نوع حراج در بورس کالا با حراج در بازار سهام متفاوت است. در بازار سهام، هم خریداران و هم فروشندگان برای قیمت رقابت میکنند، اما در دورۀ قرمز، تنها خریداران هستند که با هم رقابت میکنند. اگر تقاضا برای میلگرد بیشتر از عرضه باشد و خریداران هیچ محدودیتی برای افزایش قیمت نداشته باشند، میتوانند قیمت نهایی و مقدار تقاضای خود را در تابلوی معاملاتی ثبت کنند.
دورۀ زمانی آبی برای ثبت و خرید میلگرد از بورس کالا
در مرحلۀ پایانی خرید میلگرد از بورس کالا به صورت فیزیکی، دایرۀ نماد به رنگ آبی تغییر میکند و وارد مرحلهای به نام “نظارت” میشود. این مرحله زمانی آغاز میشود که ناظر بورس، که مسئول تأیید صحت مراحل معاملات است، تمامی معاملات را بررسی و تأیید میکند. پس از این تأیید، ناظر نظر خود را اعلام کرده و مراحل خرید خریداران به پایان میرسد.
استفاده از گواهی سپرده کالا مزایای زیادی را برای سرمایهگذاران و خریداران به همراه دارد. یکی از اصلیترین مزایا، سهولت در معاملات است. این گواهیها همچنین اطلاعات دقیقی درباره قیمتها و حجم معاملات ارائه میدهند که به شفافیت و اعتماد در بازار کمک میکند. همچنین، با گواهی سپرده، امکان بهرهبرداری از نوسانات قیمت کالاها وجود دارد که میتواند به کسب سود بیشتر منجر شود. به طور کلی، این گواهیها تجربه معاملاتی را سادهتر، امنتر و کارآمدتر میکنند. گواهی سپرده کالایی را میتوان از طریق کارگزاریهای معتبر بورس کالا تهیه کرد.
آسانی در خرید و فروش( سهولت در معاملات)
شفافیت اطلاعات ( این گواهیها اطلاعات دقیقی درباره قیمتها و معاملات ارائه میدهند)
کاهش هزینهها
امنیت بیشتر(گواهی سپرده به عنوان یک مدرک معتبر، امنیت بیشتری برای خریداران فراهم میکند و ریسکهای خرید فیزیکی را کم میکند.)
نگهداری در انبارهای استاندارد و تحت نظارت بورس کالا
دسترسی راحت (شما میتوانید به راحتی به بازار میلگرد دسترسی پیدا کنید و معاملات خود را انجام دهید.)
فرصتهای سرمایهگذاری بهتر
قیمتهای شفاف و ثابت قیمت کالاهای مرتبط با گواهی سپرده کالایی بهطور روزانه در بازار منتشر میشود که این امر شفافیت بیشتری در قیمتگذاری ایجاد میکند.
استفاده به عنوان وثیقه ( تولیدکنندگان میتوانند از گواهیهای سپرده کالایی به عنوان وثیقه برای دریافت تسهیلات مالی استفاده کنند. بانکها و موسسات مالی ممکن است گواهیها را به عنوان تضمین دریافت وام یا تسهیلات مالی قبول کنند، زیرا این گواهیها ارزش قابل تبدیل و مشخصی دارند.)
جمع بندی
در این مقاله، به بررسی مراحل عضویت در بازار فیزیکی بورس کالا و فرآیند خرید میلگرد پرداخته شد. بهطور کامل مراحل خرید، کارمزدهای مرتبط و نمادهای بورسی تمامی کارخانجات تولید میلگرد مورد بررسی قرار گرفت. همچنین، برای خریداران حقیقی، تأکید شد که باید پروانۀ ساخت ساختمان خود را پیش از خرید، تهیه کرده و به کارگزاری مربوطه ارائه دهند.
شیشه، به عنوان یکی از محصولات جدید در بازار گواهی سپرده کالایی، به تازگی معاملات آن راهاندازی شده است. این موضوع به شرکتهای تولیدکننده شیشه این امکان را میدهد که محصولات خود را در بورس عرضه کنند و مصرفکنندگان نیز میتوانند بهراحتی با خرید گواهی سپرده کالایی، شیشه مورد نیاز خود را از انبارهای مربوطه دریافت کنند. این سیستم به ایجاد شفافیت و تسهیل در انجام معاملات کمک کرده و دسترسی به محصولات باکیفیت را آسانتر میکند. در ادامه، جزئیات بیشتری درباره گواهی سپرده شیشه و نحوه خرید آن در بازار ارائه خواهیم داد. با سبدگردان نوویرا همراه باشید.
شیشه در بورس کالا
بیشترین مصرف شیشه در صنایع ساختمانی است، اما این محصول در صنایع خودروسازی، داروسازی و لوازم خانگی نیز کاربرد دارد. شیشهها در انواع مختلفی تولید میشوند، از جمله شیشه جام، شیشه بطری، شیشههای ایمنی و شیشههای ضدگلوله. شیشه جام، که نوعی شیشه با ابعاد بزرگ و سطح صاف است، حدود ۹۵ درصد از تولیدات جهانی شیشه را تشکیل میدهد. شیشههایی که در بورس کالا معامله میشوند، از نوع شیشه جام هستند. ضخامتهای قابل پذیرش برای این شیشهها در بورس کالا بین ۱.۸ میلیمتر تا ۱۵ میلیمتر متغیر است و لات معاملاتی برای هر ضخامت شیشه متفاوت خواهد بود.
خرید گواهی سپرده کالایی شیشه
شیشهها عمدتاً به دو روش تولید میشوند:
فلوت (Float)
(Glassblowing)
روش فلوت برای تولید شیشههای مورد استفاده در ساختمانها و کارخانهها به کار میرود. چین به عنوان بزرگترین تولیدکننده شیشه فلوت شناخته میشود. از سوی دیگر، روش Glassblowing شیشه بیشتر برای ساخت بطریها و سایر انواع شیشههای تزئینی و کاربردی استفاده میشود. این دو روش هر یک کاربرد خاص خود را دارند و در صنایع مختلف مورد استفاده قرار میگیرند. خرید گواهی سپرده کالایی شیشه فرآیندی ساده و آسان است. برای خرید نمادهای مختلف این گواهی، نیازی به دریافت کد معاملاتی مخصوص بورس کالا ندارید. شما میتوانید با استفاده از همان کد بورسی که برای خرید و فروش سهام استفاده میکنید، گواهی سپرده شیشه را نیز خریداری کنید. اگر هنوز کد بورسی ندارید، نگران نباشید! میتوانید بهراحتی و بهصورت آنلاین از طریق کارگزاری یا به طور مستقیم اقدام کنید و کد بورسی خود را بهصورت کاملاً رایگان دریافت کنید. پس از کسب کد بورسی، میتوانید به بازار بورس مراجعه کرده و گواهی سپرده کالایی شیشه را خریداری کنید.
توجه: قبل از اقدام به خرید گواهی سپرده کالایی شیشه، حتماً جزئیات و آخرین تغییرات مربوط به آن را از طریق وبسایت بورس کالا به آدرس www.ime.co.ir بررسی نمایید.
گواهی سپرده شیشه: بدون بازار ثانویه! گواهی سپرده شیشه، همانند گواهی سپرده کالایی سیمان، در دسته گواهی سپرده ناپیوسته قرار دارد. این نوع گواهی سپرده بازار ثانویهای ندارد، به این معنی که خریدار نمیتواند گواهی خود را در بازار به فروش برساند. بلکه، او موظف است که در مهلت تعیینشده، کالای خود را از انبار دریافت کند. به عبارت دیگر، معاملات گواهی سپرده کالایی شیشه بهصورت یکطرفه انجام میشود و پس از خرید، خریدار باید قبل از انقضای اعتبار گواهی، کالا را از انبار تحویل بگیرد.
حداقل مقدار مجاز خرید و حداقل تغییر مقدار سفارش گواهی سپرده شیشه
در معاملات گواهی سپرده کالایی شیشه، هر یک واحد از این گواهی معادل «یک متر مربع» شیشه تعریف میشود. این تعریف به سرمایهگذاران کمک میکند تا بهوضوح درک کنند که هر گواهی نمایانگر چه مقدار از محصول فیزیکی است. حداقل مقدار مجاز خرید و همچنین حداقل تغییر مقدار سفارش (لات معاملاتی) برای هر نماد معاملاتی گواهی سپرده شیشه، بر اساس ضخامت شیشه متفاوت است. به عبارت دیگر، ضخامت شیشه تأثیر مستقیمی بر این مقادیر دارد. برای مثال، در صورتی که شیشهای با ضخامت بیشتر تولید شود، ممکن است حداقل مقدار مجاز خرید و تغییر مقدار سفارش نیز افزایش یابد تا با کیفیت و نیازهای بازار هماهنگی داشته باشد.
روزهای معاملاتی و زمان انجام معامله گواهی سپرده کالایی شیشه
معاملات گواهی سپرده کالایی شیشه بهطور منظم در روزهای دوشنبه هر هفته برگزار میشود و در صورت تعطیلی رسمی این روز، معاملات به اولین روز کاری بعد منتقل میشوند. این معاملات به صورت حراج تک قیمتی انجام میگیرد و ثبت سفارشها از ساعت ۱۲:۴۵ تا ۱۴:۰۰ هر جلسه معاملاتی امکانپذیر است. سپس، معاملات دقیقاً در ساعت ۱۴:۰۰ انجام میشود، که این زمانبندی به سرمایهگذاران کمک میکند تا برنامهریزی بهتری برای خرید و فروش خود داشته باشند.
محدوده نوسان قیمت مجاز برای هر نماد گواهی سپرده شیشه، ۱۰ درصد قیمت پایهای است که توسط عرضهکننده اعلام میشود. همچنین، کارمزد خرید این گواهی معادل ۲۴ ده هزارم (۰.۰۰۲۴) از ارزش معامله است و خریدار باید ۹ درصد از ارزش معامله را نیز به عنوان مالیات بر ارزش افزوده پرداخت کند. علاوه بر این، خریداران گواهی سپرده شیشه موظفاند در سامانه جامع تجارت ثبتنام کنند تا بتوانند بهطور قانونی و مناسب به انجام معاملات بپردازند.
نحوه محاسبه قیمت پایانی و صفر تابلوی روز معاملاتی بعدی گواهی سپرده کالایی شیشه
قیمت پایه نماد شیشه به دو روش کلی تعیین میشود. در حالت اول، اگر تغییرات قیمتی تقاضا تا ۵ درصد باشد، قیمت پایه برای هفته معاملاتی آینده برابر با قیمت پایه هفته قبل خواهد بود. در حالت دوم، چنانچه تقاضای قیمتی بین ۵ تا ۱۰ درصد تغییر کند، قیمت پایه معادل درصد تقاضای موجود منهای ۵ درصد محاسبه میشود. به عنوان مثال، اگر در این هفته تقاضای قیمتی ۷ درصد باشد، قیمت پایه ۲ درصد افزایش خواهد یافت (محاسبه: ۲=۵-۷). این روشها به سرمایهگذاران کمک میکند تا درک بهتری از نوسانات بازار داشته باشند و تصمیمات بهتری در زمینه خرید و فروش اتخاذ کنند.
نمادهای گواهی سپرده شیشه
نمادهای گواهی سپرده کالایی شیشه به شکل «شیشه + عدد ۲ رقمی + حرف ن» طراحی میشوند. به عنوان مثال، نماد «شیشه ۰۱ن» به گواهی سپرده شیشه فلوت شرکت شیشه کاوه فلوت اشاره دارد و مشخصات آن شامل «ضخامت ۶ میلیمتر، رنگ سفید، درجه A، و ابعاد ۲/۲۵ در ۳/۲۱» است. برای مشاهده نمادهای گواهی سپرده شیشه، میتوانید به وبسایت بورس کالا www.ime.co.ir مراجعه کنید. همچنین، با مراجعه به سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران به آدرس tsetmc.com و جستوجوی عبارت «شیشه»، میتوانید نمادهای گواهی سپرده شیشه و مشخصات مربوط به هر یک را مشاهده نمایید.
نکات معامله گواهی سپرده شیشه
مسئولیت هرگونه افت کمی و کیفی کالا در طول دوره نگهداری به عهده انباردار است و او موظف به جبران خسارات احتمالی در این زمینه خواهد بود. همچنین، شیشههای مربوط به هر نماد گواهی سپرده، دارای ابعاد، درجه، رنگ و ضخامت مشخصی هستند. با این حال، در صورت درخواست خریدار و با توافق انباردار، امکان تحویل ابعاد و درجات دیگر نیز وجود دارد، مشروط بر اینکه هماهنگیهای لازم بین خریدار و انباردار انجام شود.
تا زمان مهلت تحویل کالا از انبار، یعنی تا یکشنبه هفته بعد از تاریخ انقضای اعتبار گواهی سپرده کالایی، هزینهای از خریدار بابت انبارداری کالا اخذ نمیشود. با این حال، در صورت عدم حمل کالا پس از مهلت تعیینشده، روزانه یک درصد از ارزش کالای باقیمانده در انبار، بر اساس آخرین قیمت معامله شده آن نماد، به عنوان هزینه انبارداری محاسبه و در زمان تحویل کالا از مالک دریافت میشود. لازم به ذکر است که این هزینه ممکن است با اطلاع بورس تغییر کند.
هزینه بارگیری و حمل: انباردار مجاز است که از طرف خریدار یکی از نمایندگان حمل معتبر را معرفی کند. خریدار نیز موظف است هزینههای بارگیری، حمل، بستهبندی و بیمهای که توسط انباردار اعلام میشود را پرداخت کند. همچنین، مسئولیت بارگیری بر روی وسیله حمل نیز به عهده انباردار است.
خطای مجاز در تحویل شیشه توسط انباردار، ۵- درصد تعیین شده است. مابهالتفاوت این خطا بر اساس قیمت معامله، حداکثر تا سه روز کاری پس از حمل کالا از انبار، توسط انباردار به حساب خریدار واریز خواهد شد.
اگر کالا پس از مهلت تعیینشده حمل نشود، چه اتفاقی میافتد؟ در صورت عدم حمل کالا پس از مهلت تعیینشده، روزانه یک درصد از ارزش کالای باقیمانده در انبار به عنوان هزینه انبارداری محاسبه میشود و این مبلغ در زمان تحویل کالا از مالک دریافت خواهد شد.
وسایل مجاز حمل و نقل شیشه چه ظرفیتهایی دارند؟ وزن تقریبی هر متر مربع شیشه چگونه تعیین میشود؟ وسایل مجاز حمل و نقل شیشه دارای ظرفیتهای ۴، ۵، ۱۰، ۱۵، ۲۰ و ۲۵ تن هستند. وزن تقریبی هر متر مربع شیشه بسته به ضخامت آن متغیر است.
انقضای گواهی سپرده شیشه تا چه زمانی است؟ اعتبار گواهی سپرده کالایی شیشه در روز چهارشنبه همان هفتهای که معامله انجام شده است، به پایان میرسد. براساس قوانین، خریداران این گواهی تا یکشنبه هفته بعد از تاریخ انقضای اعتبار فرصت دارند تا اقدامات لازم برای دریافت کالا از انبار را انجام دهند.
سوالات متداول
هر یک واحد گواهی سپرده کالایی شیشه معادل چه مقدار است؟
هر یک واحد گواهی سپرده کالایی شیشه معادل یک متر مربع شیشه است.
حداقل مقدار مجاز خرید و حداقل تغییر مقدار سفارش در هر نماد معاملاتی گواهی سپرده شیشه چگونه تعیین میشود؟
این مقادیر بر اساس ضخامت شیشه متغیر است و برای هر نماد معاملاتی متفاوت میباشد.
کارمزد خرید گواهی سپرده شیشه چقدر است؟
کارمزد خرید گواهی سپرده شیشه معادل ۲۴ ده هزارم (۰.۰۰۲۴) از ارزش معامله است.
خریدار چه مبلغی را به عنوان مالیات بر ارزش افزوده باید پرداخت کند؟
خریدار باید معادل ۱۰ درصد از ارزش معامله را به عنوان مالیات بر ارزش افزوده پرداخت کند.
آیا هزینهای برای انبارداری کالا تا زمان تحویل از خریدار دریافت میشود؟
خیر، تا زمان مهلت تحویل کالا از انبار (یعنی تا یکشنبه هفته بعد از تاریخ انقضای گواهی سپرده)، هزینهای از خریدار اخذ نمیشود.
جمع بندی
گواهی سپرده کالایی شیشه یکی از ابزارهای معاملاتی در بورس کالا است که به سرمایهگذاران این امکان را میدهد تا بهطور مستقیم به شیشههای تولیدی دسترسی داشته باشند. این گواهیها به دو روش اصلی تولید میشوند: شیشه فلوت، که بیشتر در صنایع ساختمانی و کارخانهای به کار میرود و Glassblowing ، که برای ساخت بطریها و اشیاء تزئینی استفاده میشود. شیشههای موجود در بورس کالا از نوع شیشه جام هستند و ضخامتهای متفاوتی دارند که برای هر کدام لات معاملاتی مشخصی تعریف شده است. اعتبار این گواهیها تا روز چهارشنبه همان هفتهای که معامله میشوند، برقرار است و خریداران تا یکشنبه هفته بعد از انقضا فرصت دارند تا کالا را از انبار دریافت کنند. با این سیستم، سرمایهگذاران میتوانند بهراحتی و با اطمینان بیشتری در بازار شیشه فعالیت کنند.
گواهی سپرده کالایی، نوعی ورقه بهادار است که نشاندهنده مالکیت دارنده آن بر مقدار مشخصی از کالا میباشد. این اوراق با پشتوانه قبض استانداردی که توسط انبارهای معتبر و تأیید شده بورس صادر میشود، اعتبار مییابند. فرآیند پذیرش کالا شامل تحویل محصول توسط مالک و تأیید کیفیت آن توسط انبار است. پس از ثبت مشخصات مالک و کالا، قبض انبار به نام مالک صادر میشود و این قبض پس از یک روز کاری بهطور خودکار به گواهی سپرده کالایی تبدیل و قابلیت معامله پیدا میکند. در بورس کالا، گواهی سپرده برای انواع مختلفی از کالاها از جمله پسته، زعفران، زیره، برنج، کشمش و رطب مضافتی وجود دارد. معاملات گواهی سپرده کالایی پسته از مهرماه سال ۹۶ آغاز شده است و دارندگان این محصول میتوانند با مراجعه به انبارهای معرفیشده توسط بورس، مراحل مربوط به سپردهگذاری محصول را انجام دهند و قبض مربوطه را دریافت کنند. این قبض در واقع همان گواهی سپرده کالایی است که میتوان در زمان مناسب در بازار سرمایه به فروش رساند.
خرید و فروش گواهی سپرده
خرید و فروش گواهی سپرده کالایی پسته بهعنوان یک ابزار خوب در بورس کالا، فرصتی مناسب برای سرمایهگذاران و خریداران فراهم میآورد. در اینجا مراحل این فرآیند را بهطور مفصلتر بررسی میکنیم:
خرید گواهی سپرده پسته
• انتخاب کارگزاری • برای شروع، باید یک کارگزاری معتبر را انتخاب کنید. کارگزاریها نهادهایی هستند که بهعنوان واسط بین خریداران و فروشندگان عمل کرده و خدمات مختلفی از جمله مشاوره و انجام معاملات را ارائه میدهند. • دریافت کد بورسی • پس از انتخاب کارگزاری، لازم است مدارک شناسایی و اطلاعات مالی خود را ارائه دهید تا کد بورسی و کد معاملاتی دریافت کنید. این کدها به شما این اجازه را میدهند که در بازار بورس بهطور قانونی فعالیت کنید. • جستجو و خرید • پس از دریافت کد، میتوانید به پلتفرم معاملاتی کارگزاری مراجعه کنید. در اینجا، با جستجوی “گواهی سپرده پسته”، میتوانید قیمتهای جاری را مشاهده کرده و بهراحتی اقدام به خرید کنید. قیمت این گواهیها معمولاً بر اساس عرضه و تقاضا در بازار تعیین میشود.
فروش گواهی سپرده پسته
معاملات فروش
برای فروش گواهی سپرده پسته، به همان پلتفرم معاملاتی کارگزاری مراجعه کنید. کافی است گواهیهای خود را انتخاب کرده و سفارش فروش را ثبت کنید. قیمت فروش شما باید متناسب با قیمتهای بازار باشد تا شانس بیشتری برای انجام معامله داشته باشید.
تسویه معاملات
تسویه معاملات گواهی سپرده پسته معمولاً در یک روز کاری (T+1) انجام میشود. به این معنا که پس از فروش گواهی، وجه مربوطه در روز کاری بعدی به حساب شما واریز خواهد شد.
دریافت پسته از انبار
مراجعه به انبار:
اگر قصد دارید پسته فیزیکی خود را دریافت کنید، باید به انبارهای مشخصشده توسط بورس کالا مراجعه کنید. برای این کار، قبض انبار مربوط به گواهی سپرده خود را همراه داشته باشید.
تایید کیفیت:
در هنگام مراجعه به انبار، پسته شما باید از نظر کیفیت و مشخصات مورد تأیید قرار گیرد. این مرحله شامل بازرسی و تأیید استانداردهای کیفی است.
صدور قبض انبار:
پس از تأیید کیفیت و پذیرش کالا، مشخصات شما و پسته ثبت میشود و قبض انبار به نام شما صادر میگردد. این قبض نشاندهنده مالکیت شما بر پستهای است که در انبار نگهداری میشود.
دریافت فیزیکی پسته:
بعد از تکمیل مراحل اداری و صدور قبض انبار، میتوانید پسته خود را از انبار دریافت کنید. توجه داشته باشید که برای دریافت فیزیکی پسته، حداقل مقدار تحویلی معمولاً ۱۰۰ کیلوگرم است.
هزینههای انبارداری پسته
هزینههای انبارداری گواهی پسته شامل دو بخش اصلی است که به شرح زیر میباشند:
هزینه ثابت انبارداری: در زمان ورود محصول به انبار، مبلغ ۲۰,۰۰۰ ریال بهعنوان هزینه ثابت انبارداری پرداخت میشود. این هزینه بهعنوان هزینه اولیه برای پذیرش کالا در نظر گرفته میشود و مستقل از مدت زمان نگهداری محصول در انبار است. هزینه روزانه نگهداری: برای هر کیلوگرم پسته نگهداریشده در انبار، مبلغ ۳۶۶ ریال بهصورت روزانه از فروشنده کسر میشود. این هزینه از ابتدای روز صدور گواهی سپرده کالایی تا پایان روز معامله هر بخش از محصول فروش رفته، بر عهده فروشنده است. مبلغ مربوط به هزینههای روزانه نگهداری از وجه معامله کسر شده و به حساب انباردار واریز میگردد.
مشخصات کیفی پسته برای پذیرش در انبارها بر اساس دستورالعملهای بورس کالا تعیین شده است. این مشخصات بهمنظور تضمین کیفیت و سلامت پستهها و همچنین تأمین رضایت خریداران و مصرفکنندگان، در سه دسته مختلف از ارقام پسته (۳۰-۲۸، ۳۲-۳۰ و ۳۴-۳۲) تنظیم شده است. به شرح زیر میباشد:
ناخندان و پوک (حداکثر درصد وزنی):
برای پستههای ۳۰-۲۸، حداکثر ۳٪ مجاز است؛ برای ۳۲-۳۰ و ۳۴-۳۲، این مقدار ۷٪ است.
پوک (حداکثر درصد وزنی):
حداکثر ۰.۵٪ برای ۳۰-۲۸ و ۱٪ برای دو رقم دیگر مجاز است.
گوی (حداکثر درصد وزنی):
حداکثر ۰.۳٪ برای ۳۰-۲۸ و ۱.۵٪ برای ۳۲-۳۰ و ۳۴-۳۲ پیشبینی شده است.
بدرنگ (حداکثر درصد وزنی):
برای ۳۰-۲۸ حداکثر ۲٪ و برای دو رقم دیگر ۶٪ مجاز است.
بد شکل و ته خندان (حداکثر درصد وزنی):
حداکثر ۳٪ برای ۳۰-۲۸ و ۶٪ برای ۳۲-۳۰ و ۳۴-۳۲ مجاز است.
کم خندان (حداکثر درصد وزنی):
۱۰٪ برای ۳۰-۲۸ و ۱۸٪ برای دو رقم دیگر مجاز است.
مغز پسته آزاد (حداکثر درصد وزنی):
حداکثر ۲٪ برای تمامی ارقام مجاز است.
آفت زدگی آشکار (حداکثر درصد وزنی):
حداکثر ۰.۵٪ برای تمامی ارقام مجاز است.
مواد خارجی (حداکثر درصد وزنی):
حداکثر ۰.۲٪ برای تمامی ارقام مجاز است.
مواد خارجی غیر از پوست (حداکثر درصد وزنی):
حداکثر ۰.۱٪ برای تمامی ارقام مجاز است.
مخلوط رقم (حداکثر درصد وزنی):
حداکثر ۳٪ برای ۳۰-۲۸ و ۵٪ برای دو رقم دیگر مجاز است.
مخلوط اندازه (حداکثر درصد وزنی):
حداکثر ۱.۵٪ برای ۳۰-۲۸ و ۲.۲٪ برای ۳۲-۳۰ و ۳۴-۳۲ مجاز است.
رطوبت (حداکثر درصد وزنی):
حداکثر ۵٪ برای تمامی ارقام مجاز است.
عیار (حداقل درصد وزنی):
حداقل ۵۵٪ برای ۳۰-۲۸ و ۳۴-۳۲ و ۵۲٪ برای ۳۲-۳۰ مجاز است.
تعداد دانه در ۲۸۳.۵ گرم (۱۰ اونس):
برای ۳۰-۲۸، باید بیش از ۲۸۰ و کمتر یا برابر ۳۰۰ دانه باشد؛ برای ۳۲-۳۰ و ۳۴-۳۲، باید بیش از ۳۰۰ و کمتر یا برابر ۳۲۰ دانه باشد.
بو و مزه غیر طبیعی:
باید عاری از هر گونه بو و مزه غیر طبیعی باشد.
آفات زنده:
باید عاری از آفات زنده باشد.
مشخصات نمادهای گواهی سپرده کالایی پسته
گواهی سپرده کالایی پسته در بورس کالا، دارای مشخصات خاصی است که به سرمایهگذاران و خریداران کمک میکند تا از کیفیت و وضعیت کالا مطلع شوند. نماد معاملاتی: هر گواهی سپرده کالایی پسته دارای یک نماد معاملاتی خاص است که شناسایی آن را در بازار بورس تسهیل میکند. این نماد معمولاً شامل حروف و اعدادی است که به نوع و ویژگیهای پسته اشاره دارد. برای مشاهده نمادهای مربوط به گواهی سپرده کالایی پسته، میتوانید به سایت TSETMC مراجعه کنید. در این سایت، با جستوجوی کلمه “پسته”، تمامی نمادهای مرتبط با گواهی سپرده کالایی پسته نمایش داده میشود. این نمادها بهطور خاص به نوع و ویژگیهای پسته اشاره دارند و معمولاً به یک عدد چهاررقمی ختم میشوند که تاریخ سررسید گواهی سپرده کالایی را نشان میدهد.
تاریخ سررسید: تاریخ سررسید گواهی سپرده کالایی نشاندهنده آخرین زمانی است که دارنده گواهی میتواند اقدام به دریافت فیزیکی پسته یا فروش آن کند. تاریخ سررسید معمولاً در انتهای نماد معاملاتی درج میشود. کیفیت و استانداردها: گواهی سپرده کالایی پسته باید مطابق با استانداردهای کیفی مشخصی باشد. این استانداردها شامل میزان رطوبت، درصد دانههای شکسته، و سایر ویژگیهای کیفی پسته است که بر اساس مشخصات ارائهشده توسط بورس کالا تعیین میشود. حجم مبنای معامله: هر نماد معاملاتی دارای حجم مبنایی است که حداقل مقدار پستهای را که میتوان خرید یا فروش کرد، مشخص میکند. این حجم معمولاً به صورت کیلوگرم تعریف میشود. حجم مبنا معاملات گواهی سپرده پسته معادل ۱ است. بدین معنی که قیمت پایانی با استفاده از میانگین وزنی قیمت تک تک معاملات آن روز محاسبه میشود. قیمت پایه: هر گواهی سپرده کالایی دارای یک قیمت پایه است که بهعنوان نقطه شروع برای معاملات در نظر گرفته میشود. قیمت پایه معمولاً بر اساس شرایط بازار و قیمتهای قبلی تعیین میشود. نوع پسته: نمادهای گواهی سپرده کالایی ممکن است به نوع خاصی از پسته اشاره داشته باشند، مانند پسته اکبری، پسته کلهقوچی یا سایر ارقام. این نوع در شناسایی کیفیت و قیمت پسته تأثیرگذار است.
نکات مهم در مورد نمادهای گواهی سپرده کالایی پسته:
هر نماد معاملاتی شامل حروف و اعدادی است که به نوع خاصی از پسته و تاریخ سررسید آن اشاره دارد. به عنوان مثال، نماد “پست۰۳۰۷پ۰۹” نشاندهنده پسته بادامی با تاریخ سررسید مشخص است.
تاریخ سررسید در انتهای نماد مشخص میشود و نشاندهنده آخرین زمان برای دریافت فیزیکی پسته یا انجام معاملات است.
نمادهای گواهی سپرده کالایی پسته در روزهای شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۹ الی ۱۵ قابل معامله هستند و تسویه معاملات این نمادها طی یک روز کاری انجام میشود.
آیا پس از خرید گواهی سپرده کالایی پسته، باید حتماً آن را از انبار تحویل گرفت؟
پس از خرید گواهی سپرده کالایی پسته، شما دو گزینه اصلی در پیش رو دارید. اول، میتوانید گواهی سپرده خود را قبل از تاریخ سررسید بفروشید و از اختلاف قیمت بین خرید و فروش سود کسب کنید. این گزینه به شما این امکان را میدهد که از نوسانات بازار بهرهبرداری کرده و سریعاً به سود برسید. دوم، اگر تصمیم به نگهداری گواهی سپرده تا زمان سررسید بگیرید، میتوانید قبل از تاریخ سررسید به انبارهای پسته مراجعه کرده و پسته را بهصورت فیزیکی تحویل بگیرید. با این حال، مهم است که بدانید اگر گواهی سپرده را تا زمان سررسید نگه دارید، باید هزینههای انبارداری مربوط به آن را پرداخت کنید، که شامل هزینههای نگهداری روزانه و سایر هزینههای مرتبط با انبار است.
سوالات متداول
نماد پسته در بورس چیست؟
نماد پسته در بورس کالا با حروف «پست» و تعدادی عدد مشخص میشود. به عنوان مثال، نماد گواهی سپرده «پسته بادامی ۳۲-۳۰ مه ولات» با تاریخ سررسید مهر ۱۴۰۳ بهصورت «پست۰۳۰۷ پ۰۹» نمایش داده میشود. اعداد موجود پس از حروف «پست» به تاریخ سررسید اشاره دارند. بهطور خاص، عدد «پ» به معنای معاملات پیوسته این نماد است. همچنین، عدد آخر (۰۹) برای تفکیک این نماد از سایر نمادهای موجود پسته به کار میرود.
نحوه خرید پسته در بورس چگونه است؟
برای خرید گواهی سپرده پسته، شما میتوانید با استفاده از کد بورسی خود، تعداد گواهیهای مورد نظر را خریداری کنید. حداقل تعداد گواهی قابل خرید یک عدد و حداکثر آن ۱۰,۰۰۰ عدد در هر روز معاملاتی است. این معاملات باید قبل از تاریخ سررسید انجام شوند.
هر گواهی سپرده کالایی پسته معادل چند کیلوگرم پسته است؟
مقدار هر گواهی سپرده کالایی پسته معادل یک کیلوگرم است.
حداقل پسته خریداری شده جهت دریافت از انبار بورس کالا چقدر است؟
حداقل مقدار پستهای که میتوانید برای دریافت از انبارهای بورس کالا خریداری کنید، معادل ۱۰۰ کیلوگرم است. همچنین، هرگونه تحویل محصول اضافی باید بر اساس مضربی از ۵۰ کیلوگرم انجام شود.
ساعات معاملات گواهی سپرده کالایی پسته چه زمانی است؟
ساعات معامله گواهی سپرده پسته از ۹ تا ۱۵ روزهای شنبه تا چهارشنبه است. ساعت پیش گشایش معاملات نیز از ۸:۴۵ تا ۹:۰۰ صبح است.
مشخصات گواهی سپرده پسته را از چه طریقی مشاهده کنیم؟
جهت مشاهده مشخصات گواهی سپرده پسته وارد سایت tsetmc.com شده و کلمه پسته را جستجو کنید.
قیمت پسته در بورس کالا چقدر است؟
قیمت پسته در بورس کالا تحت تأثیر فرآیند عرضه و تقاضا متغیر است. برای مشاهده قیمت روز پسته، میتوانید به سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران مراجعه کرده و کلمه “پسته” را جستجو کنید. با کلیک بر روی نماد معاملاتی پسته، تابلوی مربوطه نمایش داده میشود که شامل آخرین قیمت و قیمت پایانی پسته است.
جمع بندی
گواهی سپرده پسته در بورس کالا، فرصتی مناسب برای سرمایهگذاران و تولیدکنندگان فراهم میآورد. این گواهی نمایانگر مالکیت دارنده بر مقدار مشخصی از پسته است که در انبارهای معتبر نگهداری میشود. با خرید گواهی سپرده، سرمایهگذاران میتوانند از نوسانات قیمت بهرهبرداری کنند یا در صورت تمایل، پسته را بهصورت فیزیکی دریافت کنند. مشخصات کیفی پسته برای پذیرش در انبارها بر اساس استانداردهای بورس کالا تعیین شده و شامل معیارهایی نظیر درصد ناخندان و پوک، رطوبت، و کیفیت مغز پسته است. همچنین، هزینههای انبارداری نیز بهعنوان بخشی از فرآیند نگهداری و تحویل پسته باید مدنظر قرار گیرد. در نهایت، گواهی سپرده پسته بهعنوان یک راهکار مؤثر برای تسهیل معاملات در بازار پسته و حمایت از کشاورزان و تولیدکنندگان عمل میکند.
در عصر حاضر، ابزارهای مالی نوین بهطور فزایندهای در بازارهای سرمایه محبوبیت پیدا کردهاند و گواهی سپرده کالایی بهعنوان یکی از این ابزارها، نقش حیاتی در تسهیل معاملات و سرمایهگذاری در محصولات کشاورزی ایفا میکند. این گواهیها به سرمایهگذاران این امکان را میدهند که بهراحتی و با اطمینان در کالاهای استراتژیک مانند برنج سرمایهگذاری کنند. برنج، بهخصوص نوع طارم، بهعنوان یکی از محصولات اساسی در سبد غذایی مردم ایران، اهمیت ویژهای دارد و از این رو، گواهی سپرده کالایی برای آن تعریف شده است. از سال ۱۴۰۰، معاملات گواهی سپرده کالایی برنج طارم در بورس کالا آغاز شده و این روند به افزایش شفافیت و دسترسی در بازار کمک کرده است. در این مقاله، به بررسی ویژگیها، مزایا و جزئیات مربوط به گواهی سپرده کالایی برنج طارم پرداخته خواهد شد.
گواهی سپرده کالایی (برنج) چیست؟
گواهی سپرده کالایی چیست؟ نوعی اوراق بهادار است که مالکیت دارنده آن را بر مقدار مشخصی از یک کالا تأیید میکند. این کالا که به آن “دارایی پایه” گفته میشود، میتواند انواع محصولات کشاورزی یا مواد اولیه صنعتی باشد. شرکت سپردهگذاری مرکزی، بهعنوان نهاد مسئول، این گواهیها را بر اساس قبض انبار ثبتشده توسط انبارهای معتبر و مورد تأیید بورس کالا صادر میکند. از ویژگیهای بارز دارایی پایه گواهی سپرده کالایی میتوان به استانداردپذیری کالا، قابلیت تفکیک به محمولههای استاندارد و توانایی ماندگاری کالا برای مدت زمان مناسب اشاره کرد. این ویژگیها تضمینی برای کیفیت و قابلیت معامله کالا در بازار هستند. در بورس ایران، گواهی سپرده کالایی برای کالاهایی همچون سکه طلا، زعفران، پسته و زیره سبز راهاندازی شده است و این ابزار مالی به سرمایهگذاران این امکان را میدهد که بدون نیاز به نگهداری فیزیکی کالا، بهراحتی در این بازارها فعالیت کنند و از نوسانات قیمت بهرهبرداری نمایند. به همین ترتیب گواهی سپرده برنج نوعی اوراق بهادار است که مالکیت دارنده آن را بر مقدار مشخصی از برنج در انبارهای معتبر تأیید میکند. این گواهی به سرمایهگذاران این امکان را میدهد که بدون نیاز به نگهداری فیزیکی برنج، در این کالا سرمایهگذاری کنند. صادرکننده این گواهی، شرکت سپردهگذاری مرکزی است که بر اساس قبض انبار ثبتشده توسط انبارهای مورد تأیید بورس کالا اقدام میکند. گواهی سپرده برنج دارای ویژگیهایی نظیر استانداردپذیری و قابلیت تفکیک به محمولههای استاندارد است و به تسهیل معاملات و افزایش شفافیت در بازار برنج کمک میکند.
فرایند فروش برنج طارم در بورس کالا
برای فروش برنج طارم در بورس کالا، تمامی تولیدکنندگان و دارندگان این محصول باید ابتدا از مشخصات کیفی تعیینشده توسط بورس کالا پیروی کنند. نخستین مرحله برای فروش، مراجعه به انبارهای معتبر معرفیشده است. در این انبارها، فروشندگان باید مراحل اداری مربوط به پذیرش محصول خود را انجام دهند. پس از تکمیل این مراحل و تأیید کیفیت برنج، محصول به انبار سپرده میشود و در ازای آن، فروشنده قبض انبار دریافت میکند. این قبض در واقع بهعنوان گواهی سپرده کالایی برنج طارم عمل میکند و نشاندهنده مالکیت فروشنده بر مقدار مشخصی از برنج است. این گواهی سپرده کالایی میتواند در بازار سرمایه به فروش برسد، به این معنا که فروشندگان میتوانند با استفاده از آن در معاملات بورس کالا شرکت کنند. این فرآیند به تولیدکنندگان کمک میکند تا بهراحتی محصولات خود را به فروش برسانند.
هزینههای مربوط به پذیرش و نگهداری برنج در انبار بورس کالا
معیارهای لازم برای گواهی سپرده کالایی برنج طارم:
مشخصات کیفی: برنج طارم باید دارای مشخصات کیفی تعیینشده توسط بورس کالا باشد که شامل رنگ، اندازه، و عطر و طعم مناسب است.
مراجعه به انبار: دارندگان برنج طارم باید ابتدا به انبارهای مورد تأیید بورس کالا مراجعه کنند و مراحل اداری پذیرش محصول را انجام دهند.
قبض انبار: پس از تحویل برنج به انبار و تأیید کیفیت، فروشنده باید قبض انبار دریافت کند که در واقع همان گواهی سپرده کالایی برنج طارم است.
استانداردپذیری کالا: برنج باید قابلیت تفکیک به محمولههای استاندارد و ماندگاری برای مدت معین را داشته باشد.
هزینههای مربوطه: هزینه پذیرش و نگهداری برنج در انبار باید پرداخت شود. به عنوان مثال، هزینه پذیرش به ازای هر کیلوگرم برنج ۲۰۰۰ ریال و هزینه نگهداری روزانه ۶۹ ریال به ازای هر کیلوگرم است.
حداقل مقدار تحویلی: برای دریافت فیزیکی برنج از انبار، حداقل مقدار تحویلی باید ۱۰۰ کیلوگرم باشد.
چگونه گواهی سپرده کالایی برنج را معامله کنیم؟
معاملات گواهی سپرده کالایی برنج طارم ، از طریق کارگزاران بورس انجام میشود. برای شروع این فرآیند، مراحل زیر را دنبال کنید:
انتخاب کارگزاری نخستین قدم برای معامله گواهی سپرده کالایی، انتخاب یک کارگزاری معتبر است. کارگزاریها نهادهای مالی هستند که بهعنوان واسط بین خریداران و فروشندگان عمل کرده و خدمات مختلفی از جمله مشاوره، انجام معاملات و ارائه اطلاعات بازار را ارائه میدهند. دریافت کد بورسی و کد معاملاتی پس از انتخاب کارگزاری، باید اقدام به دریافت کد بورسی و کد معاملاتی کنید. برای این کار، باید مدارک شناسایی و اطلاعات مالی خود را به کارگزاری ارائه دهید. این کدها به شما اجازه میدهند تا در بازار بورس بهطور قانونی فعالیت کنید. عدم نیاز به کد بورس کالا نکته مهم این است که برای معامله گواهی سپرده کالایی برنج طارم، نیازی به دریافت کد بورس کالا نیست. شما میتوانید با استفاده از همان کد بورسی که برای خرید و فروش سهام در اختیار دارید، بهراحتی گواهی سپرده کالایی را نیز معامله کنید. این امر فرآیند را سادهتر کرده و به سرمایهگذاران اجازه میدهد تا بدون پیچیدگیهای اضافی، در این بازار فعال باشند. معاملات پس از دریافت کدهای لازم، میتوانید از طریق پلتفرم معاملاتی کارگزاری خود، اقدام به خرید و فروش گواهی سپرده کالایی کنید. در این مرحله، باید بهدقت قیمتها و شرایط بازار را بررسی کنید تا بهترین زمان برای خرید یا فروش را انتخاب کنید. تسویه معاملات تسویه معاملات گواهی سپرده کالایی برنج طارم معمولاً طی یک روز کاری (T+1) انجام میشود. این به این معناست که پس از انجام معامله، وجه مربوطه در روز کاری بعدی تسویه خواهد شد. مدیریت و پیگیری پس از انجام معاملات، میتوانید وضعیت گواهیهای سپرده کالایی خود را از طریق حساب کارگزاری خود پیگیری کنید. همچنین، در صورت نیاز به دریافت فیزیکی برنج از انبار، باید مراحل اداری مربوطه را طی کنید.
مشخصات برنج دریافتی از بورس کالا
برنجی که از بورس کالا دریافت میشود، دارای ویژگیهای مشخصی است. در حال حاضر، برنج طارم سفید محلی که به خریداران تحویل داده میشود، به صورت بوجار نشده و با حداکثر ۱۴٪ شکستگی در کیسههای ۷۵ کیلویی عرضه میگردد. این مشخصات به خریداران کمک میکند تا از کیفیت و وضعیت برنج آگاه شوند.
اگر خریدار تمایل داشته باشد که برنج سورت و بوجار شده (بدون دانههای شکسته) دریافت کند، دو گزینه در اختیار او قرار دارد:
پرداخت هزینه اضافی: خریدار میتواند به ازای هر کیلوگرم برنج سورت و بوجار شده، معادل ۱۶٪ از قیمت معاملاتی نماد در روز قبل را پرداخت کند. این گزینه مناسب کسانی است که به کیفیت بالای برنج اهمیت میدهند و مایل به پرداخت هزینه اضافی هستند.
کاهش حجم تحویل: گزینه دیگر این است که به جای دریافت ۱۰۰ کیلوگرم برنج سورت و بوجار نشده، ۸۶ کیلوگرم برنج سورت شده دریافت کند. این گزینه به خریدار این امکان را میدهد که برنجی با کیفیت بالاتر را در حجم کمتر دریافت کند.
علاوه بر این، خریدار میتواند برنج سورت شده خود را در کیسههای ۱۰ کیلوگرمی تحویل بگیرد، که این موضوع به تسهیل در حمل و نقل و استفاده روزمره کمک میکند. این ویژگیها به خریداران این امکان را میدهد که بسته به نیاز و اولویتهای خود، گزینه مناسب را انتخاب کنند.
مشخصات کیفی برنج در بورس کالا
برنج طارمی که در بورس کالا معامله میشود، دارای مشخصات کیفی خاصی است که باید رعایت شود. در ادامه به توضیح هر یک از این ویژگیها میپردازیم:
عاری بودن از آفت زنده:
برنج باید کاملاً عاری از هر گونه لارو و آفت زنده باشد که با چشم غیرمسلح قابل مشاهده باشد. این ویژگی تضمینکننده سلامت و کیفیت برنج است.
رطوبت (حداکثر درصد وزنی):
حداکثر میزان رطوبت مجاز برای برنج طارم ۱۳.۵ درصد وزنی است. رطوبت بالا میتواند منجر به فساد و کاهش کیفیت برنج شود.
میانگین طول دانه:
حداقل میانگین طول دانه برنج باید ۶.۵ میلیمتر باشد. این ویژگی به یکنواختی و کیفیت ظاهری برنج کمک میکند.
نسبت طول به قطر:
نسبت طول به قطر دانهها باید حداقل ۲.۷ باشد. این نسبت نشاندهنده شکل و کیفیت دانهها است.
شلتوک (حداکثر دانه در کیلوگرم):
حداکثر مقدار شلتوک مجاز در برنج باید ۱ دانه در کیلوگرم باشد. وجود شلتوک میتواند نشاندهنده کیفیت پایینتر برنج باشد.
گرمادیده، نارس و یا غیرطبیعی، آسیب دیده (حداکثر درصد وزنی):
حداکثر درصد وزنی دانههای گرمادیده، نارس یا آسیب دیده باید ۳ درصد باشد. این ویژگی به سلامت دانهها اشاره دارد.
دانههای گچی (حداکثر درصد وزنی):
مقدار دانههای گچی مجاز حداکثر ۳ درصد وزنی است. دانههای گچی معمولاً کیفیت برنج را کاهش میدهند.
دانههای شکسته و خرد (حداکثر درصد وزنی):
حداکثر درصد وزنی دانههای شکسته و خرد باید ۱۴ درصد باشد. وجود دانههای شکسته نشاندهنده کیفیت پایینتر برنج است.
سایر ارقام:
حداکثر میزان سایر ارقام مجاز ۷ درصد است. وجود ارقام غیرطبیعی میتواند بر کیفیت کلی برنج تأثیر بگذارد.
مواد خارجی:
حداکثر مقدار مواد خارجی مجاز ۰.۵ درصد است. این بدان معناست که برنج باید عاری از هرگونه مواد غیر مرتبط باشد.
راهنمای نحوه دریافت فیزیکی برنج طارم از انبار
برای هر گواهی سپرده کالایی برنج طارم، تاریخ سررسید مشخصی تعیین شده است. اگر شما این گواهی را از طریق بورس خریداری کردهاید و به دنبال دریافت فیزیکی برنج هستید، باید مراحل زیر را قبل از تاریخ سررسید طی کنید:
پیش از هر چیز، نکته مهم این است که اقدامات اداری لازم را تا قبل از تاریخ سررسید انجام دهید.
پس از تکمیل مراحل اداری، باید به انبارهای برنج بورس کالا مراجعه کنید.
قبل از رفتن به انبار، حتماً با کارگزاری خود هماهنگیهای لازم را انجام دهید تا از شرایط و الزامات دریافت کالا مطلع شوید.
حداقل مقدار تحویلی: توجه داشته باشید که برای دریافت فیزیکی برنج، حداقل مقدار تحویلی ۱۰۰ کیلوگرم تعیین شده است.
نمادهای گواهی سپرده کالایی برنج طارم
برای دسترسی به نمادهای گواهی سپرده کالایی برنج طارم، کافی است به سایت TSETMC مراجعه کرده و کلمه “برنج” را جستجو کنید. چهار رقم انتهایی هر نماد به تاریخ سررسید گواهی سپرده کالایی اشاره دارد.
زمانهای معامله گواهی سپرده کالایی برنج طارم
گواهی سپرده کالایی برنج طارم از شنبه تا چهارشنبه، بین ساعت ۹ تا ۱۵ قابل معامله است. حداقل حجم هر سفارش برای این گواهی بین ۱ تا ۱۰ هزار کیلوگرم تعیین شده و حجم مبنای آن ۱ کیلوگرم است. همچنین، تسویه معاملات در این بازار طی یک روز کاری (T+1) انجام میشود.
کارمزد خرید و فروش گواهی سپرده کالایی برنج
کارمزد معاملات گواهی سپرده کالایی برنج معادل ۰.۰۰۲۴ درصد از ارزش معامله است. این کارمزد شامل هزینههای مرتبط با خرید و فروش گواهیها بوده و در هنگام انجام معاملات از حساب شما کسر میشود.
مزایای خرید برنج از بورس کالا
خرید برنج از بورس کالا دارای مزایای متعددی است که به سرمایهگذاران و خریداران این امکان را میدهد تا از فرصتهای بهتری بهرهبرداری کنند. در ادامه به برخی از این مزایا اشاره میکنیم:
شفافیت قیمت
قیمتهای برنج در بورس کالا بر اساس عرضه و تقاضا تعیین میشود و این امر باعث ایجاد شفافیت در قیمتها میشود. خریداران میتوانند از قیمت واقعی و منصفانه محصول مطلع شوند.
کیفیت تضمین شده
برنجی که در بورس کالا عرضه میشود، تحت نظارت و بررسیهای دقیق کیفی قرار دارد. این تضمین کیفیت به خریداران اطمینان میدهد که محصولی استاندارد و با کیفیت بالا دریافت میکنند.
تنوع محصولات
بورس کالا انواع مختلف برنج را می تواند ارائه میدهد که البته تاکنون تنها برنج طارم در بورس معامله شده و برنج های دیگر مثل برنج هاشمی معامله نشده است. اما این موارد نیز می تواند وارد بورس شده و تنوع برنج در آینده در بورس بیشتر شود و به خریداران این امکان را میدهد تا بر اساس نیاز و سلیقه خود انتخاب کنند.
امکان خرید آنلاین
با پیشرفت تکنولوژی، خرید برنج از بورس کالا بهصورت آنلاین نیز امکانپذیر شده است. این امر به خریداران اجازه میدهد تا بدون نیاز به حضور فیزیکی در بورس، به راحتی خرید کنند.
معاملات مطمئن
بورس کالا بهعنوان یک نهاد قانونی و معتبر، معاملات را بهصورت مطمئن و تحت نظارت انجام میدهد. این موضوع به کاهش ریسکهای مرتبط با خرید و فروش کمک میکند.
دسترسی به اطلاعات بازار
خریداران میتوانند به اطلاعات و آمارهای مربوط به بازار برنج دسترسی داشته باشند که به آنها در تصمیمگیریهای بهتر کمک میکند.
امکان دریافت فیزیکی کالا
خریداران میتوانند برنج خریداری شده را بهصورت فیزیکی از انبارهای بورس کالا دریافت کنند، که این امر به تسهیل در حمل و نقل و استفاده از محصول کمک میکند.
حمایت از تولیدکنندگان داخلی
خرید برنج از بورس کالا به حمایت از تولیدکنندگان داخلی کمک میکند و به تقویت اقتصاد ملی میانجامد.
جمع بندی
گواهی سپرده برنج فرصتی مناسب برای تجارت و سرمایهگذاری در محصولات کشاورزی فراهم میآورد. این گواهی نمایانگر مالکیت دارنده بر مقدار مشخصی از برنج است که در انبارهای معتبر و تحت نظارت نگهداری میشود. از مزایای برجسته گواهی سپرده برنج میتوان به شفافیت قیمت، تضمین کیفیت، و امکان معاملات آنلاین اشاره کرد. خریداران میتوانند با استفاده از کد بورسی خود، بهراحتی اقدام به خرید و فروش کنند، بدون اینکه نیازی به دریافت کد بورس کالا داشته باشند. این ویژگیها به سادگی و کارآمدی فرآیند خرید و فروش کمک میکند. گواهی سپرده برنج به تولیدکنندگان این امکان را میدهد تا محصولات خود را بهصورت رسمی و با اطمینان به فروش برسانند. در عین حال، خریداران با اطمینان بیشتری میتوانند محصولاتی با استانداردهای کیفی بالا را دریافت کنند. گواهی سپرده برنج نه تنها به تسهیل معاملات در بازار کمک میکند، بلکه به حمایت از کشاورزان و تقویت اقتصاد ملی نیز میانجامد. این امکان بهعنوان یک راهکار مؤثر برای سرمایهگذاری در محصولات کشاورزی، چشمانداز روشنی برای رشد و توسعه در بازارهای سرمایه ایجاد میکند.
بازار آتی کالا در اقتصاد جهانی، بستری را فراهم میکند که در آن خریداران و فروشندگان میتوانند قراردادهایی را برای خرید و فروش کالاها در آینده منعقد کنند. این بازار بهویژه برای کالاهای اساسی مانند غلات، فلزات، انرژی و محصولات کشاورزی اهمیت دارد و به فعالان اقتصادی این امکان را میدهد تا ریسکهای ناشی از نوسانات قیمت و خرید و فروش خود را مدیریت کنند. در بازار آتی، شرکتکنندگان میتوانند با پیشبینی تغییرات قیمت، قراردادهایی را تنظیم کنند که به آنها اجازه میدهد کالاها را در تاریخهای معین و به قیمتهای مشخص خرید و فروش کنند. این قابلیت نهتنها به تولیدکنندگان و مصرفکنندگان کمک میکند تا از نوسانات قیمت محافظت شوند، بلکه به سرمایهگذاران نیز این امکان را میدهد که با استفاده از استراتژیهای مختلف، از تغییرات قیمت سود ببرند. بازار آتی کالا همچنین به افزایش شفافیت و کارایی در بازارهای مالی کمک میکند، زیرا قیمتهای آتی بهعنوان نشانهای از انتظارات بازار نسبت به عرضه و تقاضا عمل میکند. با رشد تکنولوژی و افزایش دسترسی به اطلاعات، بازار آتی کالا به یکی از جذابترین بخشهای اقتصاد تبدیل شده است و نقش مهمی در تنظیم بازار جهانی ایفا میکند. این بازار نهتنها به عنوان ابزاری برای تأمین مالی و مدیریت ریسک عمل میکند، بلکه به فعالان اقتصادی این امکان را میدهد تا با برنامهریزی بهتر و تصمیمگیریهای آگاهانهتر، به موفقیتهای بیشتری دست یابند. در این مطلب از نوویرا به شرح این نوع قراردادها خواهیم پرداخت. با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.
قرارداد آتی کالا چیست؟
قرارداد آتی کالا، توافقی است که بین خریدار و فروشنده برای خرید و فروش یک کالای مشخص در تاریخ معین و به قیمت مشخص در آینده بهوجود میآید. این نوع قراردادها در بازارهای آتی کالا معامله میشوند و به فعالان اقتصادی این امکان را میدهند که از نوسانات قیمت در بازار جلوگیری کنند و ریسکهای مربوط به خرید و فروش کالاها را مدیریت و کنترل کنند.
ویژگیهای اصلی قرارداد آتی کالا:
تاریخ انقضا: هر قرارداد آتی دارای تاریخ مشخصی است که در آن کالا باید تحویل داده شود. این تاریخ معمولاً چند ماه بعد از تاریخ انعقاد قرارداد است.
قیمت مشخص: قیمت کالا در زمان انعقاد قرارداد تعیین میشود و هر دو طرف موظف به رعایت آن هستند، صرفنظر از تغییرات قیمت کالا در بازار.
کالاهای مورد معامله: قراردادهای آتی معمولاً برای کالاهای اساسی مانند غلات، فلزات، انرژی (نفت و گاز) و محصولات کشاورزی طراحی میشوند.
حضور در بازارهای مالی: این قراردادها در بورسهای مخصوصی که به معاملات آتی اختصاص دارد، مانند بورس کالای
مکانیزم تسویه: قراردادهای آتی میتوانند بهصورت فیزیکی (تحویل واقعی کالا) یا نقدی (تسویه مالی بدون تحویل کالا) تسویه شوند.
مزایای قرارداد آتی کالا
قراردادهای آتی کالا مزایای متعددی برای خریداران، فروشندگان و سرمایهگذاران دارند. در ادامه، برخی از این مزایا را توضیح میدهیم:
مدیریت ریسک نوسانات قیمت
یکی از اصلیترین مزایای قراردادهای آتی این است که به تولیدکنندگان و مصرفکنندگان این امکان را میدهد که قیمت کالا را در زمان مشخصی قفل کنند. این امر به آنها کمک میکند تا از نوسانات قیمت در بازار جلوگیری کنند و برنامهریزی مالی بهتری داشته باشند.
با استفاده از قراردادهای آتی، طرفین میتوانند با اطمینان بیشتری درباره هزینهها و درآمدهای آینده خود برنامهریزی کنند.
شفافیت قیمت
قیمتهای تعیینشده در قراردادهای آتی میتوانند بهعنوان نشانهای از انتظارات بازار نسبت به عرضه و تقاضا عمل کنند. این اطلاعات میتوانند به تصمیمگیریهای بهتر برای سایر فعالان اقتصادی کمک کنند.
قراردادهای آتی به شفافیت در تعیین قیمت کالاها کمک کرده و اطلاعات دقیقتری از شرایط بازار ارائه میدهند.
فرصتهای سرمایهگذاری
سرمایهگذاران میتوانند با خرید و فروش قراردادهای آتی بهدنبال کسب سود از تغییرات قیمت باشند. این امکان بهخصوص در شرایط نوسانی بازار بسیار جذاب است.
قراردادهای آتی میتوانند بهعنوان ابزارهای متنوعی در سبد سرمایهگذاری عمل کنند و ریسک کلی را کاهش دهند.
حضور در بازارهای مالی
بازارهای آتی به دلیل حجم بالای معاملات، معمولاً نقدینگی بالایی دارند. این ویژگی به سرمایهگذاران این امکان را میدهد که به راحتی وارد یا خارج از معاملات شوند.
با پیشرفت تکنولوژی، بسیاری از بازارهای آتی این روزها بهصورت آنلاین قابل دسترسی هستند که فرآیند معامله را تسهیل میکند.
تسهیل در برنامهریزی و تولید
تولیدکنندگان میتوانند با استفاده از قراردادهای آتی، هزینههای مواد اولیه خود را پیشبینی و مدیریت کنند. این امر به آنها کمک میکند تا برنامهریزی بهتری برای تولید و عرضه محصولات خود داشته باشند.
با قفل کردن قیمتها، تولیدکنندگان و مصرفکنندگان میتوانند فشار کمتری بر زنجیره تأمین خود احساس کنند.
تنظیم بازار
قراردادهای آتی میتوانند به تثبیت قیمتها در بازار کمک کنند و نوسانات شدید را کاهش دهند. این امر بهبود شرایط کلی بازار کالا را به دنبال دارد.
مزیت اهرم مالی
یکی از مزایای برجسته بازار آتی، امکان استفاده از اهرم مالی است. این ویژگی به سرمایهگذاران این امکان را میدهد که با استفاده از وجه تضمین، که تنها درصدی از ارزش کل معامله است، به خرید و فروش کالاها بپردازند. به عبارت دیگر، سرمایهگذاران نیاز ندارند که کل مبلغ ارزش کالای مورد نظر را در ابتدای قرارداد پرداخت کنند.
آربیتراژ چیست و چگونه از آن میتوان سود به دست آورد؟
آربیتراژ به فرآیند خرید و فروش همزمان یک کالا در دو بازار مختلف بهمنظور کسب سود از تفاوت قیمتها در این دو بازار اشاره دارد. این استراتژی بهویژه در بازارهای مالی و کالایی مورد استفاده قرار میگیرد و به سرمایهگذاران این امکان را میدهد تا از نوسانات قیمت بهرهبرداری کنند و بدون ریسک، سود کسب کنند.
مفهوم آربیتراژ در بورس در مقاله جداگانه به طور فصل توضیح داده شده است. آربیتراژ زمانی به وجود میآید که یک کالای مشابه یا یک دارایی مالی در دو بازار مختلف با قیمتهای متفاوت معامله شود. این اختلاف قیمت به سرمایهگذاران اجازه میدهد که بهصورت همزمان در یک بازار خرید و در بازار دیگر فروش انجام دهند. بهطور کلی، آربیتراژ بهعنوان یک استراتژی کمخطر برای کسب سود شناخته میشود، زیرا با خرید و فروش همزمان، ریسک تغییرات قیمت در طول دوره زمانی را کاهش میدهد. برای درک بهتر مفهوم آربیتراژ، فرض کنید که زعفران در بازار فیزیکی به قیمت ۱۰۰۰ تومان برای هر کیلوگرم فروخته میشود، در حالی که در بازار آتی، قیمت آن ۱۱۰۰ تومان است. در این حالت، یک سرمایهگذار میتواند بهصورت زیر عمل کند:
خرید زعفران: سرمایهگذار زعفران را در بازار فیزیکی به قیمت ۱۰۰۰ تومان خریداری میکند.
فروش زعفران: بهطور همزمان، او زعفران را در بازار آتی به قیمت ۱۱۰۰ تومان میفروشد.
در این مثال، سرمایهگذار از اختلاف قیمت ۱۰۰ تومان سود خواهد برد. این فرآیند آربیتراژ به او اجازه میدهد تا بدون ریسک قیمت، سودی مطمئن کسب کند.
انواع آربیتراژ
آربیتراژ فضایی: این نوع آربیتراژ به تفاوت قیمت یک کالا در دو مکان جغرافیایی مختلف اشاره دارد. بهعنوان مثال، اگر زعفران در بازار تهران و مشهد با قیمتهای متفاوتی معامله شود، سرمایهگذاران میتوانند از این اختلاف بهرهبرداری کنند.
آربیتراژ زمانی: در این نوع آربیتراژ، سرمایهگذاران از تفاوت قیمت یک کالا در زمانهای مختلف بهرهبرداری میکنند. بهعنوان مثال، اگر یک کالای خاص در زمان مشخصی در آینده قیمت بالاتری داشته باشد، سرمایهگذاران میتوانند آن را خریداری کرده و در زمان آینده بفروشند.
آربیتراژ بین بازارهای مالی: این نوع آربیتراژ شامل خرید و فروش داراییهای مالی مانند سهام، اوراق قرضه یا ارزها در بازارهای مختلف است. بهعنوان مثال، یک سهام ممکن است در بورس نیویورک و بورس لندن با قیمتهای مختلف معامله شود.
چند نکته مهم:
مکانیزم وجه تضمین: در بازار آتی، برای ورود به یک قرارداد، سرمایهگذار تنها باید درصدی از ارزش کل معامله را بهعنوان وجه تضمین (مارجین) پرداخت کند. این درصد معمولاً بین ۵ تا ۱۵ درصد ارزش کل قرارداد متغیر است. این مکانیزم به سرمایهگذاران اجازه میدهد تا با سرمایهای کمتر، به موقعیتهای بزرگتری وارد شوند. فرصتهای بیشتر: با استفاده از اهرم مالی، سرمایهگذاران میتوانند از نوسانات قیمت بهرهبرداری بیشتری داشته باشند. بهعنوان مثال، اگر یک سرمایهگذار با استفاده از اهرم مالی به خرید یک قرارداد آتی بپردازد و قیمت کالا افزایش یابد، سود او به نسبت مبلغ پرداختی اولیهاش بسیار بیشتر خواهد بود. بازدهی بالا: استفاده از اهرم مالی میتواند به افزایش بازدهی سرمایهگذاران کمک کند. در شرایطی که قیمت کالا بهسمت مطلوب حرکت کند، بازدهی حاصل از سرمایهگذاری میتواند بهطور قابل توجهی افزایش یابد. این ویژگی بازار آتی بهویژه برای معاملهگرانی که بهدنبال فرصتهای کوتاهمدت و سودهای سریع هستند، جذاب است. ریسکهای مرتبط: هرچند که اهرم مالی میتواند سودآور باشد، اما باید توجه داشت که استفاده از آن همچنین ریسکهای بالایی را به همراه دارد. اگر قیمت کالا برخلاف پیشبینی سرمایهگذار حرکت کند، ضررها نیز بهطور مشابه به نسبت مبلغ اولیه سرمایهگذاری افزایش مییابد.
حساب ودیعه: تضمینی برای اعتماد و اجرای تعهدات
حساب ودیعه بهمنظور ایجاد اطمینان و اعتماد بین طرفین معامله طراحی شده است. این حساب، که بهعنوان «وجه تضمین اولیه» شناخته میشود، به دو طرف معامله این امکان را میدهد تا مبلغی را نزد کارگزار یا سازمان بورس واریز کنند.
ویژگیهای حساب ودیعه
با استفاده از حساب ودیعه، طرفین معامله میتوانند با اطمینان بیشتری به انجام تعهدات خود بپردازند. این روش بهنوعی تضمین میکند که هر دو طرف به توافقات خود پایبند خواهند بود.
در صورتی که یکی از طرفین به تعهدات خود عمل نکند، طرف مقابل میتواند از وجه ودیعه برای جبران خسارات خود استفاده کند. این امر به کاهش ریسک کمک میکند و امنیت بیشتری را برای سرمایهگذاران فراهم میآورد.
حساب ودیعه بهعنوان یک ابزار تسهیلکننده، به سرعت و سهولت انجام معاملات کمک میکند و میتواند به بهبود کارایی بازار کمک کند.
حسابهای مورد نیاز برای اخذ کد آتی کالا
برای انجام معاملات آتی کالا، نیاز به افتتاح دو نوع حساب بانکی دارید. یکی از این حسابها بهنام حساب مشتری است که در اختیار بورس کالا قرار میگیرد و دیگری، حساب شخصی شماست که برای برداشت وجه استفاده میشود. اگر قصد دارید در بانک “ملت” حساب باز کنید، باید قبل از مراجعه به شعبه کارگزاری، یک حساب “کوتاه مدت عادی” و یک حساب “قرض الحسنه” یا “جاری” افتتاح کنید. توجه داشته باشید که حساب “کوتاه مدت عادی” فقط برای بورس کالا در نظر گرفته شده و نمیتوانید از آن بهصورت شخصی استفاده کنید. در صورتی که میخواهید در بانک “سامان” حساب باز کنید، ابتدا باید به شعبه کارگزاری مراجعه کرده و نامه معرفی دریافت کنید. سپس با این نامه به بانک سامان مراجعه کرده و حساب خود را افتتاح کنید.
مکانیزم تحویل کالا در قراردادهای آتی
زمانی که قرارداد آتی به تاریخ سررسید خود نزدیک میشود، بورس به فردی که در موقعیت فروش قرار دارد، یک بازه زمانی برای تحویل کالا اعلام میکند. این فرد موظف است در این بازه زمانی تعیینشده، کالا را تحویل دهد و مبلغی را که در ابتدای قرارداد توافق شده بود، از شخصی که در موقعیت خرید است دریافت کند.
آیا وجه تضمین با تغییرات روزانه قیمت دارایی پایه قرارداد آتی تغییر میکند؟
بله، با توجه به تغییرات روزانه قیمتهای مبنای تسویه (Settlement Price) و ارزش معاملات، وجه تضمین اولیه نیز بهصورت روزانه بهروزرسانی میشود. همچنین، سود یا زیان ناشی از قرارداد بهطور روزانه محاسبه و در حساب ودیعه افراد لحاظ میشود. این فرآیند بهعنوان “تسویه حساب روزانه” یا Daily Settlement شناخته میشود.
جمع بندی
بازار آتی بستری فراهم میکند که در آن معاملهگران میتوانند قراردادهایی برای خرید و فروش کالاها در تاریخهای آینده منعقد کنند. این بازار به سرمایهگذاران این امکان را میدهد که از نوسانات قیمت کالاها بهرهبرداری کنند و معاملات خود را مدیریت نمایند. قراردادهای آتی بهطور مشخص تاریخ و قیمت کالا را تعیین میکنند و به معاملهگران اجازه میدهند تا از تغییرات قیمت در آینده سود ببرند. یکی از ویژگیهای مهم بازار آتی، امکان استفاده از اهرم مالی است؛ به این معنا که سرمایهگذاران میتوانند با پرداخت تنها درصدی از ارزش کل معامله، به موقعیتهای بزرگتری وارد شوند و از نوسانات قیمت بهرهمند شوند. برای ایجاد اطمینان در معاملات، حساب ودیعهای تحت عنوان وجه تضمین اولیه وجود دارد که به طرفین معامله اطمینان میدهد که به تعهدات خود پایبند خواهند بود. همچنین، بازار آتی فرصتی را برای آربیتراژ فراهم میکند، که در آن معاملهگران میتوانند با خرید و فروش همزمان کالاها در بازارهای مختلف از تفاوت قیمتها سود ببرند. تسویه حساب روزانه نیز بهعنوان یک مکانیزم مهم در این بازار وجود دارد که در آن وجه تضمین و محاسبات مربوط به سود و زیان بهصورت روزانه بهروز میشود و این امر به مدیریت ریسک و شفافیت بازار کمک میکند. بهطور کلی، با وجود مزایای قابل توجهی همچون اهرم مالی و تسویه حساب روزانه، آگاهی از ریسکها و نیاز به مدیریت دقیق برای استفاده بهینه از این فرصتها ضروری است.