اوراق خزانه اسلامی اخزا چیست؟ اوراق خزانه اسلامی (Islamic Treasury Bills) یک نوع اوراق بهادار اسلامی است که توسط دولت جمهوری اسلامی ایران منتشر میشود. این اوراق در انطباق با اصول و ضوابط شریعت اسلام طراحی و منتشر میشوند. و بهمنظور تأمین مالی پروژههای عمومی و کاهش کسری بودجه به کار میروند. یکی از ویژگیهای اصلی این اوراق، نحوه پرداخت سود به سرمایهگذاران است.در ادامه با سبدگردان نوویرا همراه باشید تا جزئیات دقیقتری را بیان کنیم.
ویژگیهای بارز اسناد خزانه اسلامی
اوراق خزانه یکی از انواع اوراق بهادار درآمد ثابت است که توسط دولت ها منتشر میشود. این اوراق دارای ویژگی های زیر هستند:
اوراق خزانه یکی از کمریسکترین اوراق بهادار محسوب میشوند، زیرا پشتوانه آنها دولت است و احتمال عدم بازپرداخت اصل و سود آنها بسیار پایین است.
این اوراق با نرخ بهره ثابتی منتشر میشوند و سود آنها نیز به صورت دورهای پرداخت میشود.
اوراق خزانه با سررسیدهای مختلف مانند ۳ ماه، ۶ ماه، ۱ سال و بیشتر منتشر میشوند.
اوراق خزانه در بازار ثانویه قابل معامله هستند و نقدشوندگی بالایی دارند.
در برخی کشورها سود اوراق خزانه از پرداخت مالیات معاف است.
پشتوانه این اوراق، آمیزهای از داراییهای واقعی و مشهود دولت است.
به جای پرداخت سود ثابت، سود این اوراق متغیر است و بر اساس بازدهی داراییهای پشتوانه تعیین میشود.
این اوراق صرفاً در بازارهای مالی اسلامی قابل معامله هستند.
انتشار و معامله این اوراق باید کاملاً در چارچوب موازین شرعی انجام گیرد. بنابراین، اوراق خزانه اسلامی یک گزینه مناسب برای سرمایهگذاران مسلمان است که به دنبال ابزارهای سرمایهگذاری در انطباق با اصول اسلامی هستند.
چرا اسناد خزانه اسلامی بدون ریسک هستند؟
دولت به این اوراق اولویت بالایی مانند حقوق و مزایای کارمندان خود میدهد و به آن عنوان “بدهی ممتاز” میدهد. این نشان میدهد که دولت این اوراق را به عنوان یکی از اولویتهای اصلی پرداخت خود در نظر میگیرد.
وزارت خزانهداری کشور متعهد میشود که اصل و سود این اوراق را در سررسید بپردازد. این تعهد رسمی و قراردادی است که به اعتبار امضای وزیر امور اقتصادی و دارایی صورت میگیرد. به دلیل این تعهدات دولت، اوراق خزانه اسلامی ریسک عدم پرداخت (ریسک نکول) ندارند. سرمایهگذاران میتوانند با اطمینان کامل به بازگشت اصل و سود اوراق، در این نوع اسناد سرمایهگذاری کنند. اولویت بالای دولت در پرداخت این اوراق و تعهد رسمی وزارت خزانهداری برای بازپرداخت آنها، ریسک این نوع اسناد را به حداقل میرساند و آنها را به یک گزینه سرمایهگذاری بدون ریسک تبدیل میکند.
آیا اوراق اخزا ریسک نقد شوندگی دارند؟
نقد شوندگی اوراق اخزا به طور کلی بالا است، زیرا این اوراق در بازار ثانویه بورس اوراق بهادار معامله میشوند و سرمایهگذاران میتوانند آنها را به سهولت خرید و فروش کنند. با این حال، در شرایطی مانند بحرانهای مالی یا کاهش شدید نقدینگی در بازار، ممکن است نقد شوندگی این اوراق کاهش یابد. در چنین شرایطی، سرمایهگذاران ممکن است با کاهش قیمت اوراق یا تأخیر در زمان فروش آنها مواجه شوند. همچنین در مواردی که حجم معاملات اوراق اخزا در بازار ثانویه محدود باشد، ممکن است نقد شوندگی این اوراق نسبتاً پایین باشد.
نحوه خرید اوراق خزانه
اوراق اسناد خزانه اسلامی (اخزا) قابل معامله در بازار فرابورس هستند. برای خرید و فروش این اوراق با قیمت روز، میتوان از طریق کارگزاریهای معتبر اقدام کرد. برای این منظور، ابتدا باید کد بورسی خود را از طریق سامانه سجام دریافت کنید. سپس میتوانید با جستجوی نماد “اخزا” در سایت tsetmc.com، لیست این اوراق را مشاهده کنید. ارقام نمایش داده شده در مقابل هر نماد، بیانگر تاریخ سررسید آن اوراق است.
پس از شناسایی نماد مورد نظر، میتوانید از طریق کارگزاریهای معتبر اقدام به خرید و فروش اوراق اخزا با قیمت روز آنها کنید. بنابراین اوراق خزانه، اسنادی هستند که توسط دولت برای تأمین مالی پروژههای عمومی و کاهش کسری بودجه منتشر میشوند. این اوراق معمولاً دارای نرخ بهره ثابت و زمان سررسید مشخص هستند. از ویژگیهای بارز این اوراق این است که بهطور معمول دارای ریسک پایین و اعتبار بالا هستند، زیرا توسط دولت تضمین میشوند. برای خرید اوراق خزانه اسلامی به ترتیب مراحل زیر را دنبال کنید.
خرید اوراق خزانه اسلامی مرحله به مرحله
اگر برای شما هم سوال است که اوراق خزانه اسلامی را از کجا بخریم؟ در ادامه با ما همراه باشید.
دریافت کد بورسی برای خرید اوراق خزانه، باید به یکی از کارگزاریهای معتبر بورس مراجعه کنید. مدارک شناسایی مانند کارت ملی و شناسنامه را به همراه داشته باشید. برخی کارگزاریها ممکن است مدارک اضافی مانند آدرس محل سکونت را هم درخواست کنند. تحقیق کنید و یک کارگزاری معتبر با خدمات مناسب و هزینههای کارمزد معقول انتخاب کنید. هنگام انتخاب کارگزاری، به خدمات آنلاین، مشاوره و پشتیبانی آنها توجه کنید. پس از انتخاب کارگزاری، در سایت آن ثبتنام کنید و مراحل احراز هویت را انجام دهید.
احراز هویت پس از ارائه مدارک، مراحل احراز هویت انجام میشود و شما یک کد بورسی دریافت خواهید کرد که برای معاملات بورسی ضروری است.
معامله اخزا از طریق سامانههای آنلاین
پس از ثبتنام، به حساب کاربری خود در سامانه آنلاین کارگزاری وارد شوید. با محیط کاربری آشنا شوید و بخش مربوط به خرید اوراق خزانه را پیدا کنید.
بررسی اطلاعات اوراق خزانه
در این بخش، میتوانید لیست اوراق خزانه موجود را مشاهده کنید. اطلاعاتی مانند نرخ بهره، تاریخ سررسید، و شرایط فروش مجدد این اوراق را بررسی کنید. شما باید بر اساس نیازها و اهداف مالی خود، اوراق مناسب را انتخاب کنید.
صدور سفارش خرید
پس از انتخاب اوراق خزانه، به بخش ثبت سفارش بروید. در این مرحله، باید اطلاعات زیر را وارد کنید:
مبلغ سرمایهگذاری: تعیین کنید که چه مقدار از اوراق را میخواهید خریداری کنید.
تعداد اوراق: تعداد اوراق خزانهای که قصد خرید آنها را دارید، مشخص کنید.
تأکید بر جزئیات: قبل از ارسال سفارش، جزئیات و اطلاعات را به دقت بررسی کنید.
تأیید و پرداخت
پس از ثبت سفارش، باید آن را تأیید کنید. در این مرحله، کارگزاری معمولاً هزینههای مربوط به خرید اوراق را محاسبه کرده و به شما اطلاع میدهد. هزینه خرید اوراق خزانه را از طریق روشهای موجود (مانند انتقال بانکی) پرداخت کنید. پس از تأیید پرداخت، اوراق به حساب شما اضافه خواهد شد.
دریافت سود اوراق
سود دورهای: اوراق خزانه معمولاً به صورت دورهای (ماهیانه یا سهماهه) سود پرداخت میکنند. که اطلاعات مربوط به تاریخهای پرداخت و میزان سود در مشخصات اوراق درج شده است. سودها معمولا به طور خودکار به حساب بانکی شما واریز میشود.
نظارت بر سرمایهگذاری
پس از خرید، وضعیت اوراق خزانه خود را بهطور منظم بررسی کنید. که شامل مشاهده نرخ بهره، تاریخهای پرداخت سود و شرایط بازار است. اگر بخواهید قبل از تاریخ سررسید اوراق را بفروشید، میتوانید از طریق سامانه کارگزاری خود اقدام کنید.
نحوه انتشار اسناد اخزا
اسناد خزانه اسلامی (اخزا) به نمایندگی از دولت توسط وزارت اقتصاد و دارایی منتشر میشوند. این فرآیند بهصورت زیر انجام میگیرد: • ابتدا بانک اطلاعات لازم را از پیمانکاران جمعآوری میکند و هویت آنها را تأیید مینماید. • پس از تأیید هویت پیمانکاران، لیست آنها به فرابورس ارسال میشود. این مرحله مهم است زیرا اطلاعات مربوط به پیمانکاران باید بهدقت بررسی و تأیید شود. • حداکثر ظرف ۱۰ روز کاری، اطلاعات مربوط به اوراق در سامانه معاملات ثبت میشود. این زمان برای اطمینان از صحت اطلاعات و آمادهسازی برای عرضه اوراق ضروری است. • اوراق اخزا بهصورت الکترونیکی صادر میشوند و در سامانههای معاملاتی بازار سرمایه به پیمانکاران ارائه میگردند. این روش بهخصوص برای تسهیل فرآیند خرید و فروش اوراق مفید است.
روشهای عرضه اولیه اوراق بهادار
عرضه اولیه اوراق بهادار در بازار اولیه فرابورس به دو روش اصلی انجام میشود:
روش اول :ثبت سفارش (بوک بیلدینگ) در این روش، خریداران قیمتها را بهصورت نزولی ارائه میدهند. به این معنا که خریداران قیمتی را که مایل به پرداخت آن هستند، اعلام میکنند و این قیمتها از بالاترین به پایینترین ترتیب داده میشوند. برای موفقیت در این روش، حداقل ۸۰ درصد از اوراق عرضهشده باید به فروش برسد. این شرط به اطمینان از موفقیت عرضه اولیه کمک میکند. روش دوم: حراج در این مدل، یک قیمت پایه برای اوراق اعلام میشود. سپس خریداران بر اساس رقابت، پیشنهادات خود را ارائه میدهند و از طریق این فرآیند به قیمت نهایی میرسند. در اینجا، نرخ سود مورد انتظار اوراق بهعنوان عامل اصلی تعیینکننده قیمت عمل میکند. این نرخ تأثیر زیادی بر تصمیمگیری خریداران دارد و به آنها کمک میکند تا قیمت مناسب برای خرید اوراق را تعیین کنند.
بهطور کلی، فرایند انتشار اسناد خزانه اسلامی و عرضه اولیه آنها در بازار سرمایه، شامل مراحلی است که هدف آن تأمین مالی دولت و تسهیل سرمایهگذاری برای پیمانکاران است. با استفاده از روشهای ثبت سفارش و حراج، دولت میتواند بهطور مؤثری اوراق را به بازار عرضه کند و سرمایهگذاران نیز از فرصتهای مناسب برای سرمایهگذاری بهرهمند شوند.
آموزش نحوه محاسبه سود اخزا
نرخ سود اوراق خزانه اسلامی، درصدی است که دولت به سرمایهگذاران پرداخت میکند. این نرخ معمولاً ثابت و بهصورت سالیانه تعیین میشود. نرخ سود بر اساس شرایط بازار و نیازهای مالی دولت تعیین میشود. این نرخ میتواند تحت تأثیر عواملی مانند نرخ تورم و سیاستهای پولی قرار گیرد.
روشهای پرداخت سود اخزا
پرداخت سود دورهای: اوراق خزانه اسلامی معمولاً دارای پرداخت سود دورهای هستند. این پرداختها معمولاً بهصورت سهماهه یا ششماهه انجام میشود. بهعبارت دیگر، سرمایهگذاران بهطور منظم و در فواصل زمانی مشخص، سود خود را دریافت میکنند. سود انباشته: در برخی موارد، ممکن است سرمایهگذاران تصمیم بگیرند که بهجای دریافت دورهای سود، آن را انباشته کرده و در پایان دوره سررسید اوراق، مبلغ کل سود را دریافت کنند.
محاسبه سود اخزا
فرمول محاسبه سود اخزا: سود هر اوراق خزانه اسلامی بر اساس فرمول زیر محاسبه میشود. برای محاسبه سود اوراق اخزا (اوراق خزانه اسلامی)، مراحل زیر را باید در نظر داشته باشید:
تعیین تاریخ سررسید اوراق: هر نماد اخزا با یک تاریخ سررسید مشخص شده است که در سامانه معاملاتی tsetmc قابل مشاهده است.
محاسبه مبلغ اسمی اوراق: مبلغ اسمی هر ورقه اخزا معمولاً ۱,۰۰۰,۰۰۰ ریال است.
محاسبه نرخ بازده تا سررسید: نرخ بازده به پارامترهای مختلفی همچون تاریخ خرید، تاریخ سررسید و قیمت خرید بستگی دارد. این نرخ بازده معمولاً توسط کارگزاری ارائه میشود.
محاسبه سود اوراق: با داشتن مبلغ اسمی و نرخ بازده، میزان سود را میتوان از فرمول زیر محاسبه کرد:
سود = مبلغ اسمی × نرخ بازده تا سررسید × (تعداد روزهای باقی مانده تا سررسید / ۳۶۵)
مثال: اگر مبلغ اسمی یک اوراق خزانه ۱۰۰ میلیون تومان باشد و نرخ سود آن ۲۰ درصد باشد، در صورت پرداخت سود سالانه، سرمایهگذار در پایان سال ۲۰ میلیون تومان سود دریافت خواهد کرد.
آدرس سایت اسناد خزانه اسلامی چیست؟
برای مشاهده اطلاعات مربوط به اوراق خزانه اسلامی باید به سایت فرابورس ایران مراجعه کنید.
به عنوان مثال با کلیک روی هرکدام از اسناد( کلیک روی نمادها مثلا اخزا ۲۱۱) ، به صفحه اطلاعات آن هدایت خواهید شد
اوراق خزانه یا صندوق با درآمد ثابت؟
اوراق خزانه اسلامی یا اخزا یکی از اوراق با درآمد ثابت است که توسط دولت منتشر میشود. این اوراق دارای بازده مشخص و ثابتی هستند تا سررسید.
طبق مقررات سازمان بورس و اوراق بهادار، صندوقهای با درآمد ثابت موظفند حداقل ۸۵% از داراییهای خود را در اوراق با درآمد ثابت مانند اخزا سرمایهگذاری کنند.
در نتیجه، اوراق خزانه اسلامی به عنوان یکی از مهمترین اوراق با درآمد ثابت، بخش قابل توجهی از پرتفوی صندوقهای با درآمد ثابت را تشکیل میدهند. این موضوع ارتباط نزدیک و مکمل بودن اوراق خزانه اسلامی و صندوقهای با درآمد ثابت در بازار سرمایه را نشان میدهد.
جمع بندی
اسناد خزانه اسلامی (Islamic Treasury Bills) یکی از ابزارهای مالی اسلامی هستند که به عنوان جایگزینی برای اوراق قرضه سنتی مورد استفاده قرار میگیرند. این اوراق مالی منطبق با اصول و قواعد شریعت اسلامی طراحی شدهاند و جایگزینی برای سود و بهره در معاملات مالی محسوب میشوند. از جمله ویژگی های اخزا این است که به جای پرداخت سود، سود حاصل از انجام معاملات شرعی را دریافت میکنند. ریسکپذیری کمتری نسبت به اوراق قرضه سنتی دارند، چرا که بر اساس قراردادهای واقعی و معاملات مبتنی بر داراییهای فیزیکی هستند. توسط بانکهای مرکزی یا سازمانهای دولتی منتشر میشوند و بازدهی و سررسید مشخصی دارند.
صندوقهای سرمایهگذاری نوع دوم که به صورت ETF (صندوقهای تبادل پذیرو قابل معامله) عرضه میشوند، به عنوان یکی از انواع صندوقهای سرمایهگذاری شناخته میشوند. این نوع از صندوقها معمولاً به دنبال جذب سرمایهگذارانی هستند که علاقهمند به سرمایهگذاری با ریسک کم یا حداقلی هستند. عمده این صندوقها سرمایهگذاری خود را در اوراق قابل معامله با درآمد ثابت انجام میدهند، که به عنوان اوراق بدهی، اوراق تسهیلات اعتباری یا دیگر اوراق قراردادی مختلف میتوانند شامل شوند.
مزیت این نوع از صندوقها این است که به دلیل سرمایهگذاری در اوراق با درآمد ثابت، احتمال افتادن در خطر سرمایهگذاری کمتر است، که باعث کمریسک بودن آن می شود. از طرف دیگر، این صندوقها به سرمایهگذاران امکان میدهند که از تنوع سرمایهگذاری در بخشهای مختلف بازار سود برده و در عین حال درآمد ثابت و پایداری را تجربه کنند.
این نوع از صندوقها برای سرمایهگذارانی که به دنبال تعادل بین درآمد ثابت و ریسک حداقلی هستند، مناسب هستند و میتوانند به عنوان یک بخش از پرتفوی سرمایهگذاری خود، به ویژه در شرایط اقتصادی نامطمئن، انتخاب مناسبی باشند. با هم در ادامه به جزئیات بیشتری از صندوق های نوع دوم خواهیم پرداخت.
تفاوت صندوق سرمایه گذاری نوع دوم با صندوق درآمد ثابت
صندوق سرمایهگذاری نوع دوم که به صورت ETF (صندوقهای قابل معامله) معرفی شده است، و صندوق درآمد ثابت از نظر مفهومی و نوع سرمایهگذاریشان تفاوتهایی با یکدیگر دارند:
تفاوت در نوع سرمایهگذاری
صندوق سرمایهگذاری نوع دوم (ETF): این صندوقها عمدتاً به دنبال جذب سرمایهگذارانی هستند که علاقهمند به سرمایهگذاری با ریسک کم یا حداقلی هستند. سرمایهگذاری اصلی آنها ممکن است در اوراق قابل معامله با درآمد ثابت، مانند اوراق بدهی یا اوراق تسهیلات اعتباری، قرار داشته باشد.
صندوق درآمد ثابت: صندوق با درآمد ثابت به صندوقهایی گفته میشود که عمدتاً در داراییهای با درآمد ثابت سرمایهگذاری میکنند، مانند اوراق قرضه و سپردههای بانکی با درآمد ثابت، سرمایهگذاری میکنند. این صندوقها ممکن است در بورس قابل معامله نباشند و بیشتر به صورت دستههای سرمایهگذاری مدیریت میشوند.
تفاوت در مدیریت و عملکرد این صندوق ها
صندوق سرمایهگذاری نوع دوم (ETF): این صندوقها به صورت تبادل پذیر یا قابل معامله، معامله میشوند و ارزش سهمهای آنها بر اساس ارزش داراییهای داخلی آنها و تقاضای بازار تعیین میشود. سرمایهگذاران میتوانند به سادگی آنها را خرید و فروش کنند.
صندوق درآمد ثابت: این صندوقها معمولاً تحت مدیریت مشخص و محدودیتهایی برای سرمایهگذاری قرار دارند، که در مطلب مرتبط با صندوق درآمد ثابت به طور کامل شرح داده شده است.
از اصلی ترین تفاوتهای این دو نوع صندوق می توان به الزامات خرید اشاره کرد. به عبارت دیگر، در صندوقهای درآمد ثابت، الزام به سرمایهگذاری حداقل ۱۵ درصد از داراییها در سهام وجود دارد. این در حالی است که در صندوقهای نوع دوم، الزامی برای سرمایهگذاری در سهام وجود ندارد و حداکثر میتوان ۵ درصد از داراییها را در سهام سرمایهگذاری کرد. به عبارت دیگر، در این صندوقها، اگر سرمایهگذاری در سهام صورت نگیرد، هیچ اشکالی ندارد. این تفاوت میتواند به صندوقهای نوع دوم مزیتی ببخشد، زیرا در شرایط خاصی مانند دورههایی مثل زمانی که بازار سرمایه در حال افت است، این صندوقها میتوانند کمترین درصد سرمایهگذاری در سهام را داشته باشند و به این ترتیب ریسک خود را نسبت به صندوقهای درآمد ثابت عادی کاهش دهند.
دیگر تفاوت مهم بین صندوق سرمایهگذاری نوع دوم و صندوق درآمد ثابت این است که صندوق سرمایهگذاری نوع دوم عمدتاً سود ماهانه نمیپردازد. در صندوقهای درآمد ثابت، سرمایهگذاران به دو دسته تقسیم میشوند: اول، کسانی که به دریافت سود ماهانه علاقه دارند و دوم، کسانی که نمیخواهند هر ماه سود دریافت کنند.
در واقع، صندوق سرمایهگذاری نوع دوم برای سرمایهگذارانی تشکیل شده که ترجیح میدهند سودهای خود را به شکل تجمعی دریافت کنند و نه به صورت ماهانه. این به این معنی است که سودها به حساب NAV (ارزش داراییهای صندوق به ازای هر واحد سهم) اضافه میشوند و سرمایهگذاران میتوانند هر زمان که بخواهند، این سودها را با فروش سهام خود به شکل تجمعی دریافت کنند.
این رویکرد به سرمایهگذاران این امکان را میدهد که به جای دریافت سودهای ماهانه، در طول زمان به تجمیع سودها بپردازند و آنها را در زمان مناسب برداشت کنند.
صندوق های سرمایه گذاری نوع دوم برای چه افرادی مناسب هستند؟
این نوع صندوق ها معمولاً ریسک کمتری دارند. به همین دلیل می توانند به عنوان بخشی از پرتفوی سرمایه گذاری افراد نقش مهمی داشته باشن. این صندوق ها برای افرادی مناسب هستند که:
به درآمد ماهانه نیاز ندارند و فقط می خواهند بخشی از پول خودشان را در یک صندوق کم ریسک سرمایه گذاری کنند
می خواهند سودی بیش از بانک ها دریافت کنند.
پس به طور خلاصه، این صندوق ها مناسب افرادی هستند که به دنبال گزینه های سرمایه گذاری با ریسک کمتر و سود بیشتر از بانک ها هستند.
نحوه سرمایهگذاری در صندوق سرمایهگذاری نوع دوم
صندوق سرمایهگذاری نوع دوم جزو دسته صندوقهای قابل معامله یا ETF محسوب میشود. به همین دلیل، این صندوقها را میتوان به راحتی از طریق سامانه آنلاین تمامی کارگزاریها خرید و فروش کرد.
مهمترین ویژگی صندوقهای نوع دوم، قابل معامله بودن آنهاست. به این معنا که معاملات واحدهای سرمایهگذاری این صندوقها در بازار سرمایه و در طول ساعات فعالیت بازار انجام میشود. بنابراین، یکی دیگر از ویژگیهای کلیدی صندوق سرمایهگذاری نوع دوم، امکان معامله آن در طول ساعات فعالیت بازار است.
ویژگی صندوق سرمایهگذاری نوع دوم
این نوع صندوق، یک نوع از صندوقهای سرمایهگذاری درآمد ثابت است.
در این صندوقها، سود روزانه محاسبه و به طور مستمر به سرمایهگذاری افزوده میشود.
به همین دلیل، بازدهی این صندوقها به طور پیوسته افزایش مییابد و نسبت به سایر صندوقهای درآمد ثابت (مانند نوع عادی)، بازدهی بیشتری دارند.
این افزایش بازدهی پیوسته، موجب استقبال بیشتر سهامداران از این نوع صندوقها میشود.
مقایسه با صندوقهای درآمد ثابت عادی
در صندوقهای درآمد ثابت عادی، سود به صورت دورهای (مانند ماهانه یا فصلی) به سهامداران پرداخت میشود.
اما در صندوقهای درآمد ثابت نوع دوم، سود به صورت روزشمار محاسبه و به طور مستمر به سرمایهگذاری اضافه میشود.
همین ویژگی موجب میشود که صندوقهای درآمد ثابت نوع دوم بازدهی بیشتری نسبت به صندوقهای درآمد ثابت عادی داشته باشند.
اوراق ETF صندوقهای درآمد ثابت نوع دوم
اوراق صندوقهایی که به روش ETF عرضه میشوند و دوره تقسیم سود ندارند، بیشتر از نوع صندوق درآمد ثابت نوع دوم هستند.
در این نوع دارایی، سودها به صورت روزانه جمع شده و در روز بعد همراه با اصل سرمایه، مجدداً سرمایهگذاری میشوند.
می توان گفت که صندوق سرمایهگذاری نوع دوم یک نوع خاص از صندوقهای درآمد ثابت است که با محاسبه و افزودن سود روزانه به سرمایهگذاری، بازدهی بیشتری نسبت به سایر صندوقهای درآمد ثابت دارد.
جمع بندی
صندوق های سرمایهگذاری درآمد ثابت، گزینه مناسبی برای افرادی هستند که میزان ریسکپذیری کمی دارند و به دنبال کسب درآمد ثابت و معقول از بازار بورس هستند. این افراد لزوماً نیازی به دانش تخصصی اقتصادی ندارند و میتوانند بخشی از داراییهای خود را به سرمایهگذاری در این نوع صندوق ها اختصاص دهند.
ویژگی اصلی این صندوق ها ثبات و پایداری نسبی بازده آنهاست. به دیگر سخن، سرمایهگذاران میتوانند از درآمد ثابت و قابل پیشبینیتری نسبت به سرمایهگذاری مستقیم در بازار سهام بهرهمند شوند. این امر مخاطره کمتری را برای سرمایهگذاران در قبال دارد. صندوقهای سرمایهگذاری درآمد ثابت به افراد کمریسکپذیر این امکان را میدهند تا با سرمایهگذاری در آنها، از بازده معقول بازار بورس بهرهمند شوند، بدون نیاز به تخصص و دانش تخصصی در این حوزه.
نسبت P/NAV یکی از ابزارهای مفید برای سرمایهگذاران در ارزیابی ارزش واقعی سهام یک شرکت است. این نسبت به سرمایهگذاران کمک میکند تا بتوانند ارزیابی دقیقتری از وضعیت مالی و نقاط قوت و ضعف یک شرکت داشته باشند. زمانی که P/NAV یک شرکت پایین باشد، به این معنی است که قیمت سهام آن شرکت کمتر از ارزش داراییهای خالص آن است. یعنی میتواند نشاندهندهی این باشد که سهام آن شرکت ممکن است ارزنده و مناسب برای خرید کردن باشد. از طرف دیگر، اگر P/NAV یک شرکت بالا باشد، این امر ممکن است بیانگر آن باشد که سهام آن شرکت نسبتاً گرانقیمت است. همچنین، مقایسهی P/NAV شرکتهای مختلف در یک صنعت به سرمایهگذاران کمک میکند تا وضعیت ارزشگذاری نسبی آنها را در بازار تشخیص دهند. امری که به شناسایی شرکتهای ارزندهتر در آن صنعت کمک میکند. بهطور کلی، P/NAV یک ابزار تحلیلی مفید برای سرمایهگذاران است که به آنها امکان میدهد تا تصمیمات آگاهانهتری در مورد سرمایهگذاری اتخاذ کنند. برای آشنایی بیشتر با این مفهوم با ما همراه شوید.
مفهوم نسبت P/NAV در بازار بورس چیست؟
P/NAV به معنای نسبت قیمت به ارزش خالص دارایی های شرکت است. ارزش خالص دارایی ها (NAV) شرکت برابر است با کل ارزش دارایی های شرکت منهای کل بدهی های آن. این نسبت نشان می دهد که بازار چقدر برای هر واحد از ارزش خالص دارایی های شرکت، قیمت می پردازد. به عبارت دیگر، اگر P/NAV یک شرکت کمتر از ۱ باشد، به این معنی است که سهام آن شرکت ارزان قیمت است، زیرا بازار آن را کمتر از ارزش واقعی آن می ارزیابد. برعکس، اگر P/NAV بیشتر از ۱ باشد، به این معنی است که سهام آن شرکت گران قیمت است، زیرا بازار آن را بالاتر از ارزش واقعی آن می ارزیابد. تحلیل گران بازار بورس، معمولا به دنبال شرکت هایی هستند که P/NAV آن ها کمتر از ۱ باشد، زیرا این گونه شرکت ها ممکن است دارای پتانسیل رشد قیمت سهام بالایی باشند. برای مططالعه ادامه این مطلب حتما مقاله مرتبط را مطالعه کنید.
نسبت P/NAV یکی از مهمترین نسبتهای مالی در تحلیل بنیادی شرکتهای بورسی است. این نسبت نشان میدهد که قیمت سهام یک شرکت در بازار چقدر است در مقایسه با ارزش داراییهای خالص آن شرکت.
“P” در این نسبت به معنای “Price” یا قیمت سهام شرکت است. “NAV” هم به معنای “Net Asset Value” یا ارزش داراییهای خالص شرکت است. این ارزش معمولا از تفاوت بین کل داراییهای شرکت و کل بدهیهای آن محاسبه میشود. پس در واقع P/NAV نشان میدهد که سرمایهگذاران در بازار بورس چقدر برای هر واحد از ارزش داراییهای خالص شرکت پرداخت میکنند. مثلا اگر P/NAV یک شرکت ۰.۸ باشد، یعنی قیمت سهام آن شرکت ۲۰% کمتر از ارزش داراییهای خالص آن است. این میتواند نشانه ای از ارزنده بودن سهام آن شرکت باشد. پس درک نسبت P/NAV به معاملهگران کمک میکند تا بهتر ارزش واقعی یک شرکت را ارزیابی کنند و در نتیجه تصمیمات معاملاتی آگاهانهتری بگیرند.
کاربرد P/NAV چیست؟
نسبت P/NAV به چند طریق قابل استفاده و کاربرد است:
ارزیابی ارزش سهام:
P/NAV به سرمایهگذاران کمک میکند تا ارزش واقعی و عادلانهی سهام یک شرکت را تعیین کنند. اگر P/NAV پایین باشد، یعنی قیمت سهام کمتر از ارزش داراییهای خالص آن است و سهم ممکن است ارزنده و مناسب برای خرید باشد.
مقایسه بین صنایع:
با مقایسه P/NAV شرکتهای مختلف در یک صنعت، میتوان به وضعیت ارزشگذاری نسبی آنها در بازار پی برد. این امر برای تشخیص شرکتهای ارزنده در صنعت مفید است.
ارزیابی استراتژیهای شرکت:
P/NAV میتواند نشان دهد که آیا مدیریت شرکت در جهت افزایش ارزش آن برای سهامداران تلاش میکند یا خیر. اگر P/NAV پایین باشد، ممکن است مدیریت نتوانسته به درستی از داراییهای شرکت استفاده کند.
پیشبینی آینده ارزش سهام شرکت ها
بررسی روند P/NAV در طول زمان میتواند به پیشبینی آینده کمک کند. اگر P/NAV در حال افزایش باشد، نشاندهنده ارزشافزایی شرکت است. بنابراین P/NAV یکی از شاخصهای مفید در تحلیل بنیادی شرکتها و ارزیابی ارزش سهام است که به سرمایهگذاران کمک میکند تصمیمات آگاهانهتری بگیرند. درک درست از اصطلاحات بورسی به افراد در سرمایه گذاری بهتر کمک می کند.
روش محاسبه P/NAV چگونه است؟
برای محاسبه نسبت P/NAV (Price to Net Asset Value) یک شرکت، به صورت ساده باید دو مقدار را در نظر بگیریم:
قیمت سهام (Price): این مقدار همان قیمت فعلی هر سهم شرکت در بازار است. ارزش دارایی خالص (Net Asset Value – NAV): این مقدار نشاندهنده ارزش کل داراییهای شرکت پس از کسر بدهیهای آن است. برای محاسبه آن باید:
مجموع ارزش داراییهای شرکت را محاسبه کنیم.
مجموع بدهیهای شرکت را از آن کم کنیم.
حاصل را بر تعداد کل سهام شرکت تقسیم کنیم.
برای محاسبه ارزش خالص دارایی از فرمول زیر استفاده می کنیم:
بدهیها – ارزش کل داراییها =NAV
فرمول محاسبه P/NAV به این صورت است:
P/NAV = قیمت هر سهم (Price) / ارزش دارایی خالص هر سهم (NAV)
به عنوان مثال، اگر قیمت هر سهم ۲۰ تومان و ارزش دارایی خالص هر سهم ۲۵ تومان باشد، نسبت P/NAV برابر با ۰.۸ خواهد بود.
رابطه میان ارزش ذاتی و قیمت بازار در نسبت P/NAV
رابطه میان ارزش ذاتی (Intrinsic Value) و قیمت بازار (Market Price) در نسبت P/NAV به این صورت است: اگر P/NAV < 1:
یعنی قیمت بازار سهام کمتر از ارزش ذاتی آن است. به عبارتی، سهم دارای ارزش ذاتی بالاتری نسبت به قیمت بازار است. این نشان میدهد که سهم احتمالاً دچار قیمتگذاری پایین است و میتواند فرصت خوبی برای سرمایهگذاری باشد. اگر P/NAV = 1: یعنی قیمت بازار سهام معادل با ارزش ذاتی آن است. در این حالت، سهم به طور دقیق ارزشگذاری شده است.
اگر P/NAV > 1: یعنی قیمت بازار سهام بیشتر از ارزش ذاتی آن است. در این حالت، سهم ممکن است دچار ارزشگذاری بالا باشد و فرصت چندانی برای سرمایهگذاری نداشته باشد.
عدد مناسب برای نسبت P/NAV چند درصد است؟
در مورد اینکه “عدد مناسب” برای نسبت P/NAV چقدر باشد، نمیتوان یک مقدار ثابت و همیشگی ارائه داد. این مقدار بسته به عوامل مختلفی متفاوت خواهد بود:
برخی صنایع معمولاً نسبت P/NAV بالاتری دارند، مانند صنایع فناوری و رشد بالا. در مقابل، صنایع قدیمیتر و بالغتر معمولاً نسبت P/NAV پایینتری دارند.
شرکتهای نوپا و در حال رشد معمولاً نسبت P/NAV بالاتری دارند، در حالی که شرکتهای بالغتر نسبت P/NAV پایینتری دارند.
در بازارهای داغ و رونق اقتصادی، نسبت P/NAV به طور کلی بالاتر است. در بازارهای بحرانی و رکود اقتصادی، این نسبت به طور معمول کمتر است.
به طور کلی، محدوده مناسب برای نسبت P/NAV در بازارهای عادی بین ۰.۷ تا ۱.۳ در نظر گرفته میشود. اما باید این نسبت را در بافت صنعت و شرایط کلی بازار ارزیابی کرد تا بتوان قضاوت دقیقتری داشت.
در بحث نسبت P/NAV (قیمت به ارزش خالص داراییها)، کارشناسان معتقدند که سهامهایی با نسبت زیر ۱۰۰% ارزش خرید دارند. به طور کلی، بسیاری از آنها ۷۰% را عدد مناسبی برای این نسبت میدانند. اما نکته مهم این است که این نسبت با توجه به تغییرات قیمتهای بازار، خود نیز دچار نوسان میشود. به عبارت دیگر، این نسبت متغیر است و نمیتوان یک عدد ثابت را برای آن در نظر گرفت.
بسیاری از تحلیلگران بازار سرمایه توصیه میکنند که سهامهایی را خریداری کنید که نسبت P/NAV در آنها زیر ۵۰% باشد. این بدان معناست که این سهامها با قیمتی به مراتب کمتر از ارزش ذاتی خود در حال معامله هستند.
در نتیجه، میتوان گفت که بهترین نسبت P/NAV برای خرید سهام، زیر ۵۰% است. این بدان معنی است که سهامها با قیمتی کمتر از نصف ارزش واقعی خود در حال معامله هستند و از این رو ارزش خرید بالایی دارند.
سوالات متداول
نسبت P/NAV چیست؟
P/NAV (Price to Net Asset Value) نسبتی است که بیانگر ارزش سهام نسبت به ارزش خالص داراییهای شرکت است. زمانی که این نسبت کمتر از ۱۰۰% باشد، به این معنی است که سهام با قیمتی ارزانتر از ارزش واقعی خود معامله میشود و فرصت خوبی برای سرمایهگذاری محسوب میشود.
کاربرد P/NAV چیست؟
نسبت P/NAV یکی از معیارهای مهم و پرکاربرد در تحلیل بنیادی سهام است که سرمایهگذاران برای ارزیابی ارزش ذاتی شرکتها از آن استفاده میکنند.
نحوه محاسبه P/NAV چگونه است؟
برای محاسبه نسبت P/NAV، به دو داده قیمت پایانی هر سهم و NAV (Net Asset Value) شرکت نیاز خواهید داشت. اطلاعات مربوط به قیمت پایانی هر سهم را میتوانید به صورت روزانه از تابلو نماد مورد نظر در سایت Tsetmc بدست آورید. دادههای مربوط به NAV شرکتها را نیز میتوانید از سامانه کدال دریافت نمایید. در خصوص نحوه محاسبه این نسبت در متن مقاله به طور کامل توضیحات ارائه شده است.
جمع بندی
این نسبت نشان دهنده ارزش سهام نسبت به ارزش ذاتی آن است. زمانی که این نسبت زیر ۱۰۰% باشد، بدین معناست که سهام با قیمتی کمتر از ارزش واقعی خود معامله میشود و فرصت خوبی برای سرمایهگذاری است. بسیاری از کارشناسان نسبت P/NAV حدود ۷۰% را به عنوان عدد مناسبی برای خرید سهام میدانند. با این حال، این نسبت به دلیل نوسانات قیمتی بازار دچار تغییر و نوسان میشود و نمیتوان یک عدد ثابت را برای آن در نظر گرفت. در مجموع، میتوان گفت که بهترین نسبت P/NAV برای خرید سهام، زیر ۵۰% است؛ یعنی سهامهایی که با قیمتی به مراتب کمتر از ارزش ذاتی خود در بازار عرضه میشوند.
تابلوخوانی در بورس به فرآیند تجزیه و تحلیل نمودارهای قیمت و حجم معاملات اوراق بهادار در بازار سرمایه اطلاق میشود. این رویکرد به سرمایهگذاران کمک میکند تا الگوهای رفتاری سهام و روندهای بازار را شناسایی کرده و بر اساس آن تصمیمات سرمایهگذاری مناسب را اتخاذ کنند. تابلوخوانی شامل موارد مختلفی مثل بررسی نمودار های قیمت و حجم معاملات بازار و تجزیه و تحلیل الگوهای قیمتی است که در این مطلب سعی برتوضیح بیشتر آن داریم. با ما همراه باشید.
تابلو خوانی چیست؟
تابلوخوانی در بازار سرمایه به بررسی و تحلیل نمودارهای قیمتی و حجم معاملات سهام یا سایر ابزارهای مالی اشاره دارد. هدف از این رویکرد، شناسایی الگوها و روندهای موجود در بازار است تا سرمایهگذاران بتوانند بر اساس آن، تصمیمات سرمایهگذاری مناسبتری اتخاذ کنند. تابلوخوانی شامل موارد زیر است:
بررسی نمودارهای قیمت
تحلیل حجم معاملات
بررسی اندیکاتورهای تکنیکال
تجزیه و تحلیل الگوهای قیمتی
تجزیه و تحلیل روندها، حمایتها، مقاومتها و الگوهای قیمتی جهت پیشبینی حرکات آتی قیمت. ارزیابی حجم خرید و فروش به منظور تشخیص قدرت و ضعف روند بازار. استفاده از شاخصهای فنی مانند RSI، MACD، میانگین متحرک و غیره برای شناسایی سیگنالهای خرید و فروش. شناسایی الگوهای پیشبینیکننده مانند سر و شانه، مثلث، پرچم و غیره. این رویکرد به سرمایهگذاران کمک میکند تا تصمیمات آگاهانهتری در بازار سرمایه اتخاذ کنند.
هر کدام از موارد گفته شده می تواند اطلاعات مختلف و مفیدی را در اختیار سرمایه گذاران و فعالان بورس قرار دهد. برای نمونه به چند مورد از مهمترین موارد در ادامه توجه کنید:
تحلیل نمودار قیمت: بررسی روندهای صعودی و نزولی، شناسایی سطوح حمایت و مقاومت تشخیص الگوهای قیمتی مانند سر و شانه، مثلث، پرچم و غیره
تحلیل حجم معاملات: بررسی حجم خرید و فروش برای تأیید یا رد روندهای قیمتی شناسایی سیگنالهای قوی خرید و فروش بر اساس حجم
استفاده از اندیکاتورهای تکنیکال: شاخصهای نوسانگیر مانند RSI، MACD برای تأیید روندها شاخصهای تریند مانند میانگین متحرک برای شناسایی جهت حرکت بازار
تجزیه و تحلیل الگوهای قیمتی: بررسی الگوهای پیشبینیکننده مانند سر و شانه، مثلث، پرچم و غیره شناسایی نقاط ورود و خروج مناسب بر اساس این الگوها
تابلوخوانی به سرمایهگذاران کمک میکند تا بازار را بهتر درک کرده و تصمیمات آگاهانهتری در خصوص خرید، فروش و نگهداری سهام اتخاذ نمایند.
آموزش تابلوخوانی در بورس برای چه کسانی مفید است؟
آموزش تابلوخوانی میتواند برای همه سرمایهگذاران مفید باشد، اما میزان اهمیت و کاربرد آن برای هر فرد متفاوت است. به طور کلی، آموزش تابلوخوانی بیشتر برای افراد زیر مناسب و ضروری است:
سرمایهگذارانی که به طور فعال در بازار سهام معامله میکنند و به دنبال شناسایی فرصتهای کوتاهمدت هستند، از آموزش تابلوخوانی بیشترین بهره را خواهند برد.
حتی سرمایهگذارانی که به دنبال سرمایهگذاری بلندمدت هستند، میتوانند از آموزش تابلوخوانی برای شناسایی نقاط ورود و خروج مناسب استفاده کنند.
معاملهگران حرفهای که به طور تماموقت در بازار فعالیت میکنند، آموزش تابلوخوانی را به عنوان یک مهارت ضروری برای موفقیت در این حوزه در نظر میگیرند.
سرمایهگذارانی که با سرمایههای محدود فعالیت میکنند، میتوانند از آموزش تابلوخوانی برای مدیریت ریسک و افزایش بازدهی استفاده کنند.
با این حال، افرادی که به طور تصادفی و بدون هدف در بازار سرمایه فعالیت میکنند، ممکن است نیاز کمتری به آموزش تابلوخوانی داشته باشند. اما آگاهی در هر زمینه ای به سواد مالی و دانش شما کمک می کند تا بتوانید بیشترین بهره وری را داشته باشید.
اهمیت آموزش تابلو خوانی در بورس
آموزش تابلوخوانی در بازار سرمایه بسیار مهم و ضروری است، برای پی بردن به این مهم به دلایل زیر توجه کنید:
افزایش سودآوری سرمایهگذاری: تابلوخوانی به سرمایهگذاران کمک میکند تا زمان ورود و خروج مناسب از بازار را شناسایی کنند. این امر میتواند به افزایش بازده سرمایهگذاری و کاهش ریسک منجر شود. مدیریت ریسک: تابلوخوانی به سرمایهگذاران کمک میکند تا نقاط ورود و خروج مناسب را شناسایی کرده و ریسک معاملات خود را مدیریت کنند. این امر به کاهش زیانهای احتمالی و حفظ سرمایه کمک میکند. درک بهتر بازار: آموزش تابلوخوانی به سرمایهگذاران کمک میکند تا الگوها و روندهای موجود در بازار را بهتر درک کرده و بر این اساس تصمیمات سرمایهگذاری هوشمندانهتری اتخاذ نمایند. استقلال تصمیمگیری: با آموزش تابلوخوانی، سرمایهگذاران میتوانند به طور مستقل تحلیلها و تصمیمهای خود را انجام دهند و کمتر وابسته به توصیههای دیگران باشند. افزایش اعتماد به نفس: آشنایی با تابلوخوانی و توانایی تحلیل روندها و الگوهای بازار، به افزایش اعتماد به نفس سرمایهگذاران در معاملات کمک میکند. بنابراین آموزش تابلوخوانی به سرمایهگذاران کمک میکند تا بازار را بهتر درک کرده و تصمیمات سرمایهگذاری آگاهانهتری اتخاذ نمایند. ضروری است افراد بتواند دانش و مهارت خود را در این زمینه بالا ببرند.
سایت tsetmc در تابلوخوانی بورس چه کمکی به ما میکند؟
سایت tsetmc (تابلوی نمادهای بورس اوراق بهادار تهران) یکی از مهمترین و کاربردیترین ابزارهای تابلوخوانی در بورس ایران است. ( آموزش کار کردن با سایت tsetmc ) این سایت به سرمایهگذاران و معاملهگران بازار سرمایه کمکهای زیادی میکند:
نمایش تابلو معاملات لحظهای سایت tsetmc امکان مشاهده تابلوی معاملات لحظهای را برای تمام نمادهای بورسی فراهم میکند. این قابلیت به تحلیل گران کمک میکند تا بتوانند روند قیمت، حجم و ارزش معاملات را در زمان واقعی رصد کنند. ارائه اطلاعات پایه و تکنیکال این سایت اطلاعات پایهای مانند قیمت، حجم و ارزش معاملات، سود تقسیمی و غیره را برای هر نماد ارائه میدهد. همچنین نمودارهای تکنیکال متنوعی مانند شمعی، خطی و میلهای را در اختیار کاربران قرار میدهد. تحلیل موجهای قیمت با استفاده از ابزارهای موجود در سایت tsetmc، سرمایهگذاران میتوانند موجهای قیمتی و روندهای بازار را شناسایی و بر اساس آن تصمیمگیری کنند. امکان ثبت سفارش کاربران میتوانند از طریق این سایت به صورت آنلاین سفارشات خرید و فروش ثبت کنند و به صورت لحظهای روند معاملات خود را رصد کنند. در مجموع، سایت tsetmc به عنوان یک ابزار جامع و کاربردی در اختیار سرمایهگذاران بازار سرمایه ایران قرار دارد و به تحلیل گران و معاملهگران کمک میکند.
مفاهیم مهم تابلو خوانی
در تابلوخوانی بورس چند مفهوم مهم و کلیدی وجود دارد که سرمایهگذاران باید به آنها توجه داشته باشند:
قیمت: قیمت جاری هر نماد در لحظه معامله که نشاندهنده آخرین قیمت معامله شده است.
حجم معامله: تعداد سهام معامله شده در هر نماد در بازه زمانی مشخص.
ارزش معامله: ارزش ریالی معاملات انجام شده برای هر نماد.
حراج باز: قیمت شروع معاملات در ابتدای روز که براساس عرضه و تقاضای روز قبل تعیین میشود.
سقف و کف قیمتی: حداکثر و حداقل نوسان مجاز قیمت هر نماد در یک روز معاملاتی.
روند قیمتی: جهت و شیب تغییرات قیمت یک نماد در بازه زمانی مشخص.
حجم به قیمت: نسبت حجم معاملات به قیمت که نشاندهنده فشار عرضه یا تقاضا است.
صف خرید و فروش: نمایش میزان تقاضا و عرضه برای هر نماد در قیمتهای مختلف.
تابلوی اول و دوم: نمایش صفهای خرید و فروش به ترتیب بالاترین و پایینترین قیمتها.
منظور از «کد به کد کردن» در تابلوخوانی چیست؟
«کد به کد کردن» یکی از مفاهیم مهم و کاربردی در تابلوخوانی بورس است. این مفهوم به فرآیند بررسی و مقایسه اطلاعات و شاخصهای مربوط به چند نماد بورسی در تابلوی معاملاتی اشاره دارد. در واقع، کد به کد کردن به این معنی است که سرمایهگذار با مقایسه اطلاعات مختلف بین چند نماد، به درک بهتری از ارتباطات و روابط میان آنها دست پیدا میکند. این فرآیند به طور خاص شامل موارد زیر است:
مقایسه قیمت، حجم و ارزش معاملات چند نماد در یک بازه زمانی مشخص. این امر به درک روند و الگوهای قیمتی کمک میکند. بررسی و مقایسه نسبتهای مهم مانند حجم به قیمت، پیشگشایش و غیره میان چند نماد مختلف. تجزیه و تحلیل وضعیت صفهای خرید و فروش و تغییرات آنها در چند نماد همزمان. شناسایی عوامل و الگوهای مشترک در رفتار قیمتی و معاملاتی نمادها.
این رویکرد تحلیلی به سرمایهگذاران کمک میکند تا درک عمیقتری از ارتباطات و روابط میان اوراق بهادار مختلف داشته باشند. این امر به نوبه خود به اتخاذ تصمیمات معاملاتی آگاهانهتر منجر خواهد شد. در حقیقت، کد به کد کردن یکی از ارکان اصلی تابلوخوانی در بازار سهام محسوب میشود.
نکات مهم در تابلوخوانی سهم
عدم توجه به سفارشات ترس: سفارشات ترس (stop loss) به سفارشاتی گفته میشود که سرمایهگذاران برای محدود کردن زیان خود در نظر میگیرند. اما این سفارشات ممکن است باعث تغییرات شدید قیمتی شود که به تحلیل تابلو آسیب برساند. عدم توجه به P/E و EPS منفی: P/E (نسبت قیمت به سود هر سهم) و EPS (سود هر سهم) از شاخصهای مهم بنیادی هستند. اما در برخی موارد، توجه صرف به این شاخصها ممکن است تحلیل واقعی را تحت تأثیر قرار دهد. عدم توجه به سهام شناور برای مبالغ پایین: در سهام با مبالغ پایین، حجم سهام شناور (آزاد شده برای معامله) نقش مهمی در تغییرات قیمتی دارد که نباید نادیده گرفته شود. عدم توجه به صفوف خرید و فروش: صفوف خرید و فروش در تابلو، اطلاعات ارزشمندی درباره فشار عرضه و تقاضا ارائه میدهند که باید در تحلیل سهام مورد توجه قرار گیرند. بررسی کد به کد با توجه به تکنیکال و موقعیت قیمت: مقایسه اطلاعات و الگوهای تکنیکال چند سهم همزمان (کد به کد) میتواند به درک بهتر روندها و ارتباطات بین سهام کمک کند.
به طور کلی، تابلوخوانی موفق نیازمند توجه به همه این نکات و استفاده از آنها در کنار یکدیگر است. این رویکرد جامع به سرمایهگذاران کمک میکند تا تصمیمات معاملاتی آگاهانهتری اتخاذ کنند.
جمع بندی
تابلوخوانی در بورس به معنای تحلیل و بررسی دقیق اطلاعات نمایش داده شده در تابلوی نمادها است. این اطلاعات شامل قیمتها، حجمها، صفوف خرید و فروش و سایر شاخصهای مرتبط میباشد. تحلیل دقیق این اطلاعات به سرمایهگذاران کمک میکند تا الگوها و روندهای قیمتی را شناسایی کرده و در زمان مناسب تصمیمات معاملاتی مناسب اتخاذ کنند. اما باید توجه داشت که تنها به برخی شاخصهای خاص مانند P/E و EPS توجه نکرده و به سایر عوامل مؤثر بر قیمت سهم نیز توجه کرد. همچنین در تابلوخوانی باید به عوامل دیگری مانند سفارشات ترس، حجم سهام شناور و روابط بین قیمتهای چند سهم نیز توجه کرد. این رویکرد جامع به تابلوخوانی به سرمایهگذاران کمک میکند تا تحلیلهای دقیقتری انجام داده و تصمیمات معاملاتی مبتنی بر اطلاعات کاملتری اتخاذ کنند.
ریسک سیستماتیک (Systematic Risk) یکی از انواع ریسک در سرمایهگذاری است که به طور کلی بر سبد سرمایهگذاری تأثیر میگذارد. این ریسک ناشی از عوامل کلان اقتصادی و سیاسی است که سراسر بازار را تحت تأثیر قرار میدهد و بر تمام سهام و داراییها تأثیر میگذارد. در این مبحث از نوویرا به بررسی این نوع ریسک می پردازیم. با ما همراه باشید.
تعریف ریسک سیستماتیک
ریسک سیستماتیک به ریسکی اطلاق میشود که بر کل بازار یا بخشی از آن تأثیر میگذارد. این نوع ریسک همچنین به عنوان «ریسک غیرقابلحذف»، «نوسانپذیری» یا «ریسک بازار» نیز شناخته میشود. ریسک سیستماتیک بر تمام بازار و نه فقط سهام یک شرکت یا صنعت خاص اثرگذار است. این ریسک غیرقابلپیشبینی بوده و امکان اجتناب کامل از آن نیز وجود ندارد. متنوعسازی سبد سهام یا پرتفوی هم نمیتواند ریسک سیستماتیک را حذف کند، بلکه تنها راه کاهش آن استفاده از راهبردهای پوشش ریسک یا استراتژی تخصیص دارایی است.
مفهوم ریسک سیستماتیک به زبان ساده
ریسک سیستماتیک یعنی نوعی ریسک که نمیتوان آن را پیشبینی کرد و تقریبا غیرممکن است که از آن اجتناب کرد. این ریسک را نمیتوان با متنوع کردن سبد سهام کاهش داد یا مدیریت کرد. برای مدیریت این نوع ریسک، باید از استراتژی های صحیح تخصیص دارایی و استفاده از هج فاندها کمک گرفت. به طور کلی، ریسک سیستماتیک تحت تأثیر عوامل کلان اقتصادی مانند نرخ بهره، تورم، رکود اقتصادی، جنگ و تغییرات ساختاری بزرگ قرار دارد. تغییرات در این حوزه ها، کل بازار را متأثر میکنند و نمیتوان با تغییر ترکیب سبد سهام عمومی، میزان این ریسک را کاهش داد. به طور خلاصه، ریسک سیستماتیک یک ریسک فراگیر و غیرقابل کنترل است که باید با ابزارهای پیشرفته مدیریت سرمایه گذاری مانند تخصیص دارایی و هج فاندها مدیریت شود. ( هج فاند ها اشاره به صندوق های پوشش ریسک دارند.)
ویژگیهای ریسک سیستماتیک
ریسک سیستماتیک ناشی از عوامل کلان اقتصادی و سیاسی است که بر کل بازار تأثیر میگذارند. این ریسک را نمیتوان با تنوعبخشی در سبد سرمایهگذاری حذف کرد، زیرا تمام سهام و داراییها تحت تأثیر این عوامل قرار میگیرند. سرمایهگذاران باید این ریسک را مدیریت کنند و راهکارهایی برای کاهش آن پیدا کنند.
ریسک سیستماتیک با نوسانات کلی بازار مرتبط است و با شاخصهای بازار همبستگی دارد. افزایش ریسک سیستماتیک، به طور کلی باعث افزایش بازدهی مورد انتظار از سبد سرمایهگذاری میشود. سرمایهگذاران به ازای پذیرش ریسک سیستماتیک بیشتر، انتظار بازدهی بالاتری را دارند.
این ریسک از عواملی مانند نرخ تورم، نرخ بهره، نوسانات ارز، سیاستهای دولتی و غیره ناشی میشود. با توجه به ماهیت عوامل کلان اقتصادی و سیاسی، این ریسک بهطور کامل قابل پیشبینی نیست و سرمایهگذاران باید به دنبال مدیریت آن باشند.
در مقابل، ریسک غیرسیستماتیک (Unsystematic Risk) ناشی از عوامل خاص یک شرکت یا صنعت است و میتوان آن را از طریق تنوعبخشی در سبد سرمایهگذاری کاهش داد. ما در بحث انواع ریسک سرمایه گذاری این موارد را شرح داده ایم.
چند مثال از منابع ریسک سیستماتیک
تغییرات در شرایط کلی اقتصادی مثل رکود اقتصادی، تورم، نرخ بهره، نوسانات نرخ ارز و سایر شاخصهای کلان اقتصادی میتوانند بر همه بخشهای بازار تأثیر بگذارند. تغییرات در سیاستهای دولتی مثل تغییرات در سیاستهای مالی، پولی، تجاری و قوانین و مقررات دولت میتواند بر سرتاسر بازار اثر بگذارد. جنگ، بحرانهای سیاسی و تنشهای بینالمللی: چنین رویدادهای ژئوپلیتیکی میتوانند ریسکهای سیستماتیک را افزایش دهند. تغییرات فناوری: نوآوریها و اختراعات فناورانه که بر صنایع مختلف تأثیر میگذارند، نوعی ریسک سیستماتیک محسوب میشوند. بلایای طبیعی مثل سوانح طبیعی مانند سیل، زلزله، همهگیری بیماریها و غیره نیز ریسکهای سیستماتیک به شمار میروند. همه این موارد نمونههایی از منابع ریسک سیستماتیک هستند که بر کل بازار یا بخشهای بزرگی از آن تأثیر میگذارند.
چند عامل دیگر که میتوانند به عنوان منابع ریسک سیستماتیک در نظر گرفته شوند:
تغییرات در سبک زندگی، الگوهای مصرف و ترجیحات اجتماعی میتواند بر صنایع مختلف تأثیر بگذارد.
تغییرات در روند جمعیتشناختی مانند سرعت رشد جمعیت، میزان مهاجرت و ساختار سنی میتوانند ریسکهای سیستماتیک ایجاد کنند.
تغییرات در قوانین و مقررات مرتبط با محیط زیست، سلامت عمومی، حقوق کارگران و غیره میتوانند بر سرتاسر بازار اثر بگذارند.
تغییرات در ساختار بازار و فضای رقابتی از جمله ورود رقبای جدید یا تغییر در قدرت بازاریابی بازیگران اصلی میتواند ریسکهای سیستماتیک ایجاد کند.
تحولات در روابط تجاری بینالمللی، تغییرات در سیاستهای تجاری و توافقات بینالمللی نیز میتوانند منبع ریسک سیستماتیک باشند.
ارتباط ضریب بتا با ریسکهای سیستماتیک
ما در مقالات قبلی در مورد اینکه ضریب بتا چیست توضیحات مفصلی را ارائه کردیم. ضریب بتا (β) یک شاخص کلیدی برای ارزیابی ریسک سیستماتیک است و بیانکننده ارتباط بین بازده یک دارایی و بازده کل بازار است. این ضریب به شرح زیر با ریسکهای سیستماتیک در ارتباط است:
ضریب بتای بالاتر از یک (β > 1):
نشاندهنده دارایی با ریسک سیستماتیک بیشتر از بازار است. بازده این دارایی در مواقع رونق بازار بیشتر از بازار و در مواقع رکود کمتر از بازار است. این دارایی در مقابل نوسانات بازار بسیار حساستر است. ضریب بتای کمتر از یک (β < 1):
نشاندهنده دارایی با ریسک سیستماتیک کمتر از بازار است. بازده این دارایی در مواقع رونق بازار کمتر از بازار و در مواقع رکود بیشتر از بازار است. این دارایی در مقابل نوسانات بازار کمتر حساس است.
ضریب بتای برابر با یک (β = ۱): نشاندهنده دارایی با ریسک سیستماتیک مشابه بازار است. بازده این دارایی هماهنگ با بازده کل بازار است.
ضریب بتا چگونه در مدیریت ریسکهای سیستماتیک مورد استفاده قرار میگیرد؟
ضریب بتا به عنوان یک ابزار مهم در مدیریت ریسکهای سیستماتیک مورد استفاده قرار میگیرد. در این زمینه، ضریب بتا به شرح زیر کاربرد دارد:
تنوعبخشی پرتفوی: با انتخاب داراییهای با ضرایب بتای متفاوت، میتوان به تنوعبخشی پرتفوی کمک کرد. این امر به کاهش ریسک سیستماتیک کل پرتفوی منجر میشود. تعیین اندازه موقعیتگیری: ضریب بتا میتواند به سرمایهگذاران در تصمیمگیری برای اندازه موقعیتگیری در هر دارایی کمک کند. داراییهای با ضریب بتای بالا باید با اندازه موقعیتگیری کوچکتری در پرتفوی گنجانده شوند. ارزیابی عملکرد سبد سرمایهگذاری: ضریب بتا میتواند برای ارزیابی عملکرد مدیران سبد سرمایهگذاری مورد استفاده قرار گیرد. مقایسه بازده پرتفوی با بازده بازار و ضریب بتای پرتفوی، به ارزیابی عملکرد کمک میکند.
قیمتگذاری داراییِ سرمایهای: در مدل ارزشگذاری داراییهای سرمایهای (CAPM)، ضریب بتا نقش اساسی دارد. این مدل برای محاسبه نرخ بازده مورد انتظار یک دارایی، از ضریب بتا استفاده میکند. بنابراین، ضریب بتا به عنوان یک شاخص کلیدی در مدیریت ریسکهای سیستماتیک سبد سرمایهگذاری مورد استفاده قرار میگیرد و به سرمایهگذاران در تصمیمگیریهای مربوط به پرتفوی کمک میکند.
جمع بندی
ریسک سیستماتیک یک نوع ریسک است که غیرقابل پیشبینی و تقریباً غیرقابل اجتناب است. این ریسک تحت تأثیرعوامل کلان اقتصادی مانند نرخ بهره، تورم، رکود اقتصادی، جنگ و تغییرات ساختاری بزرگ قرار دارد و تمام بازار را تحت تأثیر قرار میدهد. به همین دلیل، نمیتوان با متنوعسازی سبد سهام عمومی، این نوع ریسک را کاهش داد. برای مدیریت ریسک سیستماتیک، باید از استراتژیهای پیشرفته مدیریت سرمایهگذاری مانند تخصیص دارایی و استفاده از هج فاندها کمک گرفت. در مجموع، ریسک سیستماتیک یک ریسک فراگیر و غیرقابل کنترل است که باید با روشهای هوشمندانه مدیریت شود.
توانایی و مهارت در فهم و درک مفاهیم مالی و به کارگیری آنها جهت اتخاذ تصمیمات آگاهانه در مدیریت و بهرهبرداری صحیح از منابع مالی، به عنوان سواد مالی شناخته میشود. این دانش و مهارت، فرد را قادر میسازد تا با شناخت کامل از موضوعات مرتبط با حوزه مالی، نسبت به اداره و تخصیص بهینه این سرمایه اقدام نماید. مهارتهایی مانند بودجهبندی، مدیریت استفاده از کارتهای اعتباری، پرداخت بدهیها و سرمایهگذاری برای آینده مواردی از سواد مالی است. متأسفانه، آموزش سواد مالی در مدارس معمول نیست. بنابراین، افراد باید به صورت خودآموز یا با کمک افراد باتجربه، این مهارتها را کسب کنند. این مسیر یادگیری میتواند چالشبرانگیز باشد و با پیچ و خمهای غیرمنتظره همراه باشد.
سواد مالی یعنی چه و اهمیت آن چیست؟
تعاریف متعددی برای سواد مالی ارائه شده است که ممکن است ابتدا کمی پیچیده به نظر برسند. اما با اندکی تلاش و انتخاب منابع مناسب، میتوانید دانش خوبی در این زمینه کسب کرده و به موفقیتهای مالی بیشتری دست یابید. به طور کلی، سواد مالی به معنای توانایی درک مباحث مالی، بودجهبندی و سرمایهگذاری است. همچنین شامل برنامهریزی برای دوران بازنشستگی و دستیابی به امنیت مالی نیز میشود. امروزه، اقتصاد دیگر به سادگی گذشته نیست و مسائل مالی پیچیدهتر شدهاند. مفاهیمی مانند خرید اعتباری، سرمایهگذاری، انواع وامها و بیمههای درمانی جزئی از زندگی انسان مدرن شدهاند. برای اتخاذ تصمیمات درست در امور مالی، درک صحیح این موضوعات ضروری است. با تلاش و استفاده از منابع معتبر، میتوانید مهارتهای سواد مالی خود را تقویت و به ثبات و موفقیت مالی بیشتری دست یابید. در شرایط اقتصادی پرنوسان کنونی که هزینهها روزانه تغییر میکند، داشتن سواد مالی بسیار حائز اهمیت است. این دانش مالی این امکان را میدهد که فرد بتواند برای ماهها و سالها پیشبینیهای مالی انجام داده و با آرامش بیشتری به مدیریت امور مالی بپردازد.
عدم داشتن سواد مالی و عدم تقویت آن میتواند اثرات منفی بر بعد مالی زندگی افراد داشته باشد. بهطور مثال، ممکن است به خاطر تصمیمات اشتباه در مدیریت و سرمایهگذاری، مبالغ زیادی از دست رفته باشد. بنابراین، کسب و تقویت سواد مالی بهعنوان یک مهارت کاربردی در زندگی، میتواند فرد را در مدیریت بهتر امور مالی و دستیابی به وضعیت مالی مطلوب یاری دهد.
سواد مالی دارای مزایای مهمی است که به شرح زیر است:
مدیریت بهتر مالی سواد مالی به افراد کمک میکند تا بودجه بندی، پسانداز و هزینهکرد خود را به شکل مؤثرتری مدیریت کنند. این امر به آنها امکان میدهد تا از پس هزینههای روزمره برآیند و پول کافی برای نیازهای آینده خود داشته باشند. کاهش بدهی افراد با سواد مالی بهتر میتوانند از تلههای بدهی پرهیز کرده و قادر به مدیریت بهتر وامها و اعتبارات خود باشند. به این ترتیب این امر به آنها کمک میکند تا بدهیهای خود را کاهش داده و امنیت مالی بیشتری کسب کنند. برنامهریزی برای دوران بازنشستگی سواد مالی به افراد امکان میدهد تا با داشتن درک صحیح از مفاهیم مالی، برای دوران بازنشستگی خود برنامهریزی مناسبی داشته باشند و از زندگی پس از بازنشستگی اطمینان خاطر داشته باشند. دستیابی به اهداف مالی افراد با سواد مالی قادر خواهند بود که اهداف مالی خود را به طور موفقیتآمیزتری دنبال کنند، خواه آن اهداف کوتاهمدت مانند پسانداز برای سفر یا بلندمدت مانند خرید خانه باشد. کاهش استرس مالی سواد مالی میتواند به کاهش اضطراب و نگرانیهای مالی افراد کمک کند. زیرا آنها میتوانند تصمیمات مالی آگاهانهتری اتخاذ کنند و احساس امنیت بیشتری داشته باشند. تصمیمگیری آگاهانه تر سواد مالی به افراد امکان میدهد تا در زمینههای مالی مانند سرمایهگذاری، وام گرفتن، خرید بیمه و غیره تصمیمهای آگاهانهتری بگیرند. این امر به آنها کمک میکند تا از دام تصمیمات ناآگاهانه که ممکن است آنها را به مشکلات مالی بکشاند، دوری کنند.
محافظت در برابر کلاهبرداری افراد با سواد مالی قادر خواهند بود تا شناسایی و پیشگیری از انواع کلاهبرداریهای مالی را بهتر انجام دهند. این امر به آنها کمک میکند تا از خسارات مالی احتمالی ناشی از این کلاهبرداریها محافظت شوند. سازگاری بهتر با تغییرات اقتصادی: در دنیای امروز که تغییرات اقتصادی سریع و متنوع هستند، سواد مالی به افراد کمک میکند تا در برابر این تغییرات پذیرش و انعطافپذیری بیشتری داشته باشند و بتوانند تصمیمات مناسبتری بگیرند. افزایش فرصتهای شغلی داشتن سواد مالی میتواند به افزایش فرصتهای شغلی و شانس پیشرفت در حرفه منجر شود، بهویژه در مشاغلی که مدیریت مالی بخش مهمی از آنها است. حفظ استقلال مالی سواد مالی به افراد کمک میکند تا استقلال و خودکفایی مالی خود را حفظ کنند و وابستگی مالی به دیگران را کاهش دهند. این امر به آنها احساس آرامش و امنیت بیشتری میبخشد. در مجموع، سواد مالی نقشی کلیدی در بهبود وضعیت مالی و زندگی افراد ایفا میکند. هر چه افراد دانش و مهارتهای مالی بیشتری داشته باشند، میتوانند تصمیمات بهتری اتخاذ کنند و از آینده مالی امنتری برخوردار شوند.
سواد مالی خود را از چه راهی افزایش دهیم؟
آموزش سواد مالی باید از همان دوران کودکی آغاز شود. کسانی که در این زمینه آموزش دیدهاند، در بزرگسالی موفقتر خواهند بود. تحقیقات نشان داده فرزندان والدینی که در مدیریت امور مالی خانواده موفقتر بودهاند، هوش مالی بالاتری دارند. پس بهتر است کودکان را با مفاهیمی مثل ارزش پول، پسانداز، انتخاب و خرید آگاهانه، برنامهریزی و بودجهبندی مالی آشنا کنید. برای افزایش سواد مالی خود میتوانید کتابهای مرتبط مثل “ثروتمندترین مرد بابل” را مطالعه کنید. اگر وقت کافی برای مطالعه ندارید، میتوانید از پادکستهای مالی و شرکت در دورههای آموزشی استفاده کنید تا بینش خود نسبت به بازارهای مالی را گسترش دهید. همچنین لازم است هزینهها و درآمد ماهانه خود را به دقت ثبت و پیگیری کنید تا بتوانید تصمیمات مالی درستی بگیرید. ابزارهای متعددی برای بودجهبندی و ثبت هزینههای شخصی وجود دارد که مدیریت مالی خانواده را آسانتر و دقیقتر میکند.
سواد مالی و نقش آن در عملکرد مدیران و کسبوکارها
براساس آمارها، ۷۶ درصد از جمعیت ایران افراد ۱۵ ساله و بالاتر هستند، اما فقط ۲۰ درصد از آنها سواد مالی مناسبی داشته و داراییهای خود را به خوبی مدیریت میکنند. به عبارت دیگر، حدود ۵۳ میلیون نفر از جمعیت بزرگسال کشور از سواد مالی کافی برخوردار نیستند. این افراد شامل صاحبان کسبوکارها، مدیران شرکتها و غیره هستند که در حال انجام فعالیتهای مالی بدون داشتن دانش لازم میباشند. سواد مالی نقش بسیار مهمی در شرکتها ایفا میکند. دو عامل مهم در ایجاد بحرانهای مالی عبارتند از:
نقش و تاثیر محیط کلان و نیروهای اقتصادی، طبیعی، تکنولوژیکی، سیاسی و فرهنگی که خارج از کنترل هستند و تنها با شناخت و مدیریت آنها میتوان بحرانهای مالی را کاهش داد. نداشتن سواد مالی و موفقیت شغلی، زیرا نبود دانش مالی در مدیران باعث ایجاد بحرانهای مالی در شرکتها و کسبوکارها میشود. وجود یک مدیر یا مشاوره مالی خوب میتواند به کسبوکارها کمک کند تا صورتهای مالی را درک و تفسیر کرده، داراییها را بودجهبندی و هزینهها را مدیریت نمایند. به این ترتیب مدیران به اهداف مالی خود در کمترین زمان ممکن دست خواهند یافت و از بحرانها نجات خواهند یافت.
مدیرانی که از آگاهی مالی برخوردارند، خواه این آگاهی را خودشان دارا باشند یا از مشاوران مالی خبره کمک بگیرند، کمتر در معرض آسیب عوامل محیطی قرار میگیرند و ثبات بیشتری در کارشان دارند. این امر به این دلیل است که آنها تصمیمات هوشمندانهتری درخصوص سرمایهگذاریهای خود اتخاذ میکنند. بارها شاهد بودهایم که فروشگاههای بزرگ پس از مدتی با ضررهای سنگین تعطیل میشوند و دوباره در نقطه دیگری ایجاد نمیگردند. همچنین شاهد راهاندازی شرکتها و کسبوکارهای کوچک و بزرگ با تبلیغات چشمگیر هستیم که پس از چندی، تعطیل میشوند. یکی از عوامل کلیدی شکست این کسبوکارها، فقدان سواد مالی کافی در میان مدیران است. زیرا بدون داشتن دانش مالی لازم، عدم سرمایهگذاری بهتر از سرمایهگذاریهای اشتباه است.
جمع بندی
سواد مالی به توانایی درک و استفاده مؤثر از مفاهیم مالی اشاره دارد. که شامل مهارتهایی مانند برنامهریزی مالی، مدیریت بودجه، پسانداز، سرمایهگذاری و همچنین آگاهی از حقوق و مسئولیتهای مالی است. داشتن سواد مالی به افراد کمک میکند تا بتوانند تصمیمات آگاهانهتری در مورد مسائل مالی خود اتخاذ کنند و از مدیریت صحیح درآمد، هزینه و سرمایهگذاری خود اطمینان حاصل نمایند. در نتیجه، سواد مالی نقش بسیار مهمی در بهبود وضعیت مالی افراد و خانوادهها و همچنین ثبات اقتصادی جوامع ایفا میکند.