حمید زادبوم، سرپرست سازمان توسعه تجارت بابیان
اینکه لازمه رشد و توسعه اقتصادی، تحول در تولید و صادرات است، اظهار داشت: وجود زیرساخت‌های
تولید، پایه و اساس ارتقای صادرات و ارز آوری است. زادبوم افزود: توسعه صادرات نه تنها برای ما، بلکه برای همه کشورها
مهم است، اما برای کشور ما که وابسته به صادرات نفت خام هستیم، این موضوع دارای
اهمیت ویژه است. سرپرست سازمان
توسعه تجارت توسعه صادرات غیرنفتی را نیاز انکارناپذیر کشور برای توسعه اقتصادی
عنوان کرد و گفت: همواره تلاش‌هایی در این زمینه صورت گرفته که نشان‌دهنده توجه
نظام به توسعه صادرات غیرنفتی است. زادبوم گفت: در شرایط جنگ اقتصادی فعلی، ما به نگاه و فکر جدیدی درزمینهٔ
صادرات غیرنفتی نیاز داریم.
وی تصریح کرد: طبیعی است که تحریم‌ها مشکلاتی
برای اقتصاد ما ایجاد کرده است، اما معنی آن این نیست که همه مشکلات ما ناشی از
تحریم است. زادبوم افزود:
بخشی از مشکلات ما ساختاری است و همان‌گونه که مقام معظم رهبری فرموده‌اند منسوب
کردن همه مشکلات به تحریم کار درستی نیست. سرپرست سازمان توسعه تجارت گفت: با توجه به شرایط موجود هنر ما این
است که برنامه‌هایی طراحی کنیم که راه‌های جدید و بازارهای جدید و ویژه‌ای بیابیم. وی افزود: ما در سازمان توسعه تجارت طرح‌هایی
تهیه کردیم که در آن‌ها کشورهای همسایه به‌عنوان بازارهای هدف مدنظر قرار گرفتند
تا تسهیلات و حمایت‌هایی که می‌شود روی این بازارهای هدف و خاص متمرکز شود. زادبوم تصریح کرد: البته در این طرح‌ها،
بازارهای کشورهای همسایه در اولویت بودند و این امر به آن معنی نبود که کشورهایی
مانند اندونزی و مالزی که می‌توانند بازار خوبی برای برخی از محصولات ما باشند، نمی‌توانند
مقصد صادرات باشند، بلکه این‌گونه کشورها و سایر کشورهای درحال‌توسعه به‌عنوان
اولویت دوم موردتوجه قرار گرفتند.
تعدادی از مخاطبان
سامانه «فارس من» با ثبت موضوع «هپکوی مظلوم را یاری کنید» از خبرنگاران فارس
خواستار پیگیری مشکلات این بنگاه خصوصی‌سازی از مسئولان شدند. سید جعفر سبحانی مشاور رئیس‌کل سازمان دراین‌باره
گفت: به‌طور خلاصه حدود ۶۰.۷ درصد از سهام شرکت ماشین‌سازی ماشین‌آلات راه‌سازی،
هپکو را در سال ۸۵ از طریق بورس واگذار کردیم که خریدار آن زمان شرکت واگن‌سازی
کوثر بود که این خریدار مقداری از پیش‌پرداخت اولیه را پرداخت کرد، اما متأسفانه
اقساط را به‌موقع نداد؛ بنابراین سازمان خصوصی‌سازی علیه خریدار اول در مراجع قضایی
اقامه دعوی کرد و دادگاه به نفع سازمان خصوصی‌سازی رأی داد و توانستیم این شرکت را
به‌صورت وکالتی به خریدار بعدی بفروشیم.
به گفته مشاور سازمان
خصوصی‌سازی سال ۹۴ و ۹۵ شرکت هپکو از طریق وکالتی به خریدار جدید به نام «هیدرو اطلس»
واگذار شد و با توجه به اینکه بدهی خریدار قبلی حدود ۲۱۶ میلیارد تومان بود، شرکت
را با همین وضع یعنی با دارایی‌ها و بدهی یادشده به خریدار جدید واگذار کردیم و
قرار بر این شد برای راه‌اندازی شرکت دو سال تنفس داشته باشد و بعد از دو سال
اقساط خود را به سازمان خصوصی‌سازی بدهد که متأسفانه خریدار جدید هم باوجود گذشته
دو سال تنفس نتوانست اقساط خود را بدهد و سازمان خصوصی‌سازی تصمیم گرفت مشکل را
دوباره حل کند. سبحانی بابیان اینکه کمیته رفع موانع تولید در
وزارت صنعت چندین جلسه برای مسئله هپکو برگزار کرده است، گفت: طی یکی، دو هفته
گذشته تلاش کردیم خریدار جدید برای هپکو پیدا کنیم، البته هنوز از خریدار هیدرو
اطلس پس نگرفته‌ایم، ولی اگر خریدار جدید پیدا شود، می‌توانیم به روش وکالتی به خریداری
جدید بدهیم.
وی بابیان اینکه برای مدیریت
این شرکت، سازمان خصوصی‌سازی ۵ نفر را به‌عنوان عضو هیات مدیره هپکو منصوب کرد،
گفت: شرایط شرکت مقداری بهتر شده و امیدواریم مجموعه عوامل بهتر شود، زیرا الآن
اگر حتی فرد جدیدی به نام خریدار پیدا شود و محصولی تولید کند که مشتری
نداشته باشد، در بازپرداخت اقساط می‌ماند و مشکل ایجاد می‌شود. مشاور سازمان خصوصی‌سازی تأکید کرد: مجموعه
وزارت صنعت و معدن، سازمان راهداری، وزارت راه و مجموعه‌هایی که محصولات ماشین‌آلات
راه‌سازی هپکو را نیاز دارند باید مساعدت کنند و خصوصی‌سازی این شرکت با موفقیت
انجام شود. خریدار اگر پیدا شود به‌شرط اینکه هم بتواند محصول را پیش‌فروش کند و
هم تولید ادامه داشته باشد، می‌تواند موفق شود.
سبحانی در مورد اینکه چه
تعداد کارگر بیکار هستند و آیا کارگران بدون تولید هیچ ماشین‌آلاتی حقوق می‌گیرند،
گفت: با توجه به مشکل شرکت هپکو برخی کارگران می‌خواهند این شرکت دوباره به دولت
برگردد، درحالی‌که ازلحاظ قانونی نمی‌توان صد درصد شرکت را به دولت برگرداند و حتی
اگر کمیته رفع موانع تولید هم بخواهد مصوب کند، به‌صورت موقت و مدت‌دار برای رفع
مشکلات ساختاری مدتی به دولت برگشت خواهد داشت، اما بالاخره این شرکت باید به بخش
غیردولتی واگذار شود. وی تأکید کرد: باید مسائل تولید و بازار در
هپکو رفع‌ورجوع شود و بعد از اصلاح ساختار شرکت در مسیر واگذاری قرار گیرد که قابل‌واگذاری
باشد و اگر مالک جدیدی پیدا کنیم، حتماً هپکو را واگذار می‌کنیم.
مشاور سازمان خصوصی‌سازی
در مورد اینکه آمار تولید هپکو چقدر شده است، گفت: آمار جزئیات شرکت را ندارم، باید
از خود شرکت را بپرسید و آمار مرتبط با بنگاه در اختیار ما نیست، اما با توجه به
وکالتی که از خریدار قبلی است که این خریدار اخیر هم نتوانسته مشکل بدهی را حل
کند، می‌توان از طریق وکالت به خریدار جدید واگذار کرد. سبحانی گفت: هر کس هپکو را بخرد مالک جدید حساب
می‌شود که هم دارایی‌ها و هم بدهی‌ها هم‌زمان به او منتقل می‌شود و امیدواریم مشکل
شرکت حل شود. به گفته وی کمیته ساماندهی و رفع موانع تولید
برای هپکو حدود ۸ جلسه برگزار کرده که دو، سه جلسه مهم و جدی اخیراً برگزارشده و
امید هست مشکلات حل شود و شاهد مالک جدیدی باشیم و اگر کمیته رفع موانع تولید تصویب
کند، برای یک دوره موقت و گذرا تا اصلاح ساختار و سرپا شدن شرکت و فراهم شدن شرایط
واگذاری ممکن است به دولت برگردد.
مشاور سازمان خصوصی‌سازی
اظهار داشت: هفته آینده جلسه ستاد ساماندهی و کمیته رفع موانع تولید در وزارت صنعت
برگزار می‌شود که وزارت صنعت، معدن و تجارت سازمان گسترش و نوسازی، سازمان خصوصی‌سازی
و استانداری مرکزی که شرکت هپکو در اراک واقع است، حضور خواهند داشت و امیدواریم
با همکاری همه ذی‌نفعان مشکلات هپکو حل شود. سبحانی در مورد اینکه آیا اکنون تولید محصولات
در هپکو انجام می‌شود، گفت: در یک دوره‌ای تولید انجام می‌شد، اما کسی مشتری نبود
و به فروش نرسید و همه این مسائل به این برمی‌گردد که باید مسئله مالکیت شرکت روشن
شود. اگر کسی تولید کند و نتواند ماشین‌آلات را بفروشد معلوم است که نمی‌تواند
اقساط خود را هم بدهد و کمیته رفع موانع تولید می‌خواهد مشکلات این مسر را حل کند.
* امکان برگشت دائمی هپکو به دولت نیست
وی تصریح کرد: ممکن است با
مصوبه قانونی و به‌صورت موقت شرکت هپکو برای مدتی به
دولت برگردد، اما تأکید می‌کنم این برگشت دائمی نخواهد بود و سازمان واگذارشده را
نمی‌توان به‌صورت دائم به دولت برگرداند و موقت هم برای این است که اصلاح ساختار
صورت گیرد. مشاور سازمان خصوصی‌سازی در پایان گفت: خریدار
اول کلاً از هپکو کنار کشیده و طلبی ندارد و بدهی او به خریدار دومی به میزان ۲۱۶
میلیارد تومان منتقل‌شده است و این بدهی هپکو فقط بابت طلب سازمان خصوصی‌سازی است. سبحانی در مورد اینکه آیا بدهی‌های دیگری هم
وجود دارد، گفت: برای دیدن بدهی‌های غیر از ۲۱۶ میلیارد تومان باید صورت‌های مالی
شرکت را نگاه کنیم. هپکو الآن یک شرکت بورسی است که می‌توان اطلاعات را در سامانه
کدال بورس نگاه کرد.
سید علی حسینی از پذیره‌نویسی و معامله موفق
مرحله اول عرضه اولیه ۲۵۰۰۰ میلیارد ریالی اوراق سلف موازی استاندارد نفت خام در
روز جاری خبر داد و گفت: پذیره‌نویسی ۱۳ هزار میلیارد ریالی اوراق سلف موازی
استاندارد نفت خام سبک داخلی توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی، به نمایندگی از
دولت جمهوری اسلامی ایران در بازار مشتقه بورس انرژی ایران و در نمادهای
“سنفت ۹۹۱″،”سنفت ۹۹۳” و “سنفت ۹۹۵” آغاز و با
مشارکت متقاضیان با موفقیت معامله شد. مدیرعامل بورس انرژی ایران افزود: در این عرضه اولیه تعداد یک‌میلیون
و ۷۳۹ هزار ۲۳ اوراق به ارزش کل ۱۳۰۰ میلیارد تومان در بازار اوراق سلف استاندارد
بورس انرژی ایران روانه میز فروش شد که همه این اوراق با موفقیت از سوی متقاضیان
خریداری شد.
این مقام مسئول بابیان اینکه فردا (چهارشنبه) نیز
مرحله دوم اوراق سلف موازی استاندارد نفت خام سبک داخلی در تابلوی اوراق سلف
استاندارد بورس انرژی عرضه اولیه می‌شود، عنوان کرد: این اوراق توسط وزارت امور
اقتصادی و دارایی به نمایندگی از دولت جمهوری اسلامی ایران به ارزش ۱۲۰۰۰ میلیارد
ریال در بازار مشتقه بورس انرژی ایران در نمادهای “سنفت ۹۹۲″،
“سنفت ۹۹۴” و “سنفت ۹۹۶” عرضه خواهند شد. به گفته وی طی این دو روز درمجموع سه میلیون و ۳۴۴ هزار و ۲۷۵
قرارداد سلف موازی استاندارد نفت خام به ارزش ۲۵۰۰۰ میلیارد ریال باهدف تأمین مالی
فعالیت‌های دولت جمهوری اسلامی ایران عرضه اولیه خواهد شد.
حسینی ادامه داد: مدت و سررسید قراردادهای
مربوط به اوراق سلف موازی استاندارد نفت خام سبک داخلی ۱۳ ماهه بوده و اوراق مذکور
در نمادهای سنفت ۹۹۱، سنفت ۹۹۲، سنفت ۹۹۳، سنفت ۹۹۴، سنفت ۹۹۵ و سنفت ۹۹۶ به روش
حراج ناپیوسته به عموم سرمایه‌گذاران عرضه می‌شوند. وی تصریح کرد: این اوراق منضم به اختیار خریدوفروش تبعی است و مهلت
تسویه در دوره عرضه اولیه و معاملات ثانویه یک روز کاری پس از انجام معامله و تسویه
نقدی در سررسید حداکثر سه روز کاری پس از آخرین روز معاملاتی خواهد بود.
امیر هامونی در پاسخ به این
پرسش که آیا برای اجرای مقررات جدید بازار پایه فرابورس الزام قانونی یا اختیار
وجود دارد، گفت: قانون الزام کرده مقررات جدید بازار پایه را در فرابورس اجرا کنیم. وی در مورد اینکه با توجه به الزام قانون
برنامه پنجم توسعه، تاکنون چند درصد از شرکت‌های سهامی عام به بورس و فرابورس آمده‌اند،
گفت: آمار دقیق از کل شرکت‌های سهامی عام ندارم، اما در حال حاضر ۱۸۲ شرکت در
بازار پایه فرابورس وجود دارند که در تابلوهای اصلی نیستند، اما تعداد بیشتری از شرکت‌های
سهامی عام هستند که در بازار سرمایه حضور ندارند. مدیرعامل فرابورس ایران همچنین در مورد تکلیف
قانون بودجه مبنی بر واگذاری دو باشگاه فوتبالی استقلال و پرسپولیس موصوف به سرخابی‌ها،
گفت: حکم قانونی آمده، اما نحوه اجرای قانون را بررسی می‌کنیم. در این زمینه باید
سازمان بورس و وزارت ورزش و سازمان خصوصی‌سازی تصمیم‌گیری کنند و سازمان خصوصی‌سازی
در این زمینه اطلاع‌رسانی کند.
هامونی همچنین در پاسخ به
این پرسش که چرا برای واگذاری ۱۸ شرکت دولتی که قرار بود از طریق بورس و فرابورس
واگذار شوند، مشتری پیدا نشده است، گفت: چند شرکت از این شرکت‌ها در فرابورس ازجمله
پالایشگاه شیراز و لاوان آگهی شد، اما خریداری برای آنان پیدا نشد. وی در مورد علت نخریدن سهام شرکت‌های دولتی در
فرابورس گفت: از نگاه کسانی که مراجعه می‌کردند، شرایط آگهی عرضه بلوکی به نظر
آنان سخت‌گیرانه بود، چون باید کل پول سهام ۲۰ درصدی ظرف سه روز پرداخت می‌شد و این
امر ناشدنی بود که سهام بلوکی یک پالایشگاه ظرف سه روز پرداخت شود. مدیرعامل فرابورس ایران همچنین در پاسخ به اینکه
آیا قیمت تابلو به‌علاوه ۲۰ درصد از دلایل عدم اقبال متقاضیان شرکت‌های دولتی بوده
است، گفت: البته در مورد سهام بلوکی، قیمت تابلو به‌اضافه ۲۰ درصد یک عرف است و
حتی برخی سهام مدیریتی قیمت تابلو به‌علاوه ۵۰ درصد و حتی تابلو به‌علاوه ۱۰۰ درصد
هم پیدا می‌شود، اما قیمت تابلو به‌علاوه زیر ۲۰ درصد وجود ندارد؛ بنابراین بحث
شرایط خرید و نقدینگی است که باعث شده مشتری نداشته باشد.
قوانین بازار پایه به‌موجب
بندی از قانون برنامه پنجم توسعه در ماده ۹۹ قانون برنامه پنجم که بعداً در ماده
۳۶ احکام دائمی قانون برنامه‌های توسعه کشور نیز تکرار شد، تهیه‌شده است. قبل از این قانون، برای پذیرش شرکت‌های سهامی
عام در تابلوهای اصلی فرابورس و بورس استانداردهایی وجود دارد که درخواست این شرکت‌ها
به هیأت پذیرش ارائه می‌شود و در آنجا اگر طبق مقررات شرایط شرکت محرز شود، پذیرش
می‌شوند و اگر شرایط وجود نداشته باشد، شرکت‌ها پذیرش نخواهند شد. با ابلاغ دستورالعمل اجرایی قوانین جدید بازار
پایه که توسط هیات مدیره سازمان بورس تصویب و برای اجرا ابلاغ‌شده است، تعدادی از
سهامداران ابهام و سؤالاتی مطرح کردند و با ثبت مطالب «قانون جدید بازار پایه را
تعلیق و ابتدا در یک یا دو نماد آزمایش کنید»، «ایجاد یک صفحه ساده برای اخذ رأی
از سهامداران بازار پایه و یا آزمایش قوانین به روی چند نماد»، «سؤالات و ابهامات
فعالین بازار در مورد قوانین جدید بازار پایه» و «مسئولین محترم از اجرای غیر
کارشناسی قوانین جدید بازار پایه جلوگیری کنید» در سامانه «فارس من» خواستار پیگیری
موضوع شدند.
تعداد ۱۰۰ سهم شرکت جنرال
مکانیک (سهامی عام) به‌عنوان دهمین عرضه اولیه امسال بازار سرمایه، با نماد
معاملاتی “رنیک ” روز چهارشنبه (۱۶ شهریور) در فرابورس ایران انجام می‌شود. این میزان سهام در محدوده قیمتی ۷۸۵ تا ۷۹۰
تومانی برای هر سهم و با سهمیه ۳۰۰ سهمی برای هر کد حقیقی و حقوقی در بازار دوم
معاملات فرابورس ایران عرضه خواهد شد. ضمن اینکه مدیر و متعهد این عرضه نیز شرکت
کارگزاری بورس بهگزین به میزان ۵۰ درصد سهام قابل‌عرضه است. شرکت جنرال مکانیک در روز ۲۲ فروردین ۱۳۳۳ به‌صورت
سهامی خاص تأسیس و شروع به فعالیت کرده است. در حال حاضر نیز ۴۸.۹ درصد سهام این
شرکت با ۱۲۰۵ نیروی انسانی به بنیاد مستضعفان و ۵۱ درصد آن به شرکت پایا سامان
پارس تعلق دارد.
تاکنون تعداد دو میلیارد
سهم شرکت سرمایه‌گذاری صدر تأمین با نماد معاملاتی “تاصیکو ” در روز نهم
اردیبهشت با کشف قیمت ۲۲۰ تومان در بورس، تعداد ۵۲ میلیون سهم شرکت کشت و صنعت شریف‌آباد
با نماد معاملاتی “زشریف ” در روز ۳۱ اردیبهشت با کشف قیمت ۴۲۰ تومان
در فرابورس، تعداد ۴۰ میلیون سهم شرکت تولید ژلاتین کپسول ایران با نماد معاملاتی
“دکپسول ” در روز ۵ خرداد با کشف قیمت ۵۷۰ تومان در فرابورس، تعداد ۲۰۰
میلیون سهم شرکت پلی پروپیلن جم با نماد معاملاتی “جم پیلن ” در روز ۲۷
خرداد با کشف قیمت ۲۲۵۰ تومان در بورس، تعداد ۱۳۰ میلیون سهم شرکت سیمرغ با نماد
معاملاتی “سیمرغ ” در روز ۲ تیرماه با کشف قیمت ۵۱۰ تومان در بورس،
تعداد ۴۰ میلیون سهم شرکت دارویی ره‌آورد تأمین با نماد معاملاتی “درهآور
” در روز ۱۲ تیرماه با کشف قیمت ۳۱۵ تومان در بورس، تعداد ۳۰۰ میلیون سهم
شرکت پتروشیمی نوری با نماد “نوری ” در روز ۲۲ تیر با کشف قیمت ۳۱۲۵
تومانی در بورس، تعداد ۷۵ میلیون سهم شرکت پخش هجرت با نماد معاملاتی “هجرت
” در روز ۱۸ مرداد با کشف قیمت ۱۸۵۰ تومانی در بورس و تعداد ۷۵ میلیون سهم
شرکت غلتک سازان سپاهان با نماد معاملاتی “فسازان ” در روز ۲۸ مرداد با
کشف قیمت ۸۴۰ تومانی در بورس عرضه اولیه شده‌اند.
معامله‌گران تعداد ۳۱۴ هزار و ۹۳۳ قرارداد آتی
زعفران و زیره سبز را در جریان معاملات هفته نخست شهریور در ۱۰ سررسید فعال منعقد
کردند تا ارزش معاملات در بازار مشتقه بورس کالای ایران به رقمی بیش از ۴۸۲۱ میلیارد
و ۲۷۴ میلیون ریال برسد. همچنین در این مدت قرارداد آتی زعفران نگین برای تحویل در آبان ماه
امسال با ۱۰۱ هزار و ۴۳۴ قرارداد منعقده و ثبت بالغ‌بر ۱۰۰۰ میلیارد ریال ارزش
معاملاتی، بیشترین حجم و ارزش معاملات را به خود اختصاص داد. قرارداد آتی زعفران نگین تحویل شهریورماه جاری نیز پس از سررسید آبان
ماه بیشترین حجم و ارزش معاملات را به ثبت رساند. بطوریکه در قرارداد مذکور بالغ‌بر
۷۶ هزار و ۵۰۰ قرارداد منعقد شد تا سررسید مذکور ۷۳۳ میلیارد و ۷۱۵ میلیون ریال از
کل ارزش معاملات را به خود اختصاص دهد.
در میان قراردادهای آتی زیره سبز نیز بیش از ۴۸
هزار قرارداد برای تحویل آبان ماه و ۳۷ هزار و ۸۰۰ قرارداد برای سررسید شهریورماه
جاری منعقد شد. ارزش معاملات دو سررسید مذکور به ترتیب به رقمی حدود ۱۴۱۹ میلیارد
و ۱۱۰۹ میلیارد ریال رسید. این گزارش می‌افزاید: بازار معاملات هفته گذشته شاهد حضوروغیاب دو
نماد معاملاتی هم بود؛ بطوریکه قرارداد آتی زعفران نگین مداد ۹۸ با پایان دوره
معاملاتی خود، درروند معاملات هفته گذشته غایب بود و قرارداد آتی زیره سبز تحویل آذرماه
نیز اولین هفته معاملاتی خود را با ثبت ۳۱۲۴ قرارداد پشت سر گذاشت تا به‌عنوان
نماد تازه‌وارد زیره سبز در بازار قراردادهای آتی شناخته شود.
