سرمایهگذاری در صندوق درآمد ثابت یا سپرده‌های بانکی هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. صندوق درآمد ثابت معمولاً بازده نسبتاً بالاتری نسبت به سپرده‌های بانکی ارائه میدهد و امکان تنوع‌بخشی سرمایهگذاری را فراهم میکند، اما همراه با ریسک بیشتری است. در مقابل، سپرده‌های بانکی با ریسک پایین‌تر و تضمین سپرده همراه هستند، اما بازده‌های کمتری نسبت به صندوق درآمد ثابت دارند. انتخاب نوع سرمایهگذاری بستگی به میزان ریسک پذیری، افق زمانی و اهداف سرمایهگذاری فرد دارد. افراد با ریسک پذیری پایین‌تر ممکن است ترجیح دهند که پول خود را در بانک سرمایهگذاری کنند، در حالی که سرمایهگذاران با ریسک پذیری بالاتر، صندوق درآمد ثابت را گزینه مناسب‌تری بدانند. در ادامه این مطلب سعی میکنیم ای دو روش سرمایه گذای را بیشتر مورد بحث و بررسی قرار دهیم.
بانک سود بیشتری میدهد یا صندوق؟
صندوق درآمد ثابت در مقایسه با سپرده های بانکی، معمولاً بازدهی بیشتری ارائه می دهد. این صندوق ها با سرمایه گذاری در اوراق بدهی و سایر ابزارهای مالی، سود بیشتری برای سرمایه گذاران فراهم می کنند. همچنین، نقدشوندگی بالای صندوقهای درآمد ثابت به سرمایه گذاران اجازه می دهد تا به راحتی سرمایه خود را برداشت کنند، درحالی که سپرده های بانکی بلندمدت معمولاً محدودیت های بیشتری برای برداشت وجوه دارند. در ادامه این موضوع به طور کامل تر توضیح داده خواهد شد.
تعریف صندوق درآمد ثابت چیست؟
صندوق درآمد ثابت نوعی صندوق سرمایهگذاری است که عمدتاً در اوراق بدهی مانند اوراق قرضه، اوراق مشارکت و اوراق خزانه سرمایهگذاری میکند. این صندوقها به دنبال ایجاد جریان ثابت و قابل پیش‌بینی درآمد برای سرمایهگذاران هستند. بازده این صندوقها معمولاً بیشتر از سپرده‌های بانکی است، اما در مقابل دارای ریسک بیشتری نیز هستند. سرمایهگذاری در صندوق درآمد ثابت به افرادی که به دنبال کسب بازده مطمئن تر و ثابت‌تر هستند، توصیه میشود.
بیشتر بخوانید: صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت نوع دوم پایدار نوویرا (کاج)
نحوه عملکرد انواع صندوق های درآمد ثابت
صندوق مبتنی بر معامله
- این نوع صندوق سرمایهگذاری درآمد ثابت، سود خود را از طریق معامله اوراق بهادار با درآمد ثابت (مانند اوراق قرضه) در بازار ثانویه به دست می‌آورد.
- مدیران صندوق به دنبال شناسایی فرصت‌های سرمایهگذاری در بازار ثانویه هستند و با خرید و فروش به موقع اوراق، سود را برای سرمایهگذاران ایجاد می‌کنند.
- این نوع صندوق به دنبال بهره‌گیری از نوسانات قیمتی اوراق بهادار در بازار ثانویه است.
صندوق مبتنی بر صدور و ابطال
- در این نوع صندوق، سود برای سرمایهگذاران از طریق صدور و ابطال واحدهای صندوق ایجاد میشود.
- زمانی که سرمایهگذاران واحدهای صندوق را خریداری می‌کنند، وجوه آنها صرف خرید اوراق بهادار با درآمد ثابت میشود.
- هنگامی که سرمایهگذاران واحدهای خود را ابطال می‌کنند، صندوق اوراق را به فروش می‌رساند و وجوه حاصل را به سرمایهگذاران پرداخت میکند.
- این نوع صندوق بر تغییرات ارزش خالص داراییها (NAV) واحدهای صندوق متمرکز است.
تفاوتهای عمده سرمایه گذاری در صندوق درآمد ثابت و بانک
صندوقهای سرمایهگذاری به عنوان یکی از ابزارهای مالی غیرمستقیم، در بازار سرمایه نقش واسطه را ایفا می‌کنند. این صندوقها با جمع‌آوری سرمایه‌های خرد اشخاص مختلف، از طریق یک تیم تحلیل‌گر حرفه‌ای و به مدیریت مدیر صندوق، اقدام به سرمایهگذاری در بازار بورس می‌کنند. به این ترتیب، صندوقهای سرمایهگذاری امکان مشارکت افراد با سرمایه‌های کوچک را در بازار سرمایه فراهم می‌آورند و از مزایای تنوع پذیری و تخصص در مدیریت سرمایه بهره می‌برند.
یکی از محدودیت‌های سرمایهگذاری در سپرده‌های بانکی، مدت زمان بلوکه شدن سرمایه (خواب سرمایه) است. برای دریافت نرخ سود مشخص در سپرده‌های بانکی، بانک یک حداقل زمان نگهداری وجه در سپرده را تعیین میکند.
به عنوان مثال، در یک حساب سپرده بلندمدت یک ساله با نرخ سود ۱۸ درصد، چنانچه وجه قبل از پایان سال از سپرده برداشت شود، سود تعلق گرفته به آن با نرخی کمتر از ۱۸ درصد محاسبه میشود. این نرخ جدید، به عنوان “نرخ شکست پول” شناخته میشود.
در مقایسه، صندوقهای درآمد ثابت نرخ شکست پول ندارند و سود در این صندوقها به صورت روزشمار محاسبه میشود. این مزیت، یکی از جذابیت‌های سرمایهگذاری در صندوقهای درآمد ثابت در برابر سپرده‌های بانکی است که آن را به گزینه مناسب‌تری تبدیل میکند.
از جمله تفاوتهای عمده صندوق و بانک می توان به این موضوع اشاره کرد که سود صندوق درآمد ثابت روزشمار است در حالی که سود بانک به صورت ماه شمار محاسبه می گردد.
حالا در ادامه با ما همراه شوید تا تفاوتهای بیشتری را از سرمایه گذاری در دو روش بانک و صندوق بیان کنیم.
میزان سود پرداختی
صندوقهای درآمد ثابت معمولاً بازدهی بیشتری نسبت به سپرده‌های بانکی ارائه می‌دهند. این صندوقها با سرمایهگذاری در اوراق قرضه و سایر ابزارهای مالی، امکان کسب سود بیشتری برای سرمایهگذاران فراهم می‌کنند.
نحوه سوددهی
در بانک‌ها، سود به صورت ثابت و از پیش تعیین‌شده پرداخت میشود. اما در صندوقهای درآمد ثابت، سود متغیر است و بسته به عملکرد پرتفوی سرمایهگذاری، در طول زمان تغییر میکند.
امنیت و ضمانت سرمایهگذاری
سپرده‌های بانکی تا سقف معینی توسط نهادهای تضمین کننده سپرده (مانند بیمه سپرده‌های بانکی) پوشش داده می‌شوند. اما سرمایهگذاری در صندوقهای درآمد ثابت به طور کامل توسط این نهادها تحت پوشش نیست و بنابراین ریسک بیشتری دارد.
شفافیت اطلاعاتی
صندوقهای درآمد ثابت موظف هستند اطلاعات دقیق و شفافی درباره ترکیب پرتفوی خود، بازدهی و ریسک‌ها ارائه کنند. این امر امکان ارزیابی بهتر ریسک و بازده را برای سرمایهگذاران فراهم می‌آورد.
نحوه سرمایهگذاری
در بانک‌ها، سرمایهگذاری به صورت سپرده‌گذاری است. اما در صندوقهای درآمد ثابت، سرمایهگذاری به صورت خرید سهام و واحدهای صندوق صورت می‌گیرد.
نقدشوندگی
صندوقهای درآمد ثابت نسبت به سپرده‌های بانکی، نقدشوندگی بیشتری دارند و سرمایهگذاران می‌توانند به راحتی وجوه خود را برداشت کنند.
نرخ شکست پول
به دلیل ماهیت سرمایهگذاری در صندوقهای درآمد ثابت، نرخ شکست پول در این صندوقها کمتر از سپرده‌های بانکی است.
بنابراین صندوقهای درآمد ثابت با ارائه بازدهی بیشتر، امکان سرمایهگذاری با ریسک کنترل شده‌تر، شفافیت بیشتر و نقدشوندگی بالاتر نسبت به سپرده‌های بانکی، می‌توانند گزینه‌ای جذاب‌تر برای بسیاری از سرمایهگذاران باشند.
بیشتر بخوانید: ویژگی‌های صندوق سرمایهگذاری درآمد ثابت کاج
مزایا و معایب سرمایه گذاری در بانک و صندوق درآمد ثابت
برای انتخاب بین سرمایهگذاری در صندوق درآمد ثابت یا بانک، عوامل متعددی را باید در نظر گرفت. هر کدام از این گزینه‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند:
مزایا و معایب سرمایه گذاری در صندوق درآمد ثابت
- بازده نسبتاً بالاتر در مقایسه با سپرده‌های بانکی
- امکان تنوع‌بخشی با سرمایهگذاری در انواع اوراق بهادار با درآمد ثابت
- ریسک بیشتر نسبت به سپرده‌های بانکی اما کمتر از سرمایهگذاری در سهام
- نقد شوندگی بالاتر نسبت به سپرده‌های بانکی
مزایا و معایب سرمایه گذاری در بانک
- ریسک پایین‌تر در مقایسه با صندوق درآمد ثابت
- امنیت بیشتر به لحاظ تضمین سپرده‌های بانکی
- بازده معمولاً پایین‌تر از صندوق درآمد ثابت
- نقد شوندگی محدودتر
انتخاب بین این دو گزینه بستگی به میزان ریسک پذیری، افق زمانی سرمایهگذاری و هدف فرد دارد. افرادی که ریسک پذیری پایین‌تری دارند، ممکن است ترجیح دهند که پول خود را در بانک سرمایهگذاری کنند، در حالی که سرمایهگذاران با ریسک پذیری بالاتر، صندوق درآمد ثابت را گزینه بهتری بدانند.
مقایسه صندوق درآمد ثابت و بانک در میزان سوددهی
این کار را از دو جهت انجام میدهیم:
مقایسه سوددهی در صندوق درآمد ثابت و بانک براساس ریسک و بازدهی
ریسک: سرمایهگذاری در صندوقهای درآمد ثابت ریسک کمتری در مقایسه با بانک دارد. این صندوقها مجاز هستند حداکثر ۱۰ درصد از کل دارایی‌های خود را به سرمایهگذاری در سهام اختصاص دهند. این تنوع‌بخشی به سرمایه‌گذاری‌ها، ریسک آنها را پخش میکند.
بازدهی: نرخ بازدهی در صندوقهای درآمد ثابت معمولاً نسبت به سود سپرده‌های بانکی بیشتر است. صندوقها قادر به معامله اوراق بهادار با درآمد ثابت با بازدهی‌ها و سررسیدهای متفاوت هستند. مدیران صندوق با استفاده‌ی حرفه‌ای از این فرصت‌ها، می‌توانند سود بیشتری برای صندوقهای خود ایجاد نمایند.
بیشتر بخوانید: صندوق سرمایه گذاری زمرد نوویرا ذوب آهن
مقایسه سوددهی در صندوق درآمد ثابت و بانک براساس پایداری و اطمینان
پایداری و اطمینان: سپرده‌های بانکی به دلیل پشتیبانی از سوی دولت و بانک مرکزی از قابلیت اطمینان مناسبی برخوردارند. اما در شرایط تورم بالا، سود واقعی آنها ممکن است کاهش یابد.
سود: سود صندوقهای درآمد ثابت بیشتر به بازدهی اوراق با درآمد ثابت بستگی دارد و معمولاً نزدیک به سود سپرده‌های بانکی است. اما این سود به شرایط بازار و عملکرد مدیران صندوق بستگی دارد.
سود مرکب در صندوق درآمد ثابت به چه معنا است؟
سود مرکب در صندوقهای درآمد ثابت به این معنا است که سرمایه‌گذار علاوه بر دریافت سود از اصل سرمایه، بر روی سودهای دریافتی قبلی نیز سود کسب میکند.
به عبارت دیگر، در سود مرکب:
سرمایه‌گذار نه تنها بر روی اصل سرمایه خود سود دریافت میکند، بلکه سودهای دریافتی قبلی نیز به عنوان سرمایه در نظر گرفته شده و بر روی آنها نیز سود تعلق می‌گیرد.
این موضوع باعث میشود که رشد سرمایه سرمایه‌گذار در طول زمان به صورت نمایی افزایش یابد و در نتیجه بازدهی سرمایهگذاری در صندوقهای درآمد ثابت افزایش یابد.
سوالات متداول
جمع بندی
انتخاب بین صندوق درآمد ثابت و بانک برای سرمایهگذاری بستگی به ریسک‌پذیری و هدف سرمایه‌گذار دارد. برای افرادی که حاضر به پذیرش ریسک نیستند و به دنبال حفظ اصل سرمایه و درآمد ثابت هستند، بانک گزینه مناسب‌تری است. از طرفی، صندوقهای درآمد ثابت به دلیل مدیریت حرفه‌ای، شفافیت فرآیندها و نظارت مداوم، می‌توانند بازدهی بالاتری نسبت به بانک‌ها ارائه دهند. این گزینه برای افرادی که تمایل به پذیرش ریسک محدودی دارند و به دنبال بازدهی بیشتر هستند، مناسب‌تر می‌باشد.
درنهایت، انتخاب بین این دو گزینه به عوامل شخصی سرمایه‌گذار از جمله ریسک‌پذیری، هدف سرمایهگذاری و افق زمانی آن بستگی دارد. لزوما گزینه برتر یکی نیست و هر کدام می‌تواند برای سرمایهگذاران مختلف مناسب باشد.
