در حوزه اقتصاد و سیاست، جورج سوروس یکی از چهره های شناخته شده و جنجالی است. او از یک پناهنده مجارستانی به یکی از موفق ترین سرمایه گذاران تاریخ تبدیل شده است. موفقیت های مالی سوروس تنها بخشی از شهرت او نیست، بلکه فعالیت های سیاسی و بشردوستانه او نیز توجه زیادی را به خود جلب کرده است و هم تحسین و هم انتقاد را برانگیخته است. در این مقاله، زندگی و حرفه جورج سوروس را بررسی خواهیم کرد و به موفقیت ها، جنجال ها و تأثیری که او بر جهان اطراف خود داشته است می پردازیم.
زندگینامه جورج سوروس در یک نگاه
جورج سوروس (George Soros) (زاده ۱۲ اوت ۱۹۳۰) یک کارگردان تجاری، سرمایه‌گذار، بازرگان، کنشگر سیاسی و نویسنده مجار-آمریکایی است. سوروس رئیس هیئت مدیره بنیادهای جامعه باز و مدیریت سرمایه سوروس است و همچنین بنیانگذار و رئیس هیئت مدیره شرکت سوروس است.
در فوریه ۲۰۱۷، مجله فوربز جرج سوروس را با ثروت خالص ۲۴ میلیارد دلار آمریکا به عنوان نفر ۲۹ ام در فهرست ثروتمندترین افراد جهان رده‌بندی کرد. او یکی از بازماندگان هولوکاست است.
جورج سوروس، از سال ۱۹۷۹ تاکنون بیش از ۷ میلیارد دلار به دلایل مختلف، کمک مالی کرده است. او همچنین یکی از سه بنیانگذار اصلی مرکز پیشرفت آمریکا و عضو هیئت مدیره آن است.
سوروس نقش مهمی در بنیانگذاری و سازمان‌دهی انقلاب گل رز در گرجستان داشت، که به نظر روسیه و دیگر ناظران غربی در پیروزی آن جنبش حیاتی بود. اگرچه خود سوروس معتقد است که نقش او بزرگ نمایی شده است. در ایالات متحده آمریکا، سوروس به خاطر تلاش ناموفق پس از اختصاص مقادیر عظیم پول در مبارزات انتخاباتی سال ۲۰۰۴ علیه جرج دابلیو بوش شناخته شده است.
زندگی شخصی جورج سوروس
جورج سوروس در سال ۱۹۳۰ در بودا پست (امروزه بخشی از بوداپست، مجارستان) به دنیا آمد. او فرزند ششم یک خانواده یهودی محلی بود. در طول جنگ جهانی دوم، در سن ۱۴ سالگی، پدرش توانست برای خانواده اسناد شناسایی جعلی تهیه کند تا آنها را از دست نازی ها نجات دهد. این اتفاق، تجربه سختی بود که تا حد زیادی بر زندگی و جهان بینی سوروس تأثیر گذاشت.
پس از پایان جنگ، سوروس برای تحصیل به انگلستان رفت و در دانشگاه لندن اقتصاد خواند. در دهه ۱۹۵۰، او به ایالات متحده مهاجرت کرد و به عنوان کارمند در شرکت های مالی مشغول به کار شد. در سال ۱۹۶۹، سوروس شرکت سرمایه‌گذاری خود را به نام “شرکت سرمایه‌گذاری سوروس” بنیان گذاشت که بعدها به یکی از بزرگترین بنگاه‌های مالی جهان تبدیل شد.
سوروس ۳ بار ازدواج کرده است. اولین همسرش آنالیش ویتشاگ بود که در سال ۱۹۸۳ از او جدا شد. در سال ۱۹۸۳ با سوزان وبر ازدواج کرد و در سال ۲۰۰۵ از او نیز جدا شد. در سال ۲۰۱۳ با تامیکو بولتون ازدواج کرد که هم اکنون همسر او است. سوروس ۷ فرزند دارد که از میان آنها چند نفر در فعالیت های خیریه و سیاسی او مشارکت دارند.
بیشتر بخوانید: صندوق سرمایه گذاری چیست؟
فعالیت های خیرخواهانه جورج سوروس
جورج سوروس یکی از فعال‌ترین حامیان مالی امور خیریه و دموکراتیک در سراسر جهان است. از دهه ۱۹۷۰ به بعد، او بودجه زیادی را به حمایت از موارد مختلفی اختصاص داده است از جمله:
- کمک به دانشجویان سیاه‌پوست دانشگاه کیپ تاون در آپارتاید آفریقای جنوبی
- حمایت از فعالان مخالف پشت پرده آهنین در کشورهای بلوک شرق
- تلاش برای توجیه دموکراتیزاسیون بی‌خشونت در کشورهای پسا‌شوروی در اروپای مرکزی و شرقی
این فعالیت‌ها عمدتاً از طریق بنیاد جامعه باز و بنیاد سوروس که گاهی با نام‌های دیگر نیز شناخته می‌شوند، صورت گرفته است. بر اساس برآوردهای پی‌بی‌اس، مجموع کمک‌های مالی سوروس به این امور حدود ۴ میلیارد دلار بوده است.
سوروس این فعالیت‌های خیریه و دموکراتیک را به افتخار استاد خود، کارل پوپر، نظریه‌پرداز کتاب “جامعه باز و دشمنان آن”، انجام می‌دهد. هدف اصلی این مؤسسات، ایجاد و حفظ ساختارها و نهادهای جامعه باز است.
دستاوردهای سوروس به عنوان سرمایه گذار موفق در جهان
جورج سوروس یکی از موفق‌ترین و تأثیرگذارترین سرمایه‌گذاران جهان است. او دستاوردهای قابل توجهی در عرصه‌های مختلف دارد:
- اول، موفقیت او در معاملات ارزی بی‌نظیر است. حادثه معروف “چهارشنبه سیاه” در سال ۱۹۹۲ که در آن او موفق شد میلیاردها دلار از کاهش ارزش پوند انگلیس سود ببرد، او را به یکی از برجسته‌ترین معامله‌گران ارزی تبدیل کرد. این موفقیت باعث شد که او به لقب “مردی که بانک انگلیس را شکست داد” شهرت پیدا کند.
- دوم، سوروس یک فیلانتروپ بزرگ است و به واسطه بنیاد “اپن سوسایتی” که او تأسیس کرده است، میلیاردها دلار را به امور خیریه و توسعه دموکراسی در سراسر جهان اختصاص داده است. این بنیاد در حوزه‌هایی مانند آموزش، بهداشت و حقوق بشر فعالیت می‌کند و به ویژه در کشورهای در حال توسعه نقش مهمی ایفا می‌کند.
- سوم، او یک اقتصاددان و نویسنده موفق است. او کتابهای تأثیرگذاری در زمینه اقتصاد و سیاست منتشر کرده است که در آن به تحلیل بحران‌های اقتصادی و نقش سرمایه‌داری در شکل‌گیری این بحران‌ها پرداخته است. آثار او از جمله “تراژدی اتحاد اروپا” و “سرمایه‌داری در مرز فروپاشی” همواره مورد توجه و بحث در محافل علمی و سیاسی قرار گرفته‌اند.
با توجه به موارد عنوان شده، جورج سوروس به عنوان یکی از ثروتمندترین و تأثیرگذارترین افراد جهان شناخته می‌شود که در عرصه‌های مختلف اقتصادی، سیاسی و اجتماعی دستاوردهای قابل توجهی داشته است.
جورج سوروس و چهارشنبه سیاه
در سپتامبر ۱۹۹۲، جورج سوروس یک معامله بزرگ فروش ارز خارجی علیه پوند انگلیس انجام داد. این اقدام سوروس باعث شد که ارزش پوند به شدت کاهش پیدا کند و در نتیجه بانک مرکزی انگلیس مجبور شد پوند را از نظام نرخ ارز ثابت خارج کند. این واقعه که به “چهارشنبه سیاه” مشهور است، باعث بحران اقتصادی بزرگی در بریتانیا شد. سوروس به تنهایی توانست چند میلیارد پوند از این معامله سود به دست آورد و این موفقیت او را به عنوان “مرد که بانک انگلیس را شکست داد” مشهور کرد.
این اقدام سوروس، اگرچه قانونی بود، اما توسط بسیاری به عنوان یک حرکت فرصت طلبانه و بی‌وجدان تلقی شد. سوروس بعدها گفت که این معامله را به خاطر اقتصاد ضعیف انگلیس و اشتباهات سیاست‌های پولی این کشور انجام داده است. بنابراین اینگونه شد که چهارشنبه سیاه و موفقیت سوروس در آن واقعه، چهره او را به عنوان یک معامله‌گر خبره و قدرتمند در سطح جهانی برجسته کرد.
بیشتر بخوانید: جان پاولسون John Paulson افسانه ثروتمندی در وال استریت
کتاب های جورج سوروس
جورج سوروس کتابهای مختلفی را منتشر کرده است که از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- “The Alchemy of Finance” (1987) – این کتاب یکی از مشهورترین آثار سوروس است که در آن رویکرد او به بازارهای مالی و نظریه فکری او در مورد “تفکر رفتاری” را بیان می‌کند.
- “The Crisis of Global Capitalism” (1998) – در این کتاب سوروس به تجزیه و تحلیل بحران‌های اقتصادی جهانی و چالش‌های پیش روی نظام سرمایه‌داری می‌پردازد.
- “The Bubble of American Supremacy” (2003) – این کتاب به نقد سیاست‌های خارجی ایالات متحده در دوره ریاست جمهوری جورج بوش پرداخته است.
- “The Tragedy of the European Union” (2014) – در این اثر سوروس به بررسی چالش‌های اتحادیه اروپا و آینده آن می‌پردازد.
- “In Defense of Open Society” (2019) – این کتاب جدیدتر، نگرش سوروس به بحران‌های اجتماعی و سیاسی جهان امروز و دفاع او از جامعه باز را منعکس می‌کند.
برخی دیگر از کتابهای سوروس:
- در دفاع از جامعه باز
- تراژدی اتحادیه اروپا
- آشفتگی مالی در اروپا و ایالات‌متحده
- سخنرانی‌های سوروس در دانشگاه اروپای مرکزی
- پارادایم جدید برای بازارهای مالی: بحران اعتباری سال ۲۰۰۸ و معنای آن
- عصر خطاپذیری
- جورج سوروس درباره جهانی‌شدن
- حباب برتری آمریکا
- جامعه باز
- بحران سرمایه‌داری جهانی: جامعه باز در معرض خطر
- سوروس درباره سوروس: جلوتر ماندن از منحنی
- پذیره‌نویسی دموکراسی
جمع بندی
جورج سوروس یک میلیاردر مشهور و فعال سیاسی اهل مجارستان است که در زمینه‌های مختلفی فعالیت داشته است. او بنیانگذار و مدیر صندوق سرمایه‌گذاری بین‌المللی “جورج سوروس” است که به‌طور گسترده فعالیت می‌کند. سوروس همچنین به‌عنوان یک فیلانتروپ شناخته می‌شود و از طریق بنیاد “سوروس” به امور خیریه می‌پردازد. او در طول سال‌ها به‌دلیل مواضع سیاسی خود و همچنین موفقیت‌های اقتصادی‌اش مورد توجه رسانه‌ها بوده است.
