شاخص ترس و طمع fear greed index چیست؟ چه کاربردی در بازار بورس دارد؟

بازار بورس بازاری است که در آن معامله گران با حجم زیادی از اطلاعات و بایدها و نبایدها در خرید و فروش سهام مواجه هستند. تصمیم گیری در خصوص معاملات مختلف در برهه های زمانی مختلف موجب می شود که افراد تلاش کنند تا با دانش و اطلاعات قوی بازارمالی را تحلیل کنند و ترس و طمع را با هم درآمیزند. دو احساس ترس و طمع برای همه انسانها وجود دارد و بازار مالی را تحت تاثیر قرار می دهد. آشنایی با شاخص ترس و طمع Fear & Greed Index می تواند به شما این پیش زمینه ذهنی را بدهد که چگونه می توان تحت تاثیر آن قرار گرفت. این شاخص به عنوان مقیاسی برای نشان دادن احساسات بازار در مورد یک دارایی خاص مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه با نوویرا همراه باشید تا در خصوص این شاخص بیشتر صحبت کنیم.

شاخص ترس و طمع چیست؟

همانطور که گفتیم شاخص ترس و طمع یک شاخص فنی است که در بازارهای مالی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این شاخص به عنوان مقیاسی برای نشان دادن احساسات بازار در مورد یک دارایی خاص مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اساس این شاخص بر این اصل استوار است که بازارها به طور متناوب بین ترس و طمع نوسان می‌کنند. هنگامی که بازار به طرف ترس میل می‌کند، این شاخص به سمت صفر و حتی به زیر صفر می‌رود. در این شرایط، سرمایه‌گذاران بیشتر تمایل به فروش دارند و نگران افت قیمت‌ها هستند.
از طرف دیگر، هنگامی که بازار به طرف طمع و خوش‌بینی میل می‌کند، این شاخص به سمت ۱۰۰ حرکت می‌کند. در این شرایط، سرمایه‌گذاران تمایل بیشتری به خرید دارند و نگران از دست دادن فرصت‌های کسب سود هستند.
این شاخص برای تحلیل روند بازار و شناسایی نقاط اوج و کف بازار مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین می‌تواند به عنوان یک ابزار هشدار در مورد وضعیت بازار در نظر گرفته شود.

نحوه عملکرد شاخص ترس و طمع چگونه است؟

شاخص ترس و طمع (Fear & Greed Index) که توسط سایت CNN Business ارائه می‌شود، شاخصی است که حالت روانی بازار سهام را اندازه‌گیری می‌کند. این شاخص با استفاده از معیارهایی مانند نوسان قیمت، حجم معاملات، قیمت سهام، تغییرات قیمت و غیره، حالت روانی بازار (ترس یا طمع) را تحلیل می‌کند.

این شاخص بر مبنای عدد ۰ تا ۱۰۰ تقسیم بندی می‌شود:

• عدد ۰ به معنای «ترس زیاد» در بازار است.
• عدد ۵۰ به معنای «حالت بی‌تفاوت» است.
• عدد ۱۰۰ به معنای «طمع زیاد» در بازار است.

این شاخص به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا تشخیص دهند بازار در چه وضعیتی قرار دارد و بر اساس آن تصمیم‌گیری کنند. به عنوان مثال، هنگامی که شاخص به سمت طرف ترس میل می‌کند، ممکن است زمان خرید سهام باشد و هنگامی که به سمت طمع میل می‌کند، ممکن است زمان فروش سهام باشد.

بیشتر بدانید: صندوق با درآمد ثابت کاج

آیا از شاخص ترس و طمع می توان برای پیش بینی بازار سهام استفاده کرد؟

شاخص ترس و طمع به تنهایی نمی‌تواند به عنوان ابزار پیش‌بینی قابل اعتماد برای بازار سهام استفاده شود. این شاخص بیشتر یک ابزار تحلیلی برای درک حالت روانی بازار است، اما محدودیت‌های خاص خود را دارد:

• این شاخص بر اساس فاکتورهای گذشته محاسبه می‌شود و لزوماً پیش‌بینی دقیقی از آینده را ارائه نمی‌دهد.
• عوامل دیگری مانند اخبار سیاسی، اقتصادی، و نظایر آن نیز بر روی بازار سهام تأثیرگذار هستند که این شاخص نمی‌تواند آنها را منعکس کند.
• رفتار سرمایه‌گذاران ممکن است با آنچه که شاخص نشان می‌دهد متفاوت باشد. بازار ممکن است به دلایل دیگری دچار ترس یا طمع شود.
• بنابراین، این شاخص باید به عنوان یک ابزار کمکی در کنار سایر تحلیل‌ها و عوامل مؤثر بر بازار مورد استفاده قرار گیرد. به تنهایی نمی‌تواند پیش‌بینی قابل اعتمادی از آینده بازار سهام ارائه دهد.

مزایا و معایب شاخص ترس و طمع چیست؟

شاخص ترس و طمع (Fear & Greed Index) دارای مزایا و معایبی است که به شرح زیر است:

مزایا:

1. این شاخص به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا حالت روانی بازار سهام را (ترس یا طمع) درک کنند.
2. سرمایه‌گذاران می‌توانند از این شاخص به عنوان یک ابزار کمکی در تصمیم‌گیری‌های خود استفاده کنند.
3. تغییرات این شاخص می‌تواند به درک بهتر روندهای بازار سهام کمک کند.

معایب:

1. این شاخص نمی‌تواند پیش‌بینی دقیقی از آینده بازار ارائه دهد و بیشتر یک ابزار تحلیلی است.
2. این شاخص تنها بر اساس عوامل محدودی مانند نوسان قیمت، حجم معاملات و غیره محاسبه می‌شود و سایر عوامل مؤثر بر بازار را در نظر نمی‌گیرد.
3. رفتار سرمایه‌گذاران ممکن است با آنچه که این شاخص نشان می‌دهد متفاوت باشد.
4. این شاخص معمولاً با تأخیر چند روزه به‌روزرسانی می‌شود و ممکن است در زمان واقعی و لحظه حال دقیق نباشد.

بیشتر بدانید: شاخص کل چیست؟ فرمول محاسبه

شاخص ترس و طمع چه عواملی را بررسی می کند؟

شاخص ترس و طمع به طور کلی ۷ عامل مختلف را برای محاسبه خود در نظر می‌گیرد:

۱- شاخص قدرت خرید (Strength of the Stock Market):
این عامل به بررسی قدرت خرید سرمایه‌گذاران در بازار می‌پردازد.
۲- شاخص ریسک (Market Volatility):
این عامل به بررسی نوسانات قیمتی در بازار سهام می‌پردازد.
۳- شاخص قفل (Safe Haven Demand):
این عامل به بررسی تقاضا برای داراییهای امن مانند طلا می‌پردازد.
۴- شاخص رفتار جمعی (Junk Bond Demand):
این عامل به بررسی تقاضا برای اوراق قرضه با ریسک بالا می‌پردازد.
۵- شاخص پوشش سهام کوتاه مدت (Stock Price Breadth):
این عامل به بررسی میزان اقبال عمومی به بازار سهام می‌پردازد.
۶- شاخص گردش حساب ها (Market Momentum):
این عامل به بررسی روند حرکت بازار در مدت زمان کوتاه می‌پردازد.
۷- شاخص پول جاری (Put and Call Options):
این عامل به بررسی تقاضای قراردادهای اختیار معامله خرید و فروش سهام می‌پردازد.

این عوامل به صورت ترکیبی برای محاسبه شاخص ترس و طمع مورد استفاده قرار می‌گیرند و به تحلیلگران بازار سرمایه کمک می‌کنند تا حالت روانی حاکم بر بازار را درک کنند.

شاخص ترس و طمع در بورس ایران را از چه سایتی میتوان دید؟

این شاخص بیشتر برای بازار سهام آمریکا و از طریق سایت CNN Business محاسبه و منتشر می‌شود. اما برای بررسی وضعیت روحیه بازار سرمایه ایران، می‌توان از سایر شاخص‌ها و نشانه‌های موجود استفاده کرد:
شاخص کل بورس تهران:
تغییرات روزانه و روند شاخص کل بورس تهران می‌تواند بیانگر حالت کلی بازار باشد.
این اطلاعات را می‌توان در سایت‌های معتبر بورسی مانند پایگاه اطلاع‌رسانی بورس تهران مشاهده کرد.
گزارش‌های تحلیلی بازار:
شرکت‌های تحلیلی معتبر گزارش‌های مفصلی از وضعیت بازار، معامله‌ها و روحیه سرمایه‌گذاران منتشر می‌کنند.
این گزارش‌ها در سایت‌های شرکت‌های تحلیلی یا سایت‌های خبری اقتصادی قابل مشاهده است.
نظرسنجی‌های عمومی:
برخی نظرسنجی‌های افکار عمومی در مورد وضعیت بازار سرمایه انجام می‌شود.
این اطلاعات معمولاً در سایت‌های خبری اقتصادی گزارش می‌شود.
هرچند شاخص ترس و طمع بورس ایران به طور مستقیم موجود نیست، اما با استفاده از منابع خبری مختلف و از طریق بورس ایران می‌توان به درک نسبی از روحیه بازار سرمایه ایران دست یافت.

جمع بندی

شاخص ترس و طمع (Fear & Greed Index) یک شاخص مهم و پرکاربرد در تحلیل بازارهای مالی است که وضعیت روانی و احساسی سرمایه‌گذاران را اندازه‌گیری می‌کند. این شاخص بر اساس عوامل مختلفی مانند قیمت، حجم معاملات، تغییرات قیمت، حالت بازار و شرایط کلی اقتصادی محاسبه می‌شود و مقدار آن در بازه‌ای از ۰ تا ۱۰۰ قرار می‌گیرد. مقدار پایین تر این شاخص نشان‌دهنده ترس و بدبینی سرمایه‌گذاران و مقدار بالاتر آن نشان‌دهنده طمع و خوش‌بینی آنها است. این شاخص به عنوان یک ابزار تحلیلی مفید برای پیش‌بینی حرکات آتی بازار سرمایه مورد استفاده قرار می‌گیرد و به سرمایه‌گذاران در تصمیم‌گیری‌های معاملاتی کمک می‌کند.