برای ارزیابی بازدهی سبدهای سرمایه‌گذاری و عملکرد سبدگردان‌ها، استفاده از دو فرمول مهم جهانی به نام‌های نرخ بازدهی پول وزنی (MWRR) و نرخ بازدهی زمان وزنی (TWRR) بسیار کارآمد است. MWRR به نوعی بازدهی سبد را بر اساس زمان و مبلغ واقعی سرمایه‌گذاری شده تعیین می‌کند و تأثیر جریان‌های نقدی را در محاسبات لحاظ می‌کند. این در حالی است که TWRR به‌جای تمرکز بر وجوه واقعی، بازدهی سبد را بر اساس عملکرد خالص آن در طول زمان محاسبه می‌کند و به این ترتیب تأثیر سرمایه‌گذاری‌های جدید یا برداشت‌ها را حذف می‌کند. این دو فرمول ابزارهای مفیدی برای سرمایه‌گذاران و سبدگردان‌ها فراهم می‌کنند تا بتوانند تصمیمات بهتری بر اساس عملکرد واقعی سبدهای خود اتخاذ کنند.
چگونگی محاسبۀ ارزش دارایی‌های سبد اختصاصی
برای محاسبه نرخ بازدهی سبد اختصاصی و عملکرد سبدگردان، ابتدا باید ارزش سبد یا سبدهای اختصاصی در ابتدای هر دوره و انتهای آن محاسبه شود. این ارزش باید طبق دستورالعمل‌های مربوط به قیمت‌گذاری اوراق بهادار در صندوق‌های سرمایه‌گذاری تعیین گردد. در این راستا، نکات زیر باید مد نظر قرار گیرد:
- محاسبه ارزش اوراق بهادار:
- ارزش اوراق بهادار موجود در سبد باید بر اساس قیمت فروش آن‌ها، مطابق با دستورالعمل‌های مربوطه محاسبه شود. این قیمت‌ها به‌عنوان مبنای اصلی برای محاسبه ارزش سبد در نظر گرفته می‌شوند.
- عدم تعدیل قیمت‌ها:
- سبدگردان نمی‌تواند قیمت اوراق بهادار را بر اساس مواردی که در دستورالعمل ذکر شده، تغییر دهد. به عبارت دیگر، باید از همان قیمت‌های تعیین‌شده استفاده شود و هیچ نوع تعدیلی صورت نگیرد.
- محاسبه ارزش اوراق بهادار بسته:
- اگر بخشی از سرمایه‌گذاری مشتری شامل ورقۀ بهاداری باشد که در زمان قرارداد، نماد آن بسته باشد، ارزش آن ورقۀ بهادار در محاسبات صفر در نظر گرفته می‌شود. اما هر زمان که نماد معاملاتی آن ورقۀ بهادار باز شود، ارزش آن باید بر اساس قیمت پایانی روز بازگشایی محاسبه و به‌عنوان سرمایه جدید مشتری در نظر گرفته شود.
فرمول محاسبه MWRR
- نرخ بازدهی پول وزنی (MWRR)
نرخ بازدهی پول وزنی، به‌ویژه زمانی مفید است که سرمایه‌گذاری‌ها شامل واریز و برداشت‌های مکرر باشند. این روش بازدهی را بر اساس وجوه واقعی که در سبد سرمایه‌گذاری شده‌اند محاسبه می‌کند. به عبارت دیگر، MWRR تأثیر جریان‌های نقدی را در محاسبات لحاظ می‌کند.
برای محاسبه MWRR، ابتدا باید ارزش پایانی سبد، ارزش اولیه سبد و جریان‌های نقدی (واریز و برداشت) را تعیین کرد. سپس با استفاده از فرمول زیر، MWRR محاسبه می‌شود:
فرمول محاسبه TWRR
- نرخ بازدهی زمان وزنی (TWRR)
نرخ بازدهی زمان وزنی، بر اساس عملکرد خالص سبد در طول زمان محاسبه می‌شود و تأثیر واریزها و برداشت‌ها را حذف می‌کند. این روش به تحلیلگران کمک می‌کند تا عملکرد واقعی سبد را بدون تأثیرات ناشی از جریان‌های نقدی بررسی کنند. TWRR به‌ویژه برای مقایسه عملکرد سبدهای مختلف و ارزیابی کارایی سبدگردان‌ها مناسب است.
برای محاسبه TWRR، نرخ بازدهی هر دوره محاسبه شده و سپس به‌صورت مضرب در هم قرار می‌گیرد:
بیشتر بدانید: درباره سبدگردانی اختصاصی نوویرا، انواع سبدهای اختصاصی و بازدهی آن بیشتر بدانید.
چگونه عملکرد سبدگردان را ارزیابی کنیم؟
ارزیابی عملکرد سبدگردان‌ها یکی از مراحل کلیدی در مدیریت سرمایه‌گذاری است. برای اینکه بتوانیم به‌طور مؤثر عملکرد سبدگردان را بررسی کنیم، می‌توانیم از روش‌ها و معیارهای زیر استفاده کنیم:
- استفاده از نرخ بازدهی
- نرخ بازدهی پول وزنی (MWRR): این نرخ نشان‌دهنده بازدهی واقعی سرمایه‌گذار است و تأثیر واریزها و برداشت‌ها را لحاظ می‌کند. MWRR به ما کمک می‌کند تا بفهمیم سرمایه‌گذار در واقع چه مقدار بازدهی از سبد دریافت کرده است. در این خصوص بالاتر توضیحات و فرمول ارائه کردیم.
- نرخ بازدهی زمان وزنی (TWRR): این نرخ بر عملکرد خالص سبد تأکید دارد و تأثیر جریان‌های نقدی را حذف می‌کند. TWRR به ما نشان می‌دهد که سبدگردان به‌طور میانگین چگونه عملکرد داشته است. این فرمول را بالاتر ذکر کردیم و در خصوص آن توضیحاتی ارائه کردیم.
- مقایسه با شاخص‌های مرجع (Benchmark)
- مقایسه عملکرد سبدگردان با شاخص‌های مرجع (مانند بازار یا شاخص‌های خاص صنعتی) می‌تواند نشان دهد که آیا سبدگردان توانسته است بهتر از بازار عمل کند یا خیر. این مقایسه به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا درک بهتری از کارایی سبدگردان داشته باشند.
- تحلیل ریسک
- بررسی ریسک‌های مرتبط با سبدگردانی نیز مهم است. استفاده از معیارهایی مانند نسبت شارپ (Sharpe Ratio) یا نسبت تری (Treynor Ratio) می‌تواند به اندازه‌گیری بازدهی نسبت به ریسک کمک کند. این تحلیل نشان می‌دهد که آیا بازدهی کسب‌شده با توجه به ریسک‌های موجود قابل قبول است یا خیر.
- ارزیابی روندهای بلندمدت
- عملکرد سبدگردان را باید در دوره‌های زمانی طولانی‌مدت ارزیابی کرد. مشاهده روندهای بلندمدت به جای تمرکز بر عملکرد کوتاه‌مدت می‌تواند تصویر دقیق‌تری از کارایی سبدگردان ارائه دهد.
- گزارش‌دهی شفاف
- سبدگردان‌ها باید به‌طور منظم اطلاعات دقیقی از عملکرد سبدهای سرمایه‌گذاری و بازدهی‌ها ارائه دهند. این شفافیت به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا تصمیم‌گیری‌های آگاهانه‌تری داشته باشند.
- بازخورد از سرمایه‌گذاران
- نظرها و بازخوردهای سرمایه‌گذاران موجود می‌تواند به ارزیابی عملکرد سبدگردان کمک کند. احساس رضایت یا نارضایتی سرمایه‌گذاران می‌تواند نشانه‌ای از کیفیت خدمات سبدگردان باشد.
نتیجه‌گیری
محاسبه بازدهی سبدگردان‌ها ابزار حیاتی برای ارزیابی عملکرد و کارایی آن‌هاست. با استفاده از روش‌های استاندارد مانند نرخ بازدهی پول وزنی (MWRR) و نرخ بازدهی زمان وزنی (TWRR)، سرمایه‌گذاران می‌توانند به‌طور دقیق‌تری بازدهی سبدهای اختصاصی خود را تحلیل کنند.
مراحل محاسبه ارزش دارایی‌ها، شامل بررسی قیمت‌های رسمی اوراق بهادار و عدم تعدیل آن‌ها، به شفافیت و دقت در ارزیابی کمک می‌کند. همچنین، در نظر گرفتن وضعیت اوراق بهادار بسته در زمان محاسبه، اطمینان می‌دهد که ارزش واقعی سبد به درستی منعکس می‌شود. این فرآیندها به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرند و عملکرد سبدگردان‌ها را به‌طور عادلانه‌تری مورد ارزیابی قرار دهند. با این روش‌ها، می‌توان به بهبود استراتژی‌های سرمایه‌گذاری و افزایش بازدهی‌های آینده دست یافت
