سرمایه گذار حرفه ای یکی از کلید واژههای مهم در دنیای بورس و بازارهای مالی است. این افراد به عنوان ایفاگران نقش اصلی بازار شناخته میشوند و در بسیاری از مواقع، فرصتهای سرمایه گذاری ویژه، مانند عرضه های اولیه، تنها به آنها تعلق میگیرد. اما سرمایه گذار حرفه ای چه کسانی هستند و چه ویژگیهایی دارند؟ برای ورود به این دسته از سرمایه گذاران، چه شرایطی باید احراز شود و چگونه میتوانیم خود را به عنوان یک سرمایه گذار حرفهای معرفی کنیم؟ در ادامه به بررسی این سوالات خواهیم پرداخت تا با دنیای جذاب سرمایه گذاری حرفه ای بیشتر آشنا شویم.
مزایای سرمایه گذار حرفه ای بودن
قبل از بررسی ویژگیهای سرمایه گذار حرفه ای، بهتر است به مزایای این دسته از سرمایه گذاران بپردازیم. سرمایه گذاران حرفهای این امکان را دارند که بر روی تعدادی از نمادهای بازار فرابورس که ریسک بالایی دارند، معاملات انجام دهند. این فرصتها تنها برای افرادی فراهم میشود که به عنوان سرمایه گذار حرفهای شناخته میشوند.
اگر سهمی که به دنبال آن هستید، از جمله نمادهای با ریسک بالا باشد، این موضوع در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران و در بخش «پیام ناظر سهامها» اعلام میشود. به عنوان مثال، عرضه اولیه شرکت تپسی در فرابورس، زمانی که پذیره نویسی آن انجام شد، تنها در دسترس سرمایه گذاران حرفه ای بود. این ویژگیها نشان دهنده اهمیت و امتیازات ویژهای است که سرمایه گذاران حرفه ای از آن برخوردارند.
شرایط سرمایه گذار حرفه ای ؛ اشخاص حقیقی
برای اینکه یک شخص حقیقی به عنوان سرمایه گذار حرفه ای شناخته شود، باید حداقل یکی از شرایط زیر را داشته باشد:
- موجودی حساب یا پرتفوی: شخص باید دارای مانده حساب یا ارزش ریالی پرتفوی معادل یا بیشتر از ۱۰ میلیارد ریال باشد، یا در ۶ ماه گذشته، مجموع ارزش معاملات خرید و فروش او در بورس تهران و فرابورس ایران حداقل ۱۰ میلیارد ریال در هر ماه باشد.
- مدارک علمی: شخص باید یکی از مدارک علمی معتبر مانند اصول بازار سرمایه، تحلیلگری، مدیریت سبد اوراق بهادار، یا مدارک تخصصی مانند CFA، CIA، CMA و FRM را داشته باشد.
- سابقه در نهادهای مالی: داشتن سابقه عضویت در هیئت مدیره نهادهای مالی.
- معاملات در بازار مشتقه: در یک سال گذشته، جمع ارزش قراردادهای معامله شده (به جز اوراق اختیار فروش) وی در بازار مشتقه بورس تهران و فرابورس باید حداقل ۱۰ میلیارد ریال باشد.
- مدیریت دارایی: داشتن سبدهای با دارایی تحت مدیریت (AUM) بیش از ۵ میلیارد ریال.
- سابقه کاری در بازار سرمایه: کارکنان ارکان بازار سرمایه که حداقل یک سال سابقه بیمه در سازمان بورس، بورسها، شرکت مدیریت فناوری بورس تهران یا شرکت سپرده گذاری مرکزی داشته باشند.

شرایط سرمایه گذار حرفه ای ؛ اشخاص حقوقی
برای اینکه یک شخص حقوقی به عنوان سرمایه گذار حرفهای شناخته شود، باید یکی از شرایط زیر را داشته باشد:
حقوق صاحبان سهام: اگر حقوق صاحبان سهام این شخص حقوقی در سه سال گذشته بیشتر از ۱۰ میلیارد ریال باشد.
گردش حساب بانکی: اگر گردش حساب بانکی آنها در ۶ ماه گذشته به طور میانگین بیشتر از ۱۰ میلیارد ریال در هر ماه باشد.
ارزش پرتفوی: اگر میانگین ارزش پرتفوی این شخص حقوقی در سه سال گذشته (بر اساس ارزش پرتفوی در انتهای هر ماه) بیشتر از ۱۰ میلیارد ریال باشد.
نهادهای مالی: شامل بانکها، شرکتهای بیمه، و تمامی نهادهای مالی تحت نظارت سازمان، مانند شرکتهای سبدگردانی، کارگزاریها، و صندوقهای سرمایه گذاری مشترک یا قابل معامله، که در یکی از بازارهای بورس تهران یا فرابورس ایران پذیرفته شدهاند.
مدیریت دارایی: اگر سبدهایی که این شخص حقوقی مدیریت میکند، دارای دارایی تحت مدیریت (AUM) بیش از ۱۰ میلیارد ریال باشد.
مراحل ثبت درخواست سرمایه گذار حرفهای
برای ثبت درخواست سرمایه گذار حرفه ای چه کنیم؟ برای ثبت درخواست به عنوان سرمایه گذار حرفه ای، مراحل زیر را دنبال کنید:
- تماس با کارگزاری
- ارائه مستندات
- احراز شرایط
ابتدا با یکی از شرکتهای کارگزاری بورس تماس بگیرید.
مستندات و مدارک مورد نیاز را که نشان دهنده شرایط شما برای سرمایه گذار حرفهای بودن است، به کارگزاری ارائه دهید.
شرکت کارگزاری مسئول بررسی و احراز شرایط شما به عنوان سرمایه گذار حرفهای خواهد بود.
پرسش های متداول
جمع بندی
همانطور که گفتیم سرمایه گذار حرفه ای در بورس به افرادی گفته میشود که با داشتن شرایط خاصی، توانایی و تجربه بیشتری در زمینه سرمایه گذاری دارند. این افراد می توانند شامل اشخاص حقیقی و حقوقی باشند که به طور رسمی توسط شرکتهای کارگزاری مورد تأیید قرار میگیرند. برای اشخاص حقیقی، داشتن حداقل موجودی یا گردش حساب مشخص، مدارک علمی مرتبط و سابقه معاملاتی از جمله شرایط لازم است. از سوی دیگر، اشخاص حقوقی نیز باید معیارهایی مانند حقوق صاحبان سهام، گردش حساب بانکی و ارزش پرتفوی را رعایت کنند. سرمایه گذاران حرفهای به دلیل دانش و تجربه بیشتر، قادر به بهره برداری از فرصتهای ویژه در بازار سرمایه هستند و میتوانند در تصمیم گیریهای خود به شکل مؤثرتری عمل کنند.