فروش سهام عدالت یکی از موضوعات مهم و بحث‌برانگیز در بازار مالی ایران است که به‌ویژه در سال‌های اخیر توجه زیادی را به خود جلب کرده است. سهام عدالت به‌عنوان یک طرح مالی، به منظور کاهش نابرابری‌های اقتصادی و فراهم کردن دسترسی اقشار مختلف جامعه به بازار سرمایه ایجاد شد. این طرح به افراد این امکان را می‌دهد که با مالکیت سهام شرکت‌های بزرگ، از منافع اقتصادی و سودآوری این شرکت‌ها بهره‌مند شوند. با این حال، فرآیند فروش این سهام و چالش‌های مرتبط با آن، از جمله عدم آگاهی کافی در مورد ارزش واقعی سهام، شیوه‌های فروش و محدودیت‌های قانونی، مورد توجه بسیاری از سرمایهگذاران و کارشناسان اقتصادی قرار دارد. در این راستا، بررسی ابعاد مختلف فروش سهام عدالت، می‌تواند به درک بهتر این موضوع و تصمیم‌گیری آگاهانه‌تر سرمایهگذاران کمک کند. درادامه با نوویرا همراه باشید تا این موضوع را با هم بررسی کنیم.
نحوه سازو کار سهام عدالت از ابتدا
از زمان آغاز فعالیت سهام عدالت تا سال ۱۳۹۹، مدیریت این سهام به‌طور کامل بر عهده دولت بود. در این دوره، صاحبان سهام هیچ نقشی در مدیریت سبد سهام خود نداشتند و تنها به صورت سالانه سود خود را دریافت می‌کردند. این وضعیت تا زمانی ادامه داشت که دولت و سازمان بورس اوراق بهادار تصمیماتی را اتخاذ کردند که به دارندگان سهام عدالت امکان می‌داد تا بر داراییهای خود مدیریت مستقیم داشته باشند و بتوانند در مورد فروش این سهام تصمیم‌گیری کنند.
با آزادسازی سهام عدالت، اولین قدم برای صاحبان سهام، دریافت مجوز مدیریت مستقیم بود. این مجوز به دارندگان این امکان را می‌دهد که به‌طور فعال بر داراییهای خود نظارت کنند و از فرصت‌های موجود در بازار استفاده نمایند. به‌عبارت دیگر، پس از آزادسازی، دارندگان سهام عدالت میتوانند با انتخاب یکی از دو روش مدیریت مستقیم یا غیرمستقیم، به اداره و فروش سهام خود بپردازند.
در خردادماه سال ۱۳۹۹، دولت اعلام کرد که امکان فروش ۳۰ درصد از سهام عدالت برای دارندگان این سهام فراهم شده است. این تصمیم به سرمایهگذاران این فرصت را می‌دهد که بخشی از داراییهای خود را به نقدینگی تبدیل کنند و از مزایای بازار سرمایه بهره‌مند شوند.
در روش مدیریت مستقیم، دارندگان میتوانند با مراجعه به سامانه‌های مربوطه، سبد سهام خود را مدیریت کرده و تصمیمات فروش را بهصورت مستقل اتخاذ کنند. این روش به آن‌ها این امکان را می‌دهد که با توجه به شرایط بازار و تحلیل‌های شخصی، زمان مناسب برای فروش سهام خود را انتخاب کنند.
از سوی دیگر، در مدیریت غیرمستقیم، افراد میتوانند با واگذاری مدیریت سبد سهام خود به نهادهای مالی، از خدمات این نهادها بهره‌مند شوند. این نهادها با استفاده از تخصص و تجربه خود میتوانند به مدیریت بهینه دارایی‌ها و فروش آن‌ها بپردازند.
بیشتر بخوانید: نحوه پیگیری سود سهام عدالت + از کجا بفهمم سود سهام عدالت واریز شده؟
معامله سهام عدالت در بازار بورس
مشمولان سهام عدالت برای مدیریت دارایی خود می توانند از ۲ روش زیر استفاده کنند که هرکدام از این روش ها را در ادامه توضیح داده ایم.
- نگهداری سهام عدالت و شروع معاملات
برای مشمولانی که تصمیم به نگهداری سهام عدالت و انجام معاملات بر روی آن در بازار بورس دارند، اولین گام ثبت نام در سامانه سجام (سامانه جامع اطلاعات مشتریان) www.sejam.ir است. این سامانه به عنوان یک پایگاه داده مرکزی، اطلاعات سرمایهگذاران را ثبت و مدیریت میکند و امکان دسترسی به خدمات مختلف بازار سرمایه را فراهم می‌آورد. پس از ثبت نام در سجام، مشمولان باید کد بورسی دریافت کنند. این کد به آن‌ها اجازه می‌دهد تا به‌طور قانونی و رسمی وارد بازار بورس شوند.
پس از دریافت کد بورسی، سرمایهگذاران باید به یکی از کارگزاری‌های معتبر مراجعه کنند. کارگزاریها، به عنوان واسطه‌های بین سرمایهگذاران و بازار، خدمات متنوعی از جمله مشاوره، انجام معاملات و ارائه اطلاعات بازار را ارائه می‌دهند. پس از ثبت نام در کارگزاری، دارندگان سهام عدالت میتوانند به راحتی اقدام به خرید و فروش سهام خود در بازار سرمایه کنند.
- فروش سهام عدالت
فروش سهام عدالت به‌طور کلی در سه مرحله انجام میشود. در مرحله اول، در خردادماه ۱۳۹۹، ۳۰ درصد از سهام عدالت برای سهامداران آزاد شد. این اقدام به سرمایهگذاران این امکان را می‌دهد که بخشی از داراییهای خود را به نقدینگی تبدیل کنند و از مزایای بازار سرمایه بهره‌مند شوند.
در مرحله دوم، ۳۰ درصد دیگر از سهام عدالت در تیرماه ۱۳۹۹ آزاد شد. در این مرحله، سهامداران میتوانند با توجه به شرایط بازار و تحلیل‌های خود، تصمیم بگیرند که آیا می‌خواهند این بخش از سهام را بفروشند یا آن را نگه دارند. باقی‌مانده سهام عدالت در بهمن‌ماه ۱۳۹۹ برای سهامداران آزادسازی شد. با این اقدام، دارندگان سهام عدالت میتوانند نسبت به فروش کل داراییهای خود اقدام کنند و از فرصت‌های موجود در بازار سرمایه بهره‌مند شوند.
نگهداری و معامله سهام عدالت نیازمند ثبت نام در سامانه سجام و دریافت کد بورسی است. سپس، با مراجعه به کارگزاری‌های مربوطه، سهامداران میتوانند به انجام معاملات بپردازند. فرآیند فروش سهام عدالت بهصورت تدریجی و در سه مرحله مشخص صورت می‌گیرد که به سرمایهگذاران این امکان را می‌دهد تا با توجه به نیازهای مالی و شرایط بازار، تصمیمات مناسبی اتخاذ کنند.
فروش سهام عدالت از طریق بانک‌ها
فروش سهام عدالت با استفاده از بانک‌ها یکی از روش‌های ساده و کارآمد برای دارندگان این سهام است. در این روش، سهامدار باید به بانکی که پیش‌تر برای دریافت سود سهام عدالت خود از آن استفاده کرده، مراجعه کند. پس از مراجعه، شخص باید فرم درخواست فروش ۳۰ درصد از سهام عدالت خود را پر کند و آن را به بانک ارائه دهد. همچنین، امکان ثبت درخواست فروش از طریق وبسایت بانک نیز وجود دارد که این روش را برای کاربران راحت‌تر میکند.
پس از تکمیل و ارائه درخواست، مسئولیت فروش سهام بر عهده بانک خواهد بود. بانک مورد نظر بهصورت بلوکی اقدام به فروش سهام عدالت در بازار بورس میکند و در نهایت، سود حاصل از این فروش به حساب دارنده سهام واریز خواهد شد. این فرآیند به سهامداران این اطمینان را می‌دهد که فروش آن‌ها به‌طور حرفه‌ای و مطابق با شرایط بازار انجام خواهد شد.
سهامداران با ارائه کد ملی خود میتوانند به آسانی نسبت به فروش سهام عدالت خود اقدام کنند. اما یکی از معایب مهم این روش، فقدان قدرت تصمیم‌گیری برای سهامداران است. در این حالت، سهامدار نمی‌تواند تصمیم بگیرد که کدام سهام از سبد خود به فروش برسد؛ این مسئولیت به بانک واگذار میشود. بنابراین، سهامداران باید از این نکته آگاه باشند که در این روش، کنترل کمتری بر روی فرآیند فروش و انتخاب سهام دارند.
فروش سهام عدالت از طریق کارگزاریها
فروش سهام عدالت از طریق کارگزاریها یکی از روش‌های متداول و مؤثر برای دارندگان این سهام است. در این روش، اولین اقدام لازم ثبت نام در سامانه سجام و دریافت کد بورسی است. این کد به سرمایهگذاران اجازه می‌دهد تا به‌طور قانونی و رسمی وارد بازار بورس شوند.
پس از دریافت کد بورسی، سرمایهگذاران میتوانند به وبسایت کارگزاری مربوطه مراجعه کرده و درخواست فروش سهام عدالت خود را ثبت کنند. کارگزاری پس از دریافت درخواست، اقدام به فروش سهام فرد بهصورت بلوکی در بازار بورس میکند. این فرآیند به سرمایهگذاران این اطمینان را می‌دهد که فروش آن‌ها به‌طور حرفه‌ای و بر اساس شرایط بازار انجام میشود.
یکی از مزایای بزرگ این روش نسبت به فروش از طریق بانک‌ها، ارائه لیست شرکت‌های موجود در صندوق سهام عدالت به سهامداران است. این بدان معناست که دارندگان سهام میتوانند انتخاب کنند که کدام سهام از سبد داراییهای خود به فروش برسد. این حق انتخاب، به سرمایهگذاران امکان می‌دهد تا با توجه به شرایط بازار و تحلیل‌های خود، تصمیمات بهتری در زمینه فروش سهام اتخاذ کنند.
نحوه ثبت درخواست فروش سهام عدالت در کارگزاریها
ثبت درخواست فروش سهام عدالت در کارگزاریها فرآیندی ساده و سریع است که شامل مراحل زیر میشود:
- ثبت نام در سامانه سجام: ابتدا، لازم است که سرمایهگذاران در سامانه سجام ثبت نام کنند و کد ملی خود را وارد کنند تا اطلاعات آن‌ها به‌درستی ثبت شود.
- دریافت کد بورسی: پس از ثبت نام در سجام، سرمایهگذاران باید کد بورسی دریافت کنند. این کد به آن‌ها اجازه می‌دهد تا به‌طور قانونی در بازار بورس فعالیت کنند.
- انتخاب کارگزاری: پس از دریافت کد بورسی، سرمایهگذاران باید یکی از کارگزاری‌های معتبر را انتخاب کرده و در آن ثبت نام کنند. این کارگزاریها به‌عنوان واسطه بین سرمایهگذاران و بازار عمل می‌کنند.
- ورود به سایت کارگزاری: با ورود به وبسایت کارگزاری، سرمایهگذاران باید به بخش مربوط به فروش سهام مراجعه کنند.
- ثبت درخواست فروش: در این بخش، سرمایهگذار می‌تواند درخواست فروش سهام عدالت خود را ثبت کند. معمولاً لازم است که میزان سهام مورد نظر و اطلاعات دیگر مربوط به فروش را وارد کند.
- تأیید درخواست: پس از ثبت اطلاعات، سرمایهگذار باید درخواست خود را تأیید کند. کارگزاری پس از دریافت درخواست، اقدام به فروش سهام بهصورت بلوکی در بازار بورس میکند.
- دریافت سود فروش: در نهایت، سود حاصل از فروش سهام به حساب سرمایهگذار واریز خواهد شد.
سوالات متداول
جمع بندی
فروش سهام عدالت یک فرآیند مهم در بازار سرمایه ایران است که به دارندگان این امکان را می‌دهد تا بخشی از داراییهای خود را به نقدینگی تبدیل کنند. این فرآیند می‌تواند از طریق دو روش اصلی انجام شود: فروش از طریق بانک‌ها و کارگزاریها. در روش بانکی، سهامداران باید به بانکی که برای دریافت سود سهام عدالت استفاده کرده‌اند مراجعه کنند و درخواست فروش خود را ثبت کنند؛ در این حالت، تصمیم‌گیری درباره فروش سهام به بانک واگذار میشود. در مقابل، فروش از طریق کارگزاریها به سرمایهگذاران این امکان را می‌دهد که با ثبت نام در سامانه سجام و دریافت کد بورسی، بهصورت مستقل بر روی سبد سهام خود مدیریت داشته باشند و انتخاب کنند که کدام سهام به فروش برسد.
فرآیند فروش سهام عدالت شامل مراحل ثبت نام، دریافت کد بورسی، و ثبت درخواست فروش است که در نهایت منجر به واریز سود حاصل از فروش به حساب دارندگان سهام میشود.
