صندوق پوشش ریسک یا هج فاند (Hedge Fund) چیست؟

صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund) نوعی صندوق سرمایه‌گذاری است که به دنبال استراتژی‌های مختلف برای کسب سود در بازارهای مالی هستند. این صندوق‌ها معمولاً به دنبال کاهش ریسک از طریق استفاده از ترکیبی از استراتژی‌های خرید و فروش (long و short) در بازارهای مختلف هستند. صندوق های پوشش ریسک یا هج فاند ویژگی های منحصر به فرد خود را دارند که با سایر صندوق های سرمایه گذاری تفاوت دارد. در این مطلب از استراتژی های مختلف این صندوق ها تا کارمزد آنها را مورد بررسی قرار می دهیم. با نوویرا همراه باشید.

ویژگی صندوق های پوشش ریسک چیست؟

صندوق‌های پوشش ریسک راهکارهای پیچیده‌ای را دنبال می‌کنند که هدف اصلی آن‌ها کاهش ریسک و افزایش بازده است. برخی از ویژگی‌های مهم صندوق‌های پوشش ریسک عبارتند از:

• این صندوق‌ها معمولاً برای سرمایه‌گذاران حرفه‌ای و با درآمد بالا طراحی شده‌اند و نیاز به حداقل سرمایه‌گذاری بالایی دارند.
• این صندوق‌ها از استراتژی‌های پیچیده و متنوعی برای کسب سود استفاده می‌کنند که شامل معاملات آتی، اختیار معامله، اوراق قرضه و سایر ابزارها است.
• معمولاً محدودیت‌هایی برای ورود و خروج از این صندوق‌ها وجود دارد که سرمایه‌گذاران باید به آن توجه کنند.
• این صندوق‌ها به دنبال کسب بازده بالا هستند، اما در عین حال ریسک بالاتری نیز دارند.

چه عوامل مهمی باید در انتخاب صندوق پوشش ریسک در نظر گرفته شود؟

در انتخاب یک صندوق پوشش ریسک (Hedge Fund)، عوامل مهمی باید در نظر گرفته شوند:

• بررسی استراتژی‌های سرمایه‌گذاری و اهداف صندوق و مطابقت آن با نیازها و سبک سرمایه‌گذاری شما ، ارزیابی ریسک و بازده استراتژی‌های صندوق
• بررسی سوابق و تجربه مدیران صندوق، ارزیابی سابقه عملکرد و توانایی های تیم مدیریتی
• توجه به هزینه‌های مدیریت، کارمزدهای ورود و خروج و سایر هزینه‌های مربوطه و بررسی اینکه آیا هزینه‌ها با بازده مناسب هستند یا خیر.
• بررسی محدودیت‌های سرمایه‌گذاری، حداقل سرمایه مورد نیاز و شرایط ورود و خروج
• اطمینان از انطباق این شرایط با نیازها و نقدشوندگی مورد نظر شما
• بررسی میزان تنوع و پراکندگی دارایی‌های صندوق در بخش‌های مختلف، ارزیابی اینکه آیا پرتفوی به اندازه کافی متنوع است یا خیر
• بررسی سوابق بازده تاریخی صندوق در دوره‌های مختلف
• مقایسه بازده صندوق با شاخص‌های مرجع مرتبط

معرفی صندوق‌های پوشش ریسک موفق در جهان

 چند نمونه از صندوق‌های پوشش ریسک (Hedge Fund) موفق و بزرگترین هج فاندهای موفق در جهان :

ریدج (Renaissance Technologies):

یک صندوق پوشش ریسک فناوری‌محور در آمریکا، با استراتژی معاملات بر اساس الگوریتم‌های پیچیده، تحت مدیریت جیمز سایمونز و تیم ریاضی‌دان‌های خبره، از جمله موفق‌ترین صندوق‌های پوشش ریسک با بازده تاریخی بی‌نظیر است.

بریجوتر (Bridgewater Associates):

یکی از بزرگ‌ترین و موفق‌ترین صندوق‌های پوشش ریسک جهان با رویکرد سرمایه‌گذاری ماکرو و استفاده از داده‌های کلان، تحت مدیریت ریی دالیو، پیشگام در اصول سیستم‌های دائم‌الوصف است. این صندوق با سابقه طولانی عملکرد عالی در جهان است.

قلمرو (Soros Fund Management):

صندوق پوشش ریسک افسانه‌ای به رهبری جورج سوروس ، شناخته‌شده به دلیل استراتژی معاملات ارز خارجی و پیش‌بینی بحران‌ها، با بازده‌های خارق‌العاده در طول دهه‌ها فعالیت است.

این سه صندوق نمونه‌هایی از موفق‌ترین و شناخته‌شده‌ترین صندوق‌های پوشش ریسک در جهان هستند که با رویکردها و استراتژی‌های منحصربه‌فرد خود به موفقیت های چشمگیری دست یافته‌اند. در ایران صندوق های پوشش ریسک هنوز آغاز به فعالیت نکرده اند. اما آنطور که گفته می شود به زودی شاهد آغاز فعالیت این صندوق ها خواهیم بود.

چالش‌های اصلی در مدیریت صندوق‌های پوشش ریسک

 مدیریت صندوق‌های پوشش ریسک (Hedge Funds) با چالش‌های مهمی همراه است که مدیران این صندوق‌ها باید با آنها مقابله کنند. برخی از چالش‌های اصلی عبارتند از:

استراتژی مورد استفاده در صندوق پوشش ریسک

در صندوق‌های پوشش ریسک، مدیران از طیف وسیعی از استراتژی‌های سرمایه‌گذاری استفاده می‌کنند تا به اهداف خود برسند. برخی از مهم‌ترین استراتژی‌های مورد استفاده در این صندوق‌ها عبارتند از:

• استراتژی‌های بازار محور (Market-Driven Strategies):
• استراتژی معاملات جفت ارز (Convertible Arbitrage)
• استراتژی داوطلبانه (Event-Driven)
• استراتژی بلند/کوتاه (Long/Short)
• استراتژی‌های نوآورانه (Innovative Strategies):
• استراتژی معاملات الگوریتمی (Algorithmic Trading)
• استراتژی معاملات خودکار (Automated Trading)
• استراتژی معاملات سهام براساس داده‌های بزرگ (Big Data Equity Trading)
• استراتژی‌های مبتنی بر مدل (Model-Based Strategies):
• استراتژی معاملات کوانتی (Quantitative Trading)
• استراتژی معاملات ماشینی (Machine Learning Trading)
• استراتژی معاملات آربیتراژ (Arbitrage Trading)
• استراتژی‌های سنتی (Traditional Strategies):
• استراتژی سهام بلند/کوتاه (Long/Short Equity)
• استراتژی محافظه‌کارانه (Conservative)
• استراتژی متنوع‌سازی (Diversified)

مدیران صندوق‌های پوشش ریسک با ترکیب و انعطاف‌پذیری در استفاده از این استراتژی‌ها، سعی در کسب بازده بالاتر و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری دارند.

چه عواملی در انتخاب استراتژی مناسب برای صندوق پوشش ریسک مهم هستند؟

در انتخاب استراتژی مناسب برای صندوق های پوشش ریسک، عوامل مهمی وجود دارند که باید مورد توجه قرار گیرند:

• هدف اصلی صندوق مانند کسب بازده بالا، کاهش ریسک یا ایجاد تنوع در سبد سرمایه‌گذاری، تعیین کننده نوع استراتژی مناسب است.
• استراتژی‌های متفاوت ریسک‌های متنوعی را به همراه دارند. بنابراین، ریسک‌پذیری سرمایه‌گذاران باید در نظر گرفته شود.
• وضعیت کلی بازار (رونق، رکود، نوسانی و…) بر انتخاب استراتژی مؤثر است. برخی استراتژی‌ها در شرایط خاص بازار مؤثرترهستند.
• مدیران باید در اجرای استراتژی انتخابی تخصص و تجربه کافی داشته باشند.
• استراتژی‌های مختلف نیاز به نقدشوندگی متفاوتی از دارایی‌ها دارند که باید در نظر گرفته شود.
• قوانین و مقررات مربوط به صندوق‌های پوشش ریسک می‌تواند محدودیت‌هایی را بر روی استراتژی‌های انتخابی ایجاد کند.

انواع صندوق پوشش ریسک

انواع صندوق های پوشش ریسک که در جهان در فعالیت می کنند شامل موارد زیر است:

صندوق های حوزه-خنثی (Market Neutral Funds):

این صندوق ها سعی می کنند تا از طریق ایجاد موقعیت های خرید و فروش متوازن، بازده خود را مستقل از جهت گیری کلی بازار حفظ کنند.

صندوق های ادغام و تملک (Merger Arbitrage Funds):

این صندوق ها سود خود را از معامله های مربوط به طرح های ادغام و تملک شرکت ها به دست می آورند.

صندوق های تغییر ساختار (Event Driven Funds):

این صندوق ها بر روی فرصت های سرمایه گذاری که از رویدادهای خاص شرکت ها ناشی می شوند، متمرکز هستند.

صندوق های گرایش (Trend Following Funds):

این صندوق ها سود خود را از تشخیص و پیروی از روندهای قیمتی در بازارهای مختلف به دست می آورند.

صندوق های جفت گزینه (Pair Trading Funds):

این صندوق ها با ایجاد موقعیت های خرید و فروش متوازن در سهام های مرتبط، سعی در ایجاد بازده مستقل از بازار دارند.

چه کسانی می‌توانند در صندوق‌ های پوشش ریسک سرمایه‌ گذاری کنند؟

افراد مختلفی می توانند در صندوق های پوشش ریسک سرمایه گذاری کنند، اما به طور عمده این افراد شامل موارد زیر هستند:

سرمایه گذاران نهادی:

بانک ها، شرکت های بیمه، صندوق های بازنشستگی و سایر نهادهای مالی بزرگ، معمولاً بخشی از سرمایه خود را در صندوق های پوشش ریسک سرمایه گذاری می کنند.

سرمایه گذاران با درآمد بالا و ثروتمند:

افراد با درآمد بالا و سرمایه قابل توجه، اغلب برای تنوع بخشیدن به سبد سرمایه گذاری خود، در این صندوق ها سرمایه گذاری می کنند.

سرمایه گذاران حرفه ای:

معامله گران حرفه ای، مدیران سرمایه گذاری و سایر افراد دارای تخصص و تجربه در حوزه سرمایه گذاری نیز می توانند در این صندوق ها سرمایه گذاری کنند.

نهادهای خیریه و موسسات غیرانتفاعی:

این نهادها می توانند بخشی از سرمایه خود را در صندوق های پوشش ریسک سرمایه گذاری کنند تا بازدهی بهتری را کسب کنند.

لازم به ذکر است که به دلیل ماهیت ریسکی این صندوق ها، معمولاً سرمایه گذاران خرد و پرتفوی های کوچک امکان سرمایه گذاری در آن ها را ندارند. بنابراین به وضوح مشخص است که استفاده از صندوق های پوششی برای همه افراد در بازار سرمایه گزینه انتخابی مناسبی نیست.

کارمزد صندوق پوشش ریسک چقدر است؟

کارمزد صندوق های پوشش ریسک (هج فاندها) به عوامل مختلفی بستگی دارد و میتواند متفاوت باشد. به طور کلی می توان گفت:

۱- کارمزد مدیریت:

این کارمزد معمولا بین ۱ تا ۲ درصد ارزش سبد سرمایه گذاری است. هر چه صندوق فعالانه تر مدیریت شود، کارمزد بالاتر خواهد بود.

۲- کارمزد موفقیت و عملکرد:

این کارمزد معمولا بین ۱۵ تا ۲۰ درصد از سود بیش از حد معین (مثلا بازده بالاتر از بازار) است که به عنوان پاداش به مدیران پرداخت می شود.

سایر کارمزدها:

در برخی موارد کارمزدهای دیگری مانند کارمزد معاملات، کارمزد حق الوکاله و… نیز اخذ می شود.

در مجموع، کارمزد کل صندوق های پوشش ریسک معمولا بین ۲ تا ۴ درصد ارزش سبد سرمایه گذاری است. اما این رقم می تواند متغیر باشد و به ویژگی های خاص هر صندوق بستگی دارد.

پیشنهاد می شود در انتخاب صندوق، علاوه بر کارمزد، به سایر عوامل مهم دیگر نیز توجه کنید.

جمع بندی

در مجموع، صندوق های پوشش ریسک (هج فاندها) به عنوان ابزاری برای مدیریت ریسک و افزایش بازدهی سرمایه گذاری مطرح هستند. این صندوق ها با استفاده از استراتژی های پیچیده معاملاتی در اقسام مختلف دارایی ها، سعی در کاهش ریسک و افزایش حداکثری بازدهی دارند. انتخاب صندوق مناسب، با توجه به عواملی چون سبک مدیریت، میزان ریسک و بازدهی، کارایی تیم مدیریتی، هزینه ها و ساختار حکمرانی صندوق اهمیت بسیاری دارد. کارمزد این صندوق ها معمولا بین ۲ تا ۴ درصد ارزش سبد سرمایه گذاری است، اما می تواند متفاوت باشد. در مجموع، به منظور بهره گیری مؤثر از مزایای هج فاندها، ارزیابی دقیق و انتخاب صندوق مناسب امری ضروری است.