یکی از راه های افزایش سرمایه و تامین مالی شرکت های بورسی و فرابورسی استفاده از روش افزایش سرمایه از محل آورده نقدی است. به این طریق وجه نقدی وارد شرکت شده و شرکت می تواند ساختار مالی خود را اصلاح کرده و طرح های توسعه ای را گسترش دهد. شرکت ها برای اینکه بتوانند در بازار رقابتی حفظ قدرت کنند و طرح های توسعه ای خود را دنبال کنند نیاز به تامین منابع دارند. روش افزایش سرمایه از محل آورده نقدی از جمله رایج ترین روش های جذب سرمایه است. ما در این مطلب از سبدگردان نوویرا جزئیات این روش ها بیشتر بازگو می کنیم. با ما همراه باشید.
افزایش سرمایه از محل آورده نقدی چیست؟
افزایش سهام منتشره یک شرکت، افزایش سرمایه است. برای اینکه شرکت بتواند پاسخگوی نیازهای نقدینگی خود باشد و در بازار رقابت قدرت خود را حفظ کند باید از روش های افزایش سرمایه استفاده کند. به طور کلی ۴ روش افزایش سرمایه وجود دارد که این ۴ مورد عبارتند از :
- افزایش سرمایه به روش سهام
- افزایش سرمایه از محل سود انباشته یا سهام جایزه
- افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی
- افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران
- افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران
حال در این مطلب به جزئیات روش چهارم می پردازیم.
آشنایی با چگونگی روش افزایش سرمایه از محل آورده نقدی
افزایش سرمایه از محل آورده نقدی یک روش نسبتا طولانی است. در این روش ابتدا به سهامداران امتیاز حق تقدم داده می شود و این حق تقدم ها تبدیل به سهام می شود. بخشی از این فرآیند از طریق مطالبات و آورده نقدی است اما با سایر روش ها تفاوت هایی نیز دارد. به طور کلی فرآیند افزایش سرمایه از محل آورده نقدی شامل موارد زیر است:
- پیشنهاد افزایش سرمایه از سوی اعضا هیئت مدیره در مجمع عمومی فوق العاده
- بررسی و اظهار نظر حسابرس و بازرس قانونی در مورد افزایش سرمایه شرکت
- ارسال درخواست افزایش سرمایه به سازمان بورس و اوراق و بهادار
- بررسی درخواست شرکت توسط سازمان بورس
- اعلام موافقت ضمنی یا عدم موافقت یا موافقت مشروط با افزایش سرمایه از سوی سازمان بورس
- اگر سازمان بورس موافقت ضمنی خود را اعلام کند، ادامه فرآیند بدین ترتیب انجام می شود.
- توقف نماد معاملاتی برای برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده
- تشکیل مجمع عمومی فوق‌العاده به جهت پذیره نویسی و افزایش سرمایه و انتشار آگهی آن
- دادن امتیاز حق تقدم به سهامداران و بازگشایی نماد
- تعیین مهلت استفاده از حق تقدم
- اتمام مهلت پذیره نویسی و فروش حق تقدم‌های استفاده نشده توسط شرکت
- تبدیل حق تقدم‌ها به سهام شرکت در پرتفوی سهامداران
حق تقدم سهام چیست؟
حق تقدم اوراق بهاداری است که نشان می دهد دارنده آن صاحب یا مالک آن تعداد مشخصی از سهام شرکت مورد نظر را دارد. در واقع این اوراق به سهامداران شرکت تعلق دارد. برگه حق تقدم در افزایش سرمایه به آورده نقدی منتشر می گردد. گاهی نیز افزایش سرمایه از آورده نقدی با سلب حق تقدم صورت می گیرد که جزئیات آن با روش معمول متفاوت است. اما به طور معمول حق تقدم متعلق به سهامداران کنونی است و ارزش آن معادل ۱۰۰۰ ریال است. توجه کنید که حق تقدم دارای نمادی متفاوت از سهام شرکت است و با افزودن حرف (ح) به انتهای نماد شرکت مشخص می شود.
قیمت سهم بعد از افزایش سرمایه چگونه خواهد بود؟
بعد از افزایش سرمایه قیمت سهم تغییر پیدا می کند. برای به دست آوردن قیمت سهم از فرمول زیر استفاده می شود.
مهلت استفاده از حق تقدم چقدر است؟
برای استفاده از حق تقدم معمولا ۶۰ روز را مقرر می کنند. در صورتی که شرکت درخواست بدهد یا در صورت موافقت بورس یا فرابورس این مهلت برای ۳۰ روز دیگر یعنی یک ماه قابلیت تمدید دارد. سرمایه گذار برای فروش حق تقدم خود، باید در این ۲ ماه اقدام کرده و از امتیاز خود استفاده کند.
سرمایه گذار در مقابل حق تقدم ۳ انتخاب دارد
در حالت اول با پرداخت ۱۰۰۰ ریال بابت هر حق تقدم به حساب شرکت واریز می کند. در سامانه کدال مشخصات این حساب در آگهی آن موجود است. با این کار افزایش سرمایه برای سرمایه گذار ثبت شده و فرد حق امتیاز حق تقدم را به سهام تبدیل کرده و به پرتفوی خودش اضافه می کند.
در حالت دوم سرمایه گذار می تواند حق تقدم خود را به دیگری واگذار کند و آن را بفروشد.
در حالت سوم نیز اگر دو حالت بالا اتفاق نیفتد یعنی فرد حق تقدم خود را نفروشد و مبلغ آن را به حساب شرکت واریز نکند، شرکت می تواند بعد از مهلت مقرر شده حق تقدم استفاده نشده را بفروشد. مدت حراج حق تقدم های استفاده نشده ۳۰ روز است و به صورت اطلاعیه پذیره نویسی عمومی از طریق سامانه کدال به سهامداران اطلاع رسانی می شود.
مطالبات حال شده سهامداران به چه معناست؟
هنگام محاسبه سود سالیانه شرکت، سهامداران عمده که بخش زیادی از سود شرکت به آنها تعلق دارد، سودی دریافت نمی کنند تا نقدینگی شرکت خارج نشود. در این شرایط دیگر نیازی به پرداخت ۱۰۰۰ ریال مبلغ هر سهم ندارند چرا که آنها از قبل این مقدار را پرداخت کرده اند. بنابراین در اصطلاح به آن ها مطالبات حال شده یا مطالبات دریافت شده می گویند.
مزایا و معایب افزایش سرمایه از محل آورده نقدی چیست؟
مزایا
- آورده نقدی و افزایش نقدینگی برای شرکت
- امکان حفظ درصد سهامداری برای هریک از سهامداران قبلی
- عدم خروج نقدینگی از شرکت به هنگام تبدیل مطالبات حال شده سهامداران به سرمایه
معایب
- طولانی بودن فرآیند افزایش سرمایه نسبت به دیگر روش های افزایش سرمایه شرکت
- عدم تبدیل همه حق تقدم های ایجاد شده به سهام در مهلت مقرر و فرو حق تقدم سهام توسط شرکت
سوالات متداول
جمع بندی
افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران یکی از انواع روش‌های متداول افزایش سرمایه است. چراکه در مدت زمان کم، سرمایه زیادی را در اختیار شرکت قرار می دهد. در این روش حق تقدم به سهامداران تعلق می‌گیرد و پس از مدت زمان مقرر شده و واریز وجوه از سوی سهامداران، این حق تقدم‌ها به سهام شرکت تبدیل می‌شوند. قیمت سهم پس از افزایش سرمایه تغییر می‌کند که فرمول آن در طول مقاله مطرح شد. شرکت ها در بورس و فرابورس، برای تامین مالی و افزایش توسعه شرکت از این روش استفاده می کنند.
