قرارداد آتی نقره یکی از ابزارهای مالی مشتقه است که به سرمایه‌گذاران و فعالان بازار مالی امکان می‌دهد تا در زمان حال توافق کنند و معامله خرید یا فروش نقره را با قیمتی مشخص در آینده انجام دهند. این قراردادها فرصتی برای کسب سود در نوسانات قیمت نقره، چه در بازار صعودی و چه نزولی، فراهم می‌کنند. بازار آتی نقره، به دلیل ماهیت دوطرفه‌اش، به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا از افزایش یا کاهش قیمت‌ها سود ببرند. علاوه بر این، ویژگی‌هایی مانند اهرم مالی، مدیریت ریسک، و امکان برنامه‌ریزی برای خرید و فروش نقره در آینده، جذابیت این امکان را برای سرمایه‌گذاران و صنایع مرتبط افزایش می‌دهد.
به‌طور مثال، صنایع تولیدی که از نقره در محصولات خود استفاده می‌کنند، می‌توانند با ورود به این بازار، قیمت مواد اولیه را برای آینده تثبیت کنند و از نوسانات ناگهانی بازار در امان بمانند. همچنین، سرمایه‌گذاران خرد می‌توانند با سرمایه‌ای محدود، از مزایای تغییرات قیمت نقره بهره‌مند شوند. قرارداد آتی نقره در کنار قراردادهای آتی دیگر، ابزاری کارآمد برای تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری و مدیریت بهتر ریسک در بازارهای مالی است. در این مقاله به جزئیات بیشتری در خصوص قراردادهای آتی نقره خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
آشنایی با قرارداد آتی نقره با یک مثال ساده
قرارداد آتی نقره یک ابزار مالی پرکاربرد در بازارهای سرمایه مثل بورس است که به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهد معامله خرید یا فروش نقره را در زمانی مشخص در آینده و با قیمتی توافق‌شده از پیش انجام دهند. این قراردادها فرصتی را فراهم می‌کنند تا فعالان بازار از نوسانات قیمت نقره به نفع خود استفاده کنند. فرض کنید امروز قیمت هر کیلوگرم نقره ۵ میلیون تومان است. شما پیش‌بینی می‌کنید که در سه ماه آینده قیمت به ۶ میلیون تومان برسد. با خرید یک قرارداد آتی نقره، شما قیمت امروز را قفل می‌کنید. اگر پیش‌بینی شما درست باشد، در زمان سررسید، شما نقره را با قیمت ۵ میلیون تومان خریده‌اید، اما می‌توانید آن را با قیمت ۶ میلیون تومان بفروشید و سود کنید.
ویژگی‌های قرارداد آتی نقره
قراردادهای آتی مثل قرارداد آتی طلا و یا نقره، ویژگی های منحصر به فرد خود را دارند. در ادامه به ویژگی های بارز این نوع قراردادها محبوب در بازارهای مالی اشاره می کنیم.
دوطرفه بودن بازار
در قرارداد آتی نقره، برخلاف بازارهای سنتی که تنها با افزایش قیمت امکان سود وجود دارد، شما می‌توانید با پیش‌بینی کاهش قیمت نیز سود کنید. برای مثال، اگر پیش بینی کنید قیمت نقره در آینده کاهش می‌یابد، می‌توانید یک موقعیت فروش اتخاذ کنید و در صورت تحقق این پیش‌بینی، سود کنید.
استفاده از اهرم مالی
یکی از جذابیت‌های بازار آتی نقره استفاده از اهرم مالی است. شما برای ورود به بازار نیاز ندارید کل ارزش قرارداد را پرداخت کنید؛ تنها با پرداخت درصدی از آن به‌عنوان وجه تضمین، می‌توانید معاملات خود را انجام دهید. برای مثال، با ۲۰ میلیون تومان سرمایه می‌توانید ارزش قراردادی معادل ۱۰۰ میلیون تومان را معامله کنید. البته توجه داشته باشید که همان‌طور که اهرم سود شما را افزایش می‌دهد، خطر زیان را نیز بیشتر می‌کند.
مدیریت ریسک
بازار آتی نقره به صنایع و سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا ریسک ناشی از بالا و پایین شدن قیمت را مدیریت کنند. به‌عنوان مثال، یک تولیدکننده جواهرات می‌تواند با خرید قرارداد آتی نقره، قیمت مواد اولیه خود را برای ماه‌های آینده تثبیت کند و از افزایش ناگهانی قیمت‌ها جلوگیری کند.
انعطاف‌پذیری در معاملات
این قراردادها به معامله‌گران این امکان را می‌دهند تا با توجه به تحلیل خود، موقعیت خرید یا فروش بگیرند. برای مثال، اگر روند افزایشی قیمت پیش‌بینی شود، سرمایه‌گذار موقعیت خرید اتخاذ می‌کند و از رشد قیمت سود می‌برد.
کاهش هزینه معاملات
بازار آتی معمولاً کارمزدی پایین‌تر نسبت به معاملات نقدی دارد، که این ویژگی باعث شده سرمایه‌گذاران بیشتری به آن جذب شوند.
نحوه خرید قرارداد آتی نقره در بورس کالا
برای خرید قرارداد آتی نقره در بورس کالا، ابتدا باید یک کارگزاری معتبر داشته باشید که معاملات آتی را ارائه می‌دهد. مراحل کلی به شرح زیر است:
- افتتاح حساب کاربری
- واریز وجه تضمین اولیه
- انتخاب قرارداد آتی نقره
- ثبت سفارش خرید
- پیگیری و نظارت بر قرارداد
افتتاح حساب کاربری
برای خرید قرارداد آتی نقره، ابتدا باید یک حساب معاملاتی در یک کارگزاری بورس کالا باز کنید. این کارگزاری‌ها امکان دسترسی به بازارهای آتی را فراهم می‌کنند.
واریز وجه تضمین اولیه
برای خرید قرارداد آتی، لازم است که مبلغی به عنوان وجه تضمین اولیه به حساب کاربری خود واریز کنید. این وجه تضمین برای ضمانت اجرای قراردادها و کاهش ریسک‌های مربوطه است.
انتخاب قرارداد آتی نقره
پس از تأمین وجه تضمین، می‌توانید قرارداد آتی نقره را در پلتفرم معاملاتی کارگزاری خود انتخاب کنید. این قراردادها دارای مشخصات خاصی از جمله تاریخ سررسید و حجم قرارداد هستند.
ثبت سفارش خرید
در پلتفرم معاملاتی، می‌توانید سفارش خرید قرارداد آتی نقره را ثبت کنید. پس از ثبت سفارش، در صورتی که قیمت و شرایط بازار مطابق با درخواست شما باشد، معامله انجام خواهد شد.
پیگیری و نظارت بر قرارداد
پس از خرید، می‌توانید وضعیت قرارداد آتی خود را پیگیری کرده و در صورت نیاز، آن را قبل از تاریخ سررسید بسته یا تسویه کنید.
مشخصات قرارداد آتی نقره
هر قراردادی مشخصات منحصر به فرد خود را دارد. در بازار بورس باید به این ویژگی ها و مشخصه ها توجه کرد تا بتوان معامله خوبی انجام داد. آگاهی داشتن از قوانین،شرایط و ضوابط از اصول اولیه هر معامله ای است. در ادامه به لیستی از سوالات متداول در خصوص قرارداد آتی نقره پاسخ می دهیم.
نقره تحویلی باید چه استانداردی داشته باشد؟
نقره تحویلی باید به‌صورت ساچمه و با حداقل درجه خلوص ۹۹۹ باشد.
اندازه هر قرارداد آتی نقره چقدر تعیین شده است؟
اندازه هر قرارداد آتی نقره معادل ۱۰۰ گرم است.
دامنه نوسان روزانه این قرارداد چگونه تعیین می‌شود؟
دامنه نوسان روزانه بین ۵- تا ۵+ درصد بر اساس قیمت تسویه روزانه روز قبل محاسبه می‌شود.
محل تحویل کالا کجاست؟
محل تحویل در انبارهای تحت نظارت سازمان بورس است که ۱۰ روز پیش از پایان دوره معاملاتی هر نماد اعلام می‌شود.
دوره تحویل کالا چگونه مشخص می‌شود؟
این دوره در اطلاعیه تحویل به خریدار اعلام خواهد شد.
ماه‌های قرارداد آتی نقره به چه صورت هستند؟
ماه‌های قرارداد توسط سازمان بورس و اوراق بهادار تعیین می‌شوند و می‌توانند شامل تمامی ماه‌های سال باشند.
کمترین تغییر قیمت سفارش چیست؟
کمترین تغییر قیمت سفارش برای هر گرم نقره ۱۰ تومان و برای هر قرارداد ۱۰۰۰ تومان تعیین شده است.
دارایی پایه این قرارداد چیست؟
دارایی پایه این قرارداد، گواهی پسته بادامی است.
چه تضمینی برای اجرای تعهدات در قرارداد آتی نقره وجود دارد؟
برای اطمینان از اجرای تعهدات خریدار و فروشنده در قرارداد آتی نقره، اتاق پایاپای بورس مبلغی به‌عنوان وجه تضمین از هر دو طرف دریافت می‌کند. این مبلغ نقش مهمی در کاهش ریسک معامله و تضمین انجام تعهدات دارد. به طور خلاصه ویژگی‌های وجه تضمین را می توان اینطور بیان کرد:
- متحرک بودن میزان وجه تضمین: این مبلغ به طور پویا تغییر کرده و بر اساس میانگین قیمت تسویه روزانه محاسبه می‌شود.
- حداقل وجه تضمین: معمولاً ۷۰ درصد از وجه تضمین اولیه است. اگر موجودی حساب طرفین کمتر از این مقدار شود، اخطاریه‌ای برای افزایش موجودی ارسال خواهد شد.
چه جرایمی برای عدم اعلام آمادگی تحویل و نکول در قراردادهای آتی نقره وجود دارد؟
در قراردادهای آتی نقره، اگر خریدار یا فروشنده به تعهدات خود عمل نکند، نکول به حساب می‌آید. این نکول شامل عدم ارائه گواهی آمادگی تحویل، عدم ارائه رسید انبار از طرف فروشنده و یا عدم واریز وجه ارزش قرارداد از طرف خریدار است. در چنین شرایطی، دو نوع جریمه به شرح زیر اعمال می‌شود:
- جریمه یک‌دهم درصد ارزش قرارداد: این جریمه از طرفی که نکول کرده اخذ می‌شود تا ضرر طرف مقابل جبران شود. این مبلغ بر مبنای قیمت تسویه روزانه آخرین روز معاملاتی محاسبه می‌شود.
- کارمزد تسویه و تحویل: این کارمزد از مشتری نکول‌کننده دریافت می‌شود و به نفع بورس کالا است.
بیشتر بدانید: گواهی سپرده نقره؛ جدیدترین ابزار سرمایه گذاری در بورس کالا
نماد قرارداد آتی نقره در بورس چیست؟
نماد قرارداد آتی نقره در بورس کالا با پیشوند SIL نشان داده می‌شود که به‌عنوان شناسه دارایی پایه نقره استفاده می‌گردد. برای مشخص کردن اطلاعات بیشتر در مورد قرارداد، چهار رقم دیگر به این نماد اضافه می‌شود. دو رقم اول نشان‌دهنده ماه سررسید قرارداد و دو رقم دوم نمایانگر سال سررسید آن است. به‌عنوان‌مثال، نمادSILKHO3 نشان‌دهنده یک قرارداد آتی نقره است که در ماه خرداد ۱۴۰۳ به سررسید می‌رسد. این ساختار ساده و قابل‌فهم به معامله‌گران کمک می‌کند تا به‌سرعت زمان سررسید قرارداد را شناسایی کرده و تصمیمات معاملاتی خود را به‌درستی برنامه‌ریزی کنند.
برای مشاهده لیست اوراق نقره در بازار مشتقه، می‌توانید به وب‌سایت بورس کالا به آدرس www.ime.co.ir مراجعه کنید. در این سایت، از بخش آمارها گزینه آمار معاملات آتی را انتخاب کنید. همچنین با ورود به بخش نمای بازار در همین سایت، می‌توانید تابلوی معاملات قراردادهای آتی نقره و اطلاعات مرتبط با آن‌ها را مشاهده کنید.
اهرم در بازار آتی نقره چطور محاسبه می‌شود؟
اهرم در بازار آتی نقره به شما این امکان را می‌دهد که با سرمایه کمتری معاملات بزرگتری انجام دهید. برای محاسبه اهرم، باید ارزش قرارداد را بر وجه تضمین اولیه تقسیم کنید. فرمول محاسبه به این شکل است:
اهرم = وجه تضمین اولیه ÷ ارزش قرارداد
برای مثال، اگر ارزش یک قرارداد آتی نقره ۱۰۰ میلیون تومان باشد و وجه تضمین اولیه ۱۰ میلیون تومان باشد، اهرم برابر با ۱۰ خواهد بود. یعنی با پرداخت ۱۰ میلیون تومان، می‌توانید معامله‌ای به ارزش ۱۰۰ میلیون تومان انجام دهید.
چطور قیمت تسویه نهایی نقره محاسبه می‌شود؟
قیمت تسویه نهایی قرارداد آتی نقره در آخرین روز معاملاتی، ساعت ۱۳ محاسبه می‌شود. فرمول آن به این شکل است:
قیمت تسویه نهایی = ((قیمت یک انس طلا × ۰/۱۰۴۴۵۷) ÷ قیمت یک مثقال طلای خام با عیار ۷۰۵) × قیمت یک گرم نقره خام با عیار ۹۹۹
عدد ۰/۱۰۴۴۵۷ از دو عامل زیر به دست می‌آید:
- نسبت مثقال به انس: هر مثقال معادل ۴/۶۰۸ گرم و هر انس معادل ۳۱/۱۰۳۴۷۶۸ گرم است. بنابراین، نسبت مثقال به انس برابر با ۰/۱۴۸۲۹۲ خواهد بود.
- نسبت تبدیل عیار ۷۰۵ به ۹۹۹: عیار ۷۰۵ یعنی ۷۰/۵ درصد طلای خالص، و عیار ۹۹۹ یعنی ۹۹/۹۹ درصد طلای خالص. نسبت این دو عیار برابر با ۰/۷۰۵۷۸۹۴۷۳۷ است.
- ضرب این دو عامل در یکدیگر عدد ۰/۱۰۴۴۵۷ را به دست می دهد که در فرمول استفاده می شود.
فعالان بازار آتی نقره چه کسانی هستند؟
قرارداد آتی نقره می‌تواند نیازهای مختلفی را برای گروه‌های مختلف از فعالان بازار تأمین کند. این قرارداد برای سرمایه‌گذاران، تولیدکنندگان، معامله‌گران، و فعالان بازار طلا و نقره کاربردهای متفاوتی دارد و می‌تواند در پوشش ریسک و کسب سود از نوسانات قیمت این فلز گرانبها نقش مؤثری ایفا کند. علاوه بر این، فعالان بازار طلا و نقره مانند طلافروشان و صرافان از قرارداد آتی نقره برای پوشش ریسک و بهره‌برداری از نوسانات قیمت استفاده می‌کنند.
به علاوه همه افرادی که می خواهند از بازار سرمایه کسب سود کنند می توانند روی نقره سرمایه گذاری کنند. ما در مقاله صندوق نقره چیست توضیحات مفصلی در خصوص این فلز گرانبها ارائه دادیم و گفتیم که صندوق نهال نوویرا با ورود به بازار نقره گامی موثر در خصوص سرمایه گذای روی نقره برداشته است. با این شرایط فرصت سرمایه گذاری روی نقره برای همه افراد فراهم شده است.
بستن موقعیت در قرارداد آتی نقره بدون تحویل فیزیکی
در بازار آتی نقره، بسیاری از معامله‌گران به دنبال تحویل فیزیکی نقره نیستند و تنها با هدف پیش‌بینی صحیح روند قیمت‌ها وارد این بازار می‌شوند. در چنین شرایطی، روش‌هایی برای بستن موقعیت بدون نیاز به تحویل فیزیکی نقره وجود دارد.
وقتی شما یک قرارداد آتی خرید یا فروش می‌بندید، شما در واقع یک تعهد برای خرید یا فروش نقره در تاریخ مشخص شده دارید. اما اگر تصمیم بگیرید که قبل از سررسید قرارداد، موقعیت خود را ببندید، نیازی به تحویل فیزیکی نقره نیست. به این صورت که با باز کردن یک موقعیت معکوس، یعنی خرید یک قرارداد آتی در مقابل فروش قبلی یا بالعکس، می‌توانید موقعیت خود را ببندید.
برای مثال، اگر شما یک قرارداد خرید نقره بسته‌اید و قیمت آن به حد سود دلخواه شما رسید، می‌توانید با فروش همان قرارداد قبل از تاریخ سررسید، موقعیت خرید خود را ببندید. در این صورت، هیچ تحویل فیزیکی نقره‌ای صورت نمی‌گیرد و تنها تفاوت قیمت خرید و فروش به عنوان سود یا زیان شما محسوب می‌شود.
این فرآیند، که به آن “بستن موقعیت بدون تحویل فیزیکی” می‌گویند، باعث می‌شود که معامله‌گران قادر باشند از نوسانات قیمت‌ها بهره‌برداری کنند بدون اینکه نگران تحویل فیزیکی کالا باشند.
جمع‌بندی
قرارداد آتی نقره یکی از ابزارهای مالی مشتقه است که به معامله‌گران و سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد تا با پیش‌بینی قیمت نقره در آینده، سود کسب کنند یا ریسک نوسانات قیمت را مدیریت نمایند. این قراردادها معمولاً در بازار بورس کالا معامله می‌شوند و دارایی پایه آن نقره است. ویژگی‌های اصلی قرارداد آتی نقره شامل اندازه قرارداد، میزان وجه تضمین، و دوره تحویل است. معامله‌گران می‌توانند با استفاده از اهرم مالی، حجم بیشتری از قرارداد را با وجه تضمین کمتری خریداری کنند. بازار آتی نقره همچنین این امکان را به فعالان بازار می‌دهد که بدون نیاز به تحویل فیزیکی نقره، موقعیت‌های خود را بستـه و سود خود را از نوسانات قیمت در کوتاه‌مدت بدست آورند. به این ترتیب، قرارداد آتی نقره ابزاری کاربردی برای مدیریت ریسک و کسب سود از تغییرات قیمتی در این فلز گرانبها است. با این حال، مانند هر ابزار مالی دیگر، آشنایی دقیق با اصول و ویژگی‌های این قراردادها برای موفقیت در آن ضروری است.
