افزایش سرمایه به معنای افزایش مبلغ سرمایه ثبت شده یک شرکت است. این افزایش سرمایه ممکن است از طریق صدور و فروش سهام جدید یا استفاده از محل سود انباشته شرکت، صرف سرمایه، آورده نقدی سهامداران یا سایر روش‌ها انجام شود. افزایش سرمایه به دلایل مختلفی انجام می گیرد ما در این مطلب به شرح جزئیات این موضوع پرداخته ایم.
افزایش سرمایه به چه دلیلی انجام می شود؟
افزایش سرمایه شرکت‌ها می‌تواند به دلایل مختلفی انجام شود:
- توسعه و گسترش فعالیت‌های شرکت و نیاز به منابع مالی بیشتر
- تقویت ساختار مالی و افزایش توان بدهی‌پذیری شرکت
- تأمین سرمایه در گردش برای فعالیت‌های روزمره
- انطباق با الزامات قانونی حداقل سرمایه شرکت‌ها
- تسهیل در معاملات و افزایش نقد شوندگی سهام
افزایش سرمایه معمولاً با صدور و فروش سهام جدید انجام میشود. این عمل باعث میشود که درصد مالکیت سهامداران قبلی کاهش یابد، هرچند ارزش سهام خود آنها ممکن است افزایش یابد.
افزایش سرمایه چه سودی برای سهامداران شرکت دارد؟
افزایش سرمایه می‌تواند منافع مالی مستقیمی برای سهامداران شرکت به همراه داشته باشد. از جمله این موارد می توان به موارد زیر اشاره کرد:
افزایش ارزش سهام:
افزایش سرمایه می‌تواند باعث افزایش ارزش دفتری و بازاری سهام شرکت شود. این افزایش ارزش سهام، ثروت و داراییِ سهامداران را افزایش میدهد.
افزایش سود سهام:
با افزایش سرمایه و توسعه فعالیت‌های شرکت، امکان کسب درآمد و سود بیشتر برای شرکت فراهم میشود. این سود بیشتر ممکن است به صورت سود سهام به سهامداران پرداخت شود.
افزایش نقدشوندگی سهام:
افزایش سرمایه و تعداد سهام در گردش، نقد شوندگی و قابلیت معامله سهام را بهبود می‌بخشد. این امر به سهامداران کمک می‌کند که بتوانند سهام خود را به راحتی خرید و فروش کنند.
تقویت موقعیت شرکت:
افزایش سرمایه می‌تواند به تقویت موقعیت رقابتی، توان مالی و پایداری شرکت کمک کند. این امر در درازمدت به سود سهامداران خواهد بود.
انواع افزایش سرمایه
روش های مختلفی برای اینکار وجود دارد:
افزایش سـرمایه به روش صرف سهام
افزایش سـرمایه از محل تجدید ارزیابی داراییها
افزایش سـرمایه از محل سود انباشته (سهام جایزه)
افزایش سـرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران
هر یک از این روش‌ها بر اساس نیازها و شرایط شرکت انتخاب می‌شوند و می‌توانند مزایا و معایب خاص خود را داشته باشند. درادامه به شرح بیشتری از جزئیات هرکدام از انواع این روش ها می پردازیم:
افزایش سرمایه به روش صرف سهام
در این روش، سرمایه شرکت از محل تبدیل بدهی‌ها یا سایر حساب‌های پرداختنی به سرمایه افزایش می‌یابد. این روش معمولاً برای تبدیل بدهی‌های شرکت به سهام استفاده میشود و به سهامداران جدیدی منجر میشود. مزیت این روش، کاهش بدهی‌ها و تقویت ساختار مالی شرکت است.
افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی داراییها
در این روش، ارزش دفتری دارایی‌های شرکت افزایش داده میشود و این افزایش ارزش به سرمایه شرکت منتقل می‌گردد. این روش باعث افزایش سرمایه بدون صدور سهام جدید میشود. مزیت آن، تقویت ارزش دفتری شرکت و متناسب‌سازی ارزش داراییها با قیمت‌های روز بازار است.
افزایش سرمایه از محل سود انباشته (سهام جایزه)
در این روش، بخشی از سود انباشته شرکت به سرمایه تبدیل میشود و به صورت سهام جایزه به سهامداران تعلق میگیرد. این روش باعث افزایش سرمایه بدون پرداخت نقدی از سوی سهامداران میشود. مزیت آن، تقویت ساختار مالی شرکت و افزایش سرمایه بدون تغییر در سهامداری است.
افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران
در این روش، سهامداران با واریز وجوه نقد یا تسویه مطالبات خود از شرکت، به افزایش سرمایه کمک می‌کنند. این روش باعث ورود منابع مالی جدید به شرکت و افزایش سرمایه میشود. مزیت آن، تأمین مالی شرکت از طریق سهامداران و افزایش توان اجرایی و عملیاتی شرکت است.
فرمول محاسبه قیمت سهام پس از افزایش سرمایه از محل آورده نقدی
برای محاسبه قیمت سهام پس از افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران، می‌توان از فرمول زیر استفاده کرد:
قیمت سهام پس از افزایش سرمایه = (قیمت سهام قبل از افزایش سرمایه × تعداد سهام قبل) + (قیمت پیشنهادی افزایش سرمایه × تعداد سهام جدید) / (تعداد سهام قبل + تعداد سهام جدید)
در این فرمول:
- قیمت سهام قبل از افزایش سرمایه: قیمت هر سهم قبل از اعلام افزایش سرمایه
- تعداد سهام قبل: تعداد سهام موجود قبل از افزایش سرمایه
- قیمت پیشنهادی افزایش سرمایه: قیمتی که سهامداران باید برای خرید سهام جدید بپردازند
- تعداد سهام جدید: تعداد سهام جدیدی که در افزایش سرمایه عرضه میشود
- با قرار دادن این اطلاعات در فرمول، می‌توان قیمت سهام جدید را به راحتی محاسبه کرد.
بهترین نوع افزایش سرمایه کدام است؟
بهترین نوع افزایش سرمایه به اهداف و مرحله رشد کسب‌وکار، دسترسی به منابع مالی و ساختار مالکیت شرکت بستگی دارد. در مراحل اولیه رشد، سرمایه‌گذاری خطرپذیر و تأمین مالی از طریق بورس مناسب‌تر است. در مراحل بعدی، استقراض بانکی و افزایش سرمایه از محل سود انباشته ترجیح دارد. اگر حفظ کنترل مدیریتی مهم باشد، افزایش سرمایه از طریق سود انباشته یا استقراض بهتر است. اما اگر جذب سرمایه‌گذاران خطرپذیر برای رشد اولویت داشته باشد، ورود آنها مزیت بیشتری خواهد داشت. در نهایت، تحلیل جامع وضعیت شرکت و مشاوره با متخصصان مالی برای تصمیم‌گیری دقیق‌تر توصیه میشود.
چه زمانی افزایش سرمایه به سهامدار تعلق میگیرد؟
در موارد مختلفی این کار انجام می پذیرد:
افزایش سرمایه از محل سود انباشته: در این حالت، سود خالص سال‌های گذشته که در شرکت باقی مانده، به عنوان افزایش سرمایه به سهامداران تخصیص می‌یابد.
افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران: در این روش، سهامداران موجود با پرداخت مبلغی به شرکت، سهام جدید دریافت می‌کنند.
افزایش سرمایه از محل تبدیل اوراق بهادار به سهام: مانند تبدیل اوراق قرضه، سهام الویت و… به سهام عادی شرکت.
در هر سه مورد فوق، افزایش سرمایه به نسبت مالکیت قبلی سهامداران در شرکت تعلق میگیرد. یعنی هر سهامدار بر اساس تعداد سهام خود در شرکت، سهام جدید دریافت می‌کند.
چه کسی افزایش سرمایه شرکت ها را تصویب می کند؟
شرکت‌ها معمولاً افزایش سرمایه را پس از طی مراحل و مجوزهای لازم در مجمع عمومی فوق‌العاده سهامداران تصویب می‌کنند. در این مجمع، با رأی حداقل دو‌سوم سهامداران حاضر، افزایش سرمایه شرکت به تصویب می‌رسد.
ابتدا شرکت، طرحی برای افزایش سرمایه خود تهیه می‌کند. این طرح معمولاً شامل جزئیاتی مانند میزان افزایش سرمایه، نحوه تأمین آن (مثل استفاده از سود انباشته یا دریافت آورده نقدی از سهامداران) و قیمت پیشنهادی سهام جدید است.
سپس این طرح برای تصویب به مجمع عمومی فوق‌العاده ارائه میشود. در این مجمع، سهامداران حاضر با بررسی طرح ارائه‌شده و بحث و تبادل‌نظر درباره آن، در نهایت با رأی دو‌سوم موافق، افزایش سرمایه را تصویب می‌کنند. این تصمیم سپس به مراجع قانونی نظارتی ارسال و پس از تأیید آنها اجرایی میشود.
سوالات متداول
جمع بندی
افزایش سرمایه شرکت ها به دو روش اصلی انجام می شود. روش اول، افزایش سرمایه از محل سود انباشته یا تجدید ارزیابی دارایی ها است که در آن بخشی از سود انباشته یا افزایش ارزش داراییها به سهام تبدیل شده و به صورت رایگان (سهام جایزه) به سهامداران تعلق می گیرد. هدف اصلی این روش، افزایش نقدشوندگی سهام و بسط و گسترش فعالیت های شرکت است. روش دوم، افزایش سرمایه از محل صدور سهام جدید است که در آن شرکت با عرضه سهام جدید، وجوه نقد جدیدی را جذب می کند و سهامداران جدید با پرداخت وجه به شرکت، صاحب بخشی از سهام آن می شوند. هدف اصلی این روش، تامین مالی شرکت برای طرح های توسعه ای و سرمایه گذاری های جدید است. بسته به نیاز و شرایط شرکت، مدیران از یکی از این دو روش استفاده می کنند.
