آشنایی با گواهی سپرده کالایی در بورس کالا از موارد مهمی است که خوب است افراد با آن آشنایی بیشتری داشته باشند. گواهی سپرده کالا یک نوع از اوراق بهادار است که نشان می دهند دارنده آن بر مقدار معینی از کالا مالکیت دارد؛ که این کالا در انبارهای مورد تایید بورس وجود دارند. یکی از آشناترین این اوراق خرید سیمان از طریق بورس است. افرادی که متقاضی خرید گواهی سپرده کالا هستند باید کد بورسی دریافت کنند و سفارش خرید خود را از طریق انبارهای ارائه دهنده محصول، در زمان مشخص از طریق سامانه آنلاین معاملات ثبت می کنند.
آشنایی با گواهی سپرده کالا
گواهی سپرده کالایی یک نوع ورقه بهادار است که مورد تایید سازمان بورس و اوراق بهادار است. برای صدور گواهی سپرده کالایی ابتدا باید یک کالای مشخص در انبار وجود داشته باشد. این انبار مورد تایید سازمان بورس است و قبض انبار مبنی بر وجود این کالا صادر میکند. با توجه به این قبض گواهی سپرده کالایی منتشر یا صادر می شود. فردی که این گواهی را دارد، مالک مقدار مشخص از آن کالا خواهد بود که در انبار سپرده شده است.
گواهی سپرده کالایی در بورس معامله شده و افراد با داشتن کد بورسی به راحتی می توانند برای خرید و فروش آن اقدام کنند. گواهی سپرده کالا درست مانند سهام شرکت ها بین خریداران و فروشندگان معامله می شود.
برای آشنایی بیشتر با گواهی سپرده کالا بهتر است با ساختار کلی بازار بورس در ایران آشنا شوید.
بورس کالای ایران به طور کلی دارای ۳ بازار است:
- بازار فیزیکی
- بازار مشتقه
- بازار مالی
گواهی سپرده کالا یکی از ابزارهای بازار مالی بورس کالا است که مورد توجه بازاریان زیادی قرار گرفته است. استفاده از این ابزار کار بازاریان را نسبت به گذشته بسیار سهل و آسان کرده است. افراد برای خرید کالاهایی مثل سیمان، سکه، شیشه یا زعفران از طریق سامانه معاملات آنلاین کارگزاری ها و با دریافت کد بورسی می توانند اقدام کنند.
در گذشته نیاز بود متقاضی خرید کالا، نسبت به معرفی انبار اقدام کند و حتما از بازار فیزیکی بورس کالا اقدام کند. مشکلات زیادی در این راه برای متقاضیان وجود داشت که اکنون با وجود گواهی سپرده کالایی این موانع برطرف شده است.
گواهی سپرده کالایی چه کاربردی دارد؟
همچون سایر ابزارهای سرمایه، گواهی سپرده کالایی هم با اهداف خاصی عرضه شده است. این ابزار باعث سهولت در داد و ستد کالاها می شود و در ابزار مالی، ابزار معاملاتی و ابزار تحویل در قراردادهای آتی و اختیار معامله استفاده های خاص خودش را دارد. از جمله موارد زیر:
- این اوراق استاندارد هستند مجوزهای لازم را دریافت کرده اند و چون ورقه بهادار به حساب می‌آیند قابلیت معاملات پیوسته در بازار را دارند.
- گواهی سپرده کالایی جزو اوراق بهادار است و امکان وثیقه قرارداد آنها وجود دارد. بانک یا موسسات مالی و اعتباری که توسط بورس تعیین می شوند این امکان را به دارندگان گواهی سپرده می دهند.
- دارندگان موقعیت تعهدی فروش در بازار قراردادهای آتی یا اختیار معامله، در صورتی که تا سررسید قرارداد اقدام به بستن موقعیت تعهدی خود نکنند، ملزم هستند کالا را به خریدار تحویل دهند. اما با استفاده از گواهی سپرده کالایی، دارنده موقعیت تعهدی فروش برای تحویل سکه به خریدار، نیاز به تهیه سکه از بازار ندارد. بلکه این امکان را دارد که گواهی سپرده کالای مورد معامله در بازار آتی یا اختیار معامله را خریده و در زمان تحویل، گواهی سپرده کالایی را تحویل خریدار دهد.
چه کالاهایی قابل عرضه در گواهی سپرده کالایی بورس هستند؟
هر محصولی قابل ارائه به عنوان گواهی سپرده کالایی در بورس نیست. و این کالاها باید ویژگی های خاصی داشته باشند.
کالایی که غیر استاندارد بوده و با گذر زمان تغییر کیفیت دهد یا دارای بازار مازاد تقاضا باشد، یا قابلیت تفکیک نداشته باشد قابل راه اندازی به صورت معاملات گواهی سپرده کالایی نیستند.
- قابل استاندارد بودن کالا
- عدم وجود مازاد تقاضا برای کالا
- قابلیت تفکیک کالا به صورت محموله‌های استاندارد
گواهی سپرده کالایی چه مزایایی دارد؟
گواهی سپرده کالا مزایای زیادی با خود به همراه داشته است از جمله:
- داد و ستد کالاها بسیار آسان شده است.
- افزایش ثبات قیمت کالاها
- بهبود فرایند کشف قیمت در بازار
- کاهش هزینه جابجایی کالا و انبارداری
- تامین مالی تسهیل شده و پوشش هزینه‌های تولید کننده
- کاهش فاصله زمانی بین تولید کالا و فروش کالا
- تفکیک خریداران خرد و عمده
- بهبود فرآیند استاندارد سازی کالا و افزایش کیفیت محصولات
گواهی سپرده کالایی چطور معامله می‌شود؟
برای خرید گواهی سپرده کالایی کافیست متقاضی کد بورسی داشته باشد. برای معامله و خرید و فروش کافیست در حساب تان سفارش خرید گواهی سپرده کالایی مثل زعفران و سیمان و غیره را ثبت کنید. این نکته را در نظر داشته باشید که در هنگام خرید باید موجودی و قدرت حسابتان کافی باشد تا بتوانید سفارش خود را به طور موفق ثبت کنید.
مراحل ثبت سفارش خرید گواهی سپرده کالایی:
- جستجوی نام انبار
- ثبت سفارش خرید
- تحویل کالا از انبار مشخص
برای جستجو به سایت بورس کالا مراجعه کنید از طریق منوی سایت وارد قسمت بازارها، سپس گواهی سپرده کالایی و مشخصات نمادهای گواهی سپرده کالایی بشوید. در این صفحه می توانید همه کالاها و انبارهای ارائه دهنده کالاهای مورد نظر دسترسی پیدا کنید. دقت کنید که (نماد معاملاتی) نامی است که باید به‌عنوان نماد در سامانه معاملاتی جستجو کنید.
به علاوه سایت (tsetmc) نیز لیست انبارها و نماد هر یک را به شما نشان می دهد. در این سایت می توانید منوی بورس کالا و گواهی سپرده کالایی را مشاهده کنید.
بعد از انتخاب انبار، به سامانه معاملات آنلاین کارگزاری مد نظرتان وارد شده و سفارشتان را ثبت کنید. هزینه ای که پرداخت می کنید شامل هزینه انبارداری و حمل کالا از کارخانه به انبار مدنظرتان و همه هزینه های جانبی است و نیازی به پرداخت هزینه دیگری نیست.
معاملات گواهی سپرده کالایی به چند صورت انجام می پذیرد؟
معاملات اوراق گواهی سپرده کالایی به دو صورت انجام می پذیرد:
۱- معاملات ناپیوسته
۲- معاملات پیوسته
معاملات ناپیوسته
در معامله های ناپیوسته دامنه قیمت از طرف بور کالا معین می شود و شخص خریدار امکان فروش دوباره اوراق به صورت گواهی را نخواهد داشت. یعنی بعد از خرید گواهی، محصول باید توسط خریدار تحویل گرفته شود. مثل گواهی سپرده جو و ذرت
معاملات پیوسته
در این سبک از معاملات گواهی سپرده کالایی، خریدار می تواند گواهی خریداری شده را بفروشد یا محصول را تحویل بگیرد. مثل گواهی سپرده سکه و زعفران و پسته. معامله این مدل از کالاها به صورت پیوسته انجام می گیرد.
سوالات متداول
جمع بندی
گواهی سپرده کالایی یک ابزار نوین در بازار سرمایه است. این گواهی های سپرده کالایی مزایای زیادی برای خریداران و فروشندگان ایجاد کرده است و داد و ستد را آسان تر کرده است. به علاوه که نسبت به گذشته فرآیند خرید و فروش نیز سهل تر شده است و افراد تنها با داشتن کد بورسی می توانند وارد معاملات شده و خرید خود را انجام دهند.
